Ο Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος μιλά για το «Μικρό Πόνι»

Ο Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος αυτή την περίοδο βρίσκεται σε πρόβες για την παράσταση «Μικρό Πόνι» του Πάκο Μπεθέρα σε σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη. Απόφοιτος της δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών με πολλά χρόνια πορείας επιλέγει κάθε φορά να μας εκπλήσσει με τις επιλογές του. Στο έργο που συμπρωταγωνιστεί φέτος με τη Ρηνιώ Κυριαζή υποδύεται έναν πατέρα που ο γιος του έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού.

Ένα σύγχρονο έργο που μιλά για το σχολικό εκφοβισμό. Αλήθεια, πού σταματούν τα όρια της πλάκας και πού ξεκινούν αυτά του εκφοβισμού;

Πολύ ωραία ερώτηση. Γιατί πολλές φορές τα παιδιά που ασκούν βία, σωματική ή λεκτική, δεν έχει σημασία, προβάλουν αυτή τη λέξη ως δικαιολογία. Πλάκα. Νομίζω πως θα ήταν ενδιαφέρον να δώσουμε στα παιδιά να καταλάβουν πως η πλάκα σταματά εκεί που για τον άλλον δεν είναι πια πλάκα. Θα μου πείτε πώς μπορούν να το ξέρουν αυτό. Θα απαντήσω πως αυτό φαίνεται όταν ενδιαφερόμαστε για τον άλλον, όταν μπορούμε μετά να τον ρωτήσουμε για την πλάκα που του κάναμε, όταν παρατηρήσουμε πως τελικά βρέθηκε σε δύσκολη θέση ή πληγώθηκε. Πρέπει όμως να μάθουμε στα παιδιά μας να νοιάζονται για τον άλλον. Γιατί τα παιδιά δεν έχουν κακό μέσα τους. Το πιστεύω αυτό. Εμείς τα μπολιάζουμε με το ένα ή με το άλλο. Θα πρέπει να μάθουν πως όποιος πληγώνεται και δεν μιλάει δεν σημαίνει πως είναι χαζός ή αδύναμος. Πρέπει να τελειώνουμε με αυτά. Το κλειδί είναι να μάθουμε στα παιδιά μας την αγάπη. Τότε θα είναι πραγματκά ελεύθερα.

Γιατί ένα παιδί να ασκήσει βία, λεκτική και σωματική, απλώς επειδή δεν του αρέσει κάτι όπως για παράδειγμα η τσάντα του συμμαθητή του;

Γιατί νιώθει πως με αυτό τον τρόπο θα επιβληθεί. Κι αν επιβληθεί θα έχει και μεγαλύτερη προσοχή από τους άλλους. Κι αυτό σημαίνει ότι έχει και πολύ περισσότερες πιθανότητες να νιώσει, έστω και ως ψευδαίσθηση, ότι το αγαπούν. Αυτό που βλέπει στον άλλον το φοβάται. Φοβάται πως αν δεν το πολεμήσει θα του κλέψει τη δόξα και τις πιθανότητες ν' αγαπηθεί.

Οι γονείς του παιδιού δε συζητούν ποτέ με το παιδί τους. Δεν είναι παράλογο να μην υπάρχει διάλογος μεταξύ τους, εφόσον το παιδί τους είναι αυτό που βιώνει τον εκφοβισμό;

Είναι. Κι ακριβώς αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που πραγματεύεται το «Μικρό Πόνι». Ένα παιδί δέκα χρονών είναι σε θέση να συζητήσει πολύ ουσιαστικά με τους γονείς του. Τα παιδιά σήμερα είναι πανέξυπνα. Το θέμα, όμως, είναι πως το παιδί έχει την ανάγκη να του δοθεί βήμα για να μιλήσει. Να νιώσει ότι υπάρχει η κατάλληλη συνθήκη ανάμεσα σ αυτό και την οικογένειά του. Αλλιώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κλειστεί στον εαυτό του ή να κρύβει πράγματα, ακόμα και να προβεί σε βίαιες πράξεις το ίδιο, προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τα θέλω του.

Πώς μπορεί ένα παιδί να αντέξει να ζει σε μόνιμο καθεστώς φόβου και μη αποδοχής, ακόμη και από τους ίδιους του τους γονείς;

Αυτό εξαρτάται από το παιδί κι από το περιβάλλον γύρω του. Αν αυτό είναι πολύ πιεστικό, το παιδί δεν θα καταφέρει ν αντέξει για πολύ. Κι αν καμιά φορά φαίνεται πως αντέχει, αυτό θα είναι ψεύτικο. Στην πραγματικότητα έχει τραυματιστεί και τα αποτελέσματα του τραυματισμού του μπορεί να μην είναι άμεσα ορατά. Υπάρχουν όμως πληγές, που είναι βέβαιο ότι θα φανούν αργότερα.

Γιατί η διαφορετικότητα μας τρομάζει ακόμη και στον 21ο αιώνα;

Γιατί να μην τρομάζει; Ο 21^ος αιώνας δεν νομίζω ότι έλυσε τα προβλήματα του προηγούμενου. Ίσως να τα γιγάντωσε ακόμα περισσότερο. Το πρόβλημα είναι πνευματικό. Είναι κρίμα να περνάμε όλοι μας τη ζωή μέσα σε μικρούς ή μεγάλους φόβους. Κι αν θέλετε να το δούμε και πολιτικά το θέμα, δείτε με πόσους φόβους μας τροφοδοτούν καθημερινά. Μπορούμε να ζήσουμε έτσι; Ψεύτικες ανάγκες, ψεύτικοι φόβοι. Είναι αδύνατον να προχωρήσουμε έτσι. Χρειάζεται αντίσταση. Πνευματική πρώτα από όλα, κατά την γνώμη μου.

Ο σχολικός, κι όχι μόνο, εκφοβισμός είναι σημείο των καιρών ή διαχρονικό πρόβλημα;

Η βία σε οποιαδήποτε μορφή της είναι δυστυχώς πρόβλημα διαχρονικό. Μόνο οι όψεις και οι ποιότητες της αλλάζουν, επί της ουσίας όμως παραμένει βία.

Τι ρόλο παίζει το σχολείο σε τέτοιες περιπτώσεις;

Το σχολείο παίζει μεγάλο ρόλο, όχι όμως τον μεγαλύτερο κατά την γνώμη μου. Η πρώτη μικρή κοινωνία για ένα παιδί είναι η οικογένεια. Πηγαίνοντας στο σχολείο έχει ήδη διαμορφώσει μια πρώτη εικόνα για τη ζωή, και φυσικά έναν τρόπο συμπεριφοράς. Στο σχολείο το παιδί, έρχεται αντιμέτωπο με καινούργια δεδομένα που πολλές φορές αντιβαίνουν στην εικόνα που είχε ως πρότυπο απο το σπίτι. Δεν είναι πάντα εύκολη, ούτε ανώδυνη αυτή η προσαρμογή στην νέα τάξη πραγμάτων. Χρειάζεται ευαισθησία και ιδιαίτερες γνώσεις απο την πλευρά του σχολείου για να αλλάξει π.χ. μια κατάσταση που έχει ξεκινήσει απο την αρχή λάθος.
Το πόσο αρμονικές θα είναι οι σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους είναι σίγουρα και ευθύνη του σχολείου.

Έστω ότι βρισκόσασταν εσείς στη θέση του γονέα αυτού, τι θα κάνατε;

Αν ήμουν στη θέση του Χάϊμε θα φρόντιζα κυρίως την καθημερινή επαφή με τον Λουίσμι. Αυτά τα μικρά πράγματα της κάθε μέρας είναι ίσως πιο σημαντικά απ ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Και ασφαλώς είναι σαν να μην υπάρχουν, αν αυτά γίνονται συμβατικά. Θα ήθελα λοιπόν να τον ακούω περισσότερο, παρά να του μιλάω. Θα του έδινα χώρο. Να είμαι φίλος του. Να μην φοβάται τίποτα.

Ευχαριστούμε πολύ τον Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο για το χρόνο του. Εμείς του ευχόμαστε καλή επιτυχία στο νέο του θεατρικό βήμα, το «Μικρό Πόνι», που θα παίζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση μπορείς να βρεις εδώ.