Διαβάσαμε: «Γκούτλαντ. Ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη | Εκδόσεις Πόλις

Όποιος παρακολουθεί τον Νίκο Μπακουνάκη και όποιος έχει διαβάσει το προηγούμενο βιβλίο του με τίτλο «Όταν έπεσα στο μελανοδοχείο», γνωρίζει καλά πως απολαμβάνει ιδιαίτερα την οινοποσία και τις εκλεκτές γαστρονομικές γεύσεις. Η σχέση του με το κρασί είναι ζωτικής σημασίας. Σε αυτό το νεοσχεδιασμένο ιστορικό ταξίδι του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, ο συγγραφέας πραγματοποιεί ένα κοινωνικό ρεπορτάζ της εποχής που εδραιώθηκε το όνομα του Γουσταύου στην ευρύτερη ευρωπαϊκή βιομηχανική κοινωνία.

Ο Γουσταύος γεννήθηκε στη Βαυαρία αλλά το μέρος αυτό αποδείχθηκε πολύ «μικρό» για να χωρέσει τα όνειρά του. Έφυγε σε μια δύσκολη οικονομικά περίοδο για την περιοχή και πραγματοποίησε στη ζωή του πολλά οδοιπορικά που χαρακτηρίζονται από ευφυία, επιμονή, ιστορική αξία και κυρίως από πολλές στιγμές οινικής απόλαυσης. Το ανάγνωσμα ξεκινάει από ένα ταξίδι του από την Τεργέστη στην Πάτρα, μια χρονική στιγμή που η πανώλη θερίζει. Προφανώς, το γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο εκείνων των ημέρων είναι τελείως διαφορετικό από σήμερα, με πολλά αγαθά να μην παρουσιάζονται ως δεδομένα, όπως γίνεται στον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Για παράδειγμα, είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γουσταύος διέμεινε σε ένα κατάλυμα με λουτρό στο δωμάτιο, πράγμα σπάνιο! Όλα αυτά έχουν σημασία για την ανάδειξη των ικανοτήτων του ταλαντούχου Γουσταύου που στην πορεία κατόρθωσε να φέρει εις πέρας πολλά σημαντικά επιχειρηματικά πλάνα.

Η συμβολή του Γουσταύου στην τοπική αλλά και ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα υπήρξε πολύ μεγάλη! Αφού εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, ξεκίνησε το μεγάλο του εγχείρημα που ονόμασε «Gutland», μια ορεινή έκταση λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη. Εκεί έστησε τον χώρο όπου επρόκειτο να στηθεί η οινοποιητική του επιχείρηση, που θα άγγιζε τον αριθμό των 120 υπαλλήλων. Στον τόπο αυτό, λοιπόν, κτίστηκε η εταιρεία «Αχαΐα», όπου ουσιαστικά κατέληξε στη δημιουργία μιας κοινότητας για την καθημερινότητα των εργαζομένων, αφού μπορούσαν να πηγαίνουν ακόμα και στο σχολείο ή στην εκκλησία εντός των τειχών.  

Μέσα στα οικονομικά σκαμπανεβάσματα, η Αχαΐα έπλασε έναν μύθο γύρω από την παραγωγή κρασιού, που στηρίχτηκε πολύ στην ποικιλία της Μαυροδάφνης. Μία φήμη, μάλιστα, που βασίζεται στα λόγια ενός υπαλλήλου, λέει ότι το όνομα της διάσημης πια αυτής ποικιλίας προήλθε από τον ανένδοτο έρωτα του Γουσταύου για κάποια μελαχρινή κοπέλα που ονομαζόταν Δάφνη, πολύ πριν γνωρίσει τη σύζυγό του Θωμαΐδα! Ακόμα και οι αμυντικοί μηχανισμοί που κτίστηκαν στο μέρος αυτό για την αντιμετώπιση ληστειών ή ένοπλων κοινωνικών διαταραχών αλλά και η καλή συνεργασία με τους γύρω παραγωγούς και αγρότες, υπήρξαν καινοτόμα στοιχεία για την Ελλάδα του τότε.

Η καταγραφή των οικογενειακών πληροφοριών αλλά και η κατασκευή του προσωπικού πορτρέτου του Γουσταύου είναι όσο το δυνατόν ακριβέστερη, ανάλογη του βαθμού που έχουν βοηθήσει οι διασωθείσες πηγές και πληροφορίες. Η σύζυγός του Θωμαΐς ήταν Ελληνογερμανίδα, με σημαντική φήμη για την τότε Βαυαρία, αφού προερχόταν από γνωστή οικογένεια και βρέθηκε από νωρίς σε υψηλά ιστάμενους κύκλους. Η ξαφνική της απώλεια είχε μεγάλο αντίκρισμα στον Γουσταύο, ο οποίος άρχισε ξανά να επισκέπτεται την πατρίδα του, αφενός για να επισκεφθεί το μνήμα της και αφετέρου για να συναντήσει την κόρη του Αμαλία, η οποία παντρεύτηκε τον Γερμανό βαρόνο Εμμάνουελ φον Πέρφαλ και διεύρυναν τον οικογενειακό τους κύκλο με 4 παιδιά. Πέραν αυτών, ο Γουσταύος αγαπούσε πολύ τα ζώα, τη μουσική και τη λογοτεχνία.

Με μεστή αλλά παράλληλα αναλυτική γραφή, όπου χρειάζεται, ο Μπακουνάκης χαρίζει ένα ανάγνωσμα γεμάτο από παραστατικότητα και αισθητικά ερεθίσματα, που θα μπορούσε άνετα να είναι ένα δίωρο ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστή τον Γουσταύο Κλάους και τη λοιπή Ελλάδα και Ευρώπη στο παρασκήνιο. Πρόκειται για την εποχή του Φλωμπέρ, του Μπαλζάκ, του Βάγκνερ, του Παστέρ κ.α. Οι συγκυρίες και οι συνθήκες έχουν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον, μα όλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα μπροστά στην ενωτική δύναμη του κρασιού, καθώς όπως γράφει και ο ίδιος μέσα «Το κρασί επιβάλλεται σε όλους, σαν μια καταλυτική δύναμη που εξουδετερώνει αντιπαλότητες και χαρίζει ελπίδα».