Audio Formats: o φωναυτογράφος

Σίγουρα όλοι ακούμε έστω και μια φορά την ημέρα μουσική.Από το ραδιόφωνο, από cd players, από υπολογιστές, ακόμα και από κάποιο περαστικό αυτοκίνητο δίπλα μας.
Έχουμε αναρωτηθεί όμως πώς ο ήχος έφτασε να ακούγεται από ένα USB Stick, από ένα Smartphone ή από ένα MP3 Player;

Ας ξεκινήσουμε από πολύ πολύ παλιά.

Ο φωναυτογράφος είναι η πρώτη γνωστή συσκευή άμεσης ηχογράφησης.
Εφευρέθηκε από τον Γάλλο Εντουάρ-Λεόν Σκοτ Ντε Μαρτενβίλ (Édouard-Léon Scott de Martinville) (1817-1879) και του καταχωρήθηκε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις 25 Μαρτίου του 1857. Ο φωναυτογράφος προοριζόταν να δημιουργεί γραφικές αναπαραστάσεις του ήχου, τα φωναυτογραφήματα, και όχι την αναπαραγωγή του.
Σκοπός ήταν η μελέτη του ήχου και ειδικότερα η μελέτη στοιχείων της ανθρώπινης φωνής, όπως ο τονισμός και η τονικότητα, μέσω της γραφικής απεικόνισης του ήχου. Αναπαραγωγή φωναυτογραφημάτων έγινε μόλις το 2008.

Η συσκευή κατασκευάστηκε σε αρκετά εργαστήρια στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά τη δεκαετία του 1860 και αργότερα. Κάτοχος φωναυτογράφου ήταν και ο Τζόζεφ Χένρι, ο οποίος τον χρησιμοποίησε για ηχογραφήσεις της φωνής γνωστών προσωπικοτήτων, ωστόσο δε διασώζεται καμία από αυτές. Οι αυθεντικές ηχογραφήσεις με χρήση φωναυτογράφου είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Η συσκευή αποτελείτο από ένα χωνί που συνελάμβανε τα ηχητικά κύματα και τα μετέδιδε μέσω μεμβράνης σε μια προσαρμοσμένη γουρουνότριχα η οποία χάραζε την κυματομορφή του ήχου πάνω σε έναν, με τη βοήθεια μανιβέλας, περιστρεφόμενο γυάλινο κύλινδρο, ο οποίος ήταν καλυμμένος με φούμο. Άλλες εκδοχές της συσκευής χρησιμοποιούσαν για καταγραφή ένα ρολό χαρτί, έτσι ώστε το φωναυτογράφημα να είναι μόνιμο.

Το 2008 Αμερικανοί ηχοϊστορικοί και ηχολήπτες της ομάδας First Sounds (Πρώτοι ήχοι) στα αμερικανικά Εθνικά Εργαστηρία Λώρενς Λίβερμορ στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, κατάφεραν να αναπαράγουν για πρώτη φορά φωναυτογραφήματα που βρίσκονταν στο αρχείο του Γαλλικού Γραφείου Ευρεσιτεχνιών και της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών. Εισήγαν φωναυτογραφήματα στον υπολογιστή με σάρωση υψηλής ανάλυσης και μετέτρεψαν τις κυματομορφές σε αρχείο ήχου ακολουθώντας τις καμπύλες της ηχογράφησης μέσω ειδικού λογισμικού.

Μία συγκεκριμένη ηχογράφηση, της 9ης Απριλίου 1860, ήταν το παιδικό τραγούδι "Au Clair de la Lune" (Στο φως του φεγγαριού). Η φωνή που ακούγεται είναι προφανώς του ίδιου του Σκοτ και αυτή θεωρείται η αρχαιότερη αναγνωρίσημη ηχογράφηση ανθρώπινης φωνής.

Παρακάτω απεικονίζεται ο Φωναυτογράφος.

Μπορείτε να ακούσετε την πρώτη ηχογράφηση εδώ:

Γράφτηκε από τον Ντίνο Κοσμόπουλο, από το Lost In Space, Coni-OnAir.