Διαβάσαμε: «Αναμνήσεις ενός κοριτσιού» της Ανί Ερνό | Εκδόσεις Μεταίχμιο
2023-05-25Η πρώτη αναγνωστική εμπειρία με έργο της Ανί Ερνό ήταν ιδιαίτερα. Η νομπελίστρια που δίχασε αυτήν τη χρονιά το κοινό, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις, έφερε στο προσκήνιο το είδος της αυτοβιογραφίας. Η επιβράβευσή της προκάλεσε, πέραν των άλλων και μια θύελλα ερωτήσεων σχετικά με το αν τελικά όντως η αυτοβιογραφία αποτελεί κομμάτι του λογοτεχνικού φάσματος. Ομολογουμένως, τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια έκδηλη άνθιση στον χώρο του autofiction, στον οποίο έχει συνεισφέρει τόσο η ίδια όσο και το πνευματικό της παιδί, ο Εντουάρ Λουί.
Στο βιβλίο της «Οι αναμνήσεις ενός κοριτσιού», η Γαλλίδα συγγραφέας «αναμετριέται» με το παρελθόν της. Φαίνεται ότι βιώνει με ένταση και ρεαλισμό τα χρόνια που πέρασαν και εκείνο το 18χρονο κορίτσι που υπήρξε κάποτε. Δε θα μπορούσε τότε να φανταστεί ότι κάποτε θα σφράγιζε τη συγγραφική της καριέρα με το ύψιστο βραβείο. Εξάλλου, εκείνη την εποχή δεν είχε ακόμα ξεκινήσει ακριβώς το ταξίδι της συγγραφής. Εκείνη την περίοδο κρατούσε ακόμα σημειώσεις και προσχέδια.
Όσα έζησε την έκαναν τον άνθρωπο και την καλλιτέχνη που είναι σήμερα. Γυρίζει, λοιπόν, πολύ πίσω. Τότε που ο κόσμος έμοιαζε σιγά σιγά να αλλάζει και ο απόηχος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δε βρισκόταν και πολύ μακριά. Επιστρέφει στα πρόσωπα που την επηρέασαν και τις αναγκαστικές «απώλειες» που την έκαναν δυνατότερη. Επιστρέφει σε όλες τις εμπειρίες που τη σημάδεψαν. Τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, η διάθεση για ενηλικίωση και χειραφέτηση, ο σεξισμός, η ψυχική βία, αποτέλεσαν σημαντική γνώση και πείρα για την λογοτέχνη που θα γινόταν μια μέρα εκείνη η κοπέλα.
Η Ερνό ανατρέχει σε ημέρες τρυφερές και άγριες ταυτόχρονα. Ξεδιπλώνει τα κομμάτια της, τα ανακατεύει και τα φέρνει μπροστά στον αναγνώστη. Καταθέτει τα πάντα χωρίς αναστολές. Η ειλικρίνειά της είναι σοκαριστική και συγκινητική. Εξομολογείται τις πιο όμορφες και άσχημες στιγμές χρόνων που την καθόρισαν, ακόμα και αν καθυστέρησε να το συνειδητοποιήσει. Μιλάει για σεξουαλικές συνευρέσεις, τοξικές συμπεριφορές, συναισθηματική και επαγγελματική εκμετάλλευση, όνειρα, φαντασιώσεις, νίκες και ήττες.
Καταγράφει τη συναισθηματική ενηλικίωση και τον κοινωνικό αγώνα που διένυσε μια κοπέλα σε μέρες που η ανεξαρτητοποίηση της γυναίκας δεν ήταν καθόλου αυτονόητη. Μετατρέπει τα τραύματά της σε τροφή για σκέψη. Η μεταμόρφωσή της είναι σαρωτική και καθηλωτική και τη φέρνει στο σήμερα. Η ωμότητα και το θάρρος που κατέχει είναι τα εργαλεία δικαιολογούν τον επάξιο τίτλο μιας συγγραφέα με ανεξίτηλο σημάδι στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών.