Διαβάσαμε: «Αγιογραφία» του Νίκου Παναγιωτόπουλου | Εκδ. Μεταίχμιο
2022-09-22
Το όχι και τόσο μακρινό 1940, σε έχω χωριό της Αρκαδίας, ένας φόνος τίθεται ως αφορμή για αναθεωρήσεις, αποκαθηλώσεις και παρεξηγήσεις. Ο ασκητής Ιωάννης ή Ιωάννης Ορφανός, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, που έχει δολοφονηθεί, είναι το πρόσωπο που γύρω από αυτό που έχουν δημιουργηθεί μύθοι. Το χωριό «Θερμό» έχει κτίσει ολόκληρους κόσμους πάνω του, που βασίζονται στην ξακουστή θαυματουργή του δράση και την επικοινωνία με τα θεία.
Σε ένα περιβάλλον, το οποίο, για να γίνει ακόμα πιο πειστικό και αντιπροσωπευτικό, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος χρησιμοποιεί ένα ιδίωμα της καθαρεύουσας γλώσσας, παρακολουθούμε την ιστορία ενός συντρόφου του Άρη Βελουχιώτη, ο οποίος έζησε όλη του τη ζωή σαν κυνηγημένος, διότι φορτώθηκε στα νιάτα του τον φόνο του λατρεμένου Ιωάννη. Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, λοιπόν και λίγο πριν ανακηρύξει η εκκλησία ανακηρύξει τον ασκητή Ιωάννης ως άγιο, αποφασίζει να ανατρέψει τα πάντα και να ηρεμήσει η ψυχή του βγάζοντας από μέσα του ένα βάρος που του δυσκόλεψε όλη του τη ζωή. Κανείς δε γνωρίζει τίποτα. Ακόμα και οι δικαστικές αρχές δεν έχουν συλλέξει τα στοιχεία που οδηγούν στην πραγματική επίλυση του γρίφου.
Αυτή η σιωπή που σπάει μετά από 60 ολόκληρα χρόνια, σχεδόν μια ολόκληρη ζωή, γίνεται η αφορμή για μια εξομολόγηση που έχει ως θέμα τον κλονισμό του μεσσιανισμού. Αν το σκεφτούμε εις βάθος, μάλιστα, ο μεσσιανισμός δεν υπάρχει απαραίτητα μόνο στον χώρο της εκκλησίας και των θρησκειών. Έτσι και εδώ, παρακολουθούμε την ανάγκη για σμίξιμο, την επιθυμία να πιστέψουμε σε κάτι, ακόμα και αν αυτό το κάτι, ίσως και εις γνώση μας, δεν είναι αυτό που μας έχει προβληθεί στην πραγματικότητα.
Τελικά, η αλήθεια είναι κάτι που παίρνει πάντα τον δρόμο του στη ζωή; Αρκεί ακόμα και ένα λιθαράκι, για να αναποδογυρίσει τον κόσμο; Τι χρειάζεται για να καταστραφεί συθέμελα ένα τεράστιο ψέμα; Μπορούν να συγχωρεθούν τα αμαρτήματα μια ζωής και αξίζει; Όλα αυτά τα αέναα και ατελείωτα ερωτήματα, υπάρχουν σε αυτό το έργο του Νίκου Παναγιωτόπουλο, σε μια εξαιρετική επανέκδοση, αρκετά χρόνια μετά την κυκλοφορία του, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Νίκος Παναγιωτόπουλος
Εκδ. Μεταίχμιο
