Διαβάσαμε: «1984» του Όργουελ | Εκδ. Οξύ

«Ο πόλεμος είναι ειρήνη. Η ελευθερία είναι σκλαβιά. Η άγνοια είναι δύναμη». Δανείζομαι τη φράση του οπισθοφύλλου από την πανέμορφη και προσεγμένη έκδοση του αριστουργηματικού αυτού βιβλίου από τις εκδόσεις Όξυ.

Ως ανατριχιαστικό, προφητικό, τρομακτικό, ρεαλιστικό, σουρεαλιστικό, κυνικό, διαχρονικό, μπορώ μόνο να χαρακτηρίσω το «1984» του Όργουελ. Η αλήθεια είναι πως η πανδημία επανέφερε στο αναγνωστικό κοινό διάφορα μεγάλα δυστοπικά βιβλία, με αφορμή τον υγειονομικό εφιάλτη που βιώνουμε από το 2020, ο οποίος μοιάζει βγαλμένος από ταινία. Ούτως ή άλλως, ο χρόνος είναι ο μόνος αμείλικτος και αξιόλογος κριτής των έργων τέχνης και των δημιουργημάτων.

Φυσικά, όταν μιλάμε για την προφητική γραφή του Όργουελ, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ίδιος δούλεψε και στην αστυνομία. Ενδεχομένως, η επαγγελματικής του πορεία να του χάρισε πολύ υλικό και έμπνευση, τα οποία και σφυρηλάτησε με την ξεχωριστή του πένα.

Επηρεασμένος από τα αυταρχικά καθεστώτα της εποχής του, ο Όργουελ παρουσιάζει έναν κόσμο, όπου οι ήρωες είναι τραγικά πιόνια. Το Κόμμα κυβερνά, ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί τα πάντα, οι πολίτες απαγορεύεται να χρησιμοποιούν λέξεις που έχουν κηρυχθεί πια δημοσίως ως περιττές και κολάσιμες, η ελευθερία δεν υπάρχει, ενώ η παραποίηση των πληροφοριών είναι συνώνυμη της καθημερινότητας. Οι σκέψεις και τα αισθήματα είναι εγκλήματα που πρέπει να καταπνίγονται και να συνάδουν με το πνεύμα της κοινωνίας. 

Οι πρωταγωνιστές δεν μπορούν να κάνουν κάποια υπέρβαση, καθώς είναι δέσμιοι της ζοφερής πραγματικότητας και λειτουργούν σαν ρομπότ. Ακόμα και όταν κάποιοι επιχειρούν να αλλάξουν κάτι, στο τέλος ο φόβος τους επιστρέφει στο ασφυκτικό και κλειστοφοβικό περιβάλλον που έχουν μάθει να ζουν. Ανεξάρτητα από καταγωγή, εκπαίδευση και οικονομικές απολαβές, όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι στη σκλαβιά και υποχωρούν απέναντι στην τεχνολογική ανάπτυξη. 

Η γραφή είναι εξαιρετική, οι αφηγήσεις ψυχογραφούν άριστα τα βάσανα και τις αγωνίες των ηρώων και οι περιγραφές τσακίζουν τον αναγνώστη, ο οποίος σε κάθε σελίδα αισθάνεται ότι η ανάσα του κόβεται όλο και περισσότερο από την τρομολαγνία και το άγχος ενός κόσμου που καταβροχθίζει κάθε αρετή. Δεν ξέρω αν τελικά αυτό το βιβλίο είναι πραγματικά απαίσιο ή εξαίσιο. Ο Όργουελ μαγεύει με τον λόγο του, τις προφητείες του και την αλήθεια του.

1984

George Orwell

Εκδόσεις ΟΞΥ