Διαβάσαμε: «Η φύση του γοτθικού ρυθμού» του Τζον Ράσκιν | Εκδ.΄Μάγμα

Ένθερμος υποστηρικτής της τέχνης της εποχής του, από τον Ουίλλιαμ Τέρνερ μέχρι την «αδελφότητα των Προραφαηλιτών» , ο John Ruskin έγραψε το μνημειώδες έργο Οι Πέτρες της Βενετίας, μέρος του οποίου αποτελεί ξεχωριστή και αυτοτελής εργασία Η φύση του γοτθικού ρυθμού, που έμελλε
να αγαπηθεί περισσότερο από το αναγνωστικό κοινό.

Ο πλέον διάσημος και επιδραστικός τεχνοκριτικός της βικτωριανής εποχής υποστηρίζει ότι ο γοτθικός ρυθμός προκύπτει όταν τα οξυκόρυφα τόξα , οι θολωτές στέγες, οι επίστεγες αντηρίδες και τα τερατόμορφα γλυπτά συνδυάζονται σε ένα ζωντανό σύνολο. Αναλύει την προέλευση του εν λόγω
ρυθμού συνολικά και όχι απλώς τη βενετική εκδοχή του, ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στην βυζαντινή και την γοτθική έκφραση.

Ο συγγραφέας εξετάζει διαδοχικά την τραχύτητα, τη μεταβλητότητα, τον νατουραλισμό, την αίσθηση του αλλόκοτου, την ακαμψία και την πληθωρικότητα που εκφράζουν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της γοτθικής αρχιτεκτονικής. Δεν περιορίζεται στην υλική μορφή, αλλά προσδιορίζει και την πνευματική έκφραση που συνέχει τον ρυθμό.

Ως βασικός εκπρόσωπος του λεγόμενου ρομαντικού αντικαπιταλισμού και δάσκαλος της ηθικής και της πολιτικής προβληματίστηκε πάνω στην αναγέννηση της κοινωνίας. Η Φύση του γοτθικού ρυθμού κατευθύνει την έρευνα προς ριζοσπαστικά πρωτότυπες κοινωνικο-πολιτικές ιδέες. Ο συγγραφέας βλέπει την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής ως αντανάκλαση της εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας. Το έργο αποτελεί μια κραυγή αγωνίας για τη σημασία της τεχνοτροπίας και την απώλεια της κοινωνίας της τότε εποχής.

Εχθρός του οικονομικού φιλελευθερισμού αλλά και της αισθητικής της αναδυόμενης βιομηχανικής κοινωνίας προτάσσει ως αντίδοτο την ευχαρίστηση που αποκομίζει ο άνθρωπος από την εργασία του και την ομορφιά ως αναπόσπαστο στοιχείο της παραγωγής. Μια έρευνα επωφελής, ευχάριστη και ενδιαφέρουσα που άσκησε μεγάλη και πολύπλευρη επιρροή. Δεν είναι τυχαίο που ο Marcel Proust δήλωνε ότι ο «Ruskin υπήρξε ο δάσκαλος της Ευρώπης σε ζητήματα γούστου κι αυτός που τη μύησε στην ομορφιά» και εμπνεύστηκε από εκείνον τη δομή του έργου του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο.

Τζον Ράσκιν
Η φύση του γοτθικού ρυθμού
Μτφρ Μαρουλίνα Νάζου Νίκος Ν.Μάλλιαρης
Εκδόσεις Μάγμα