Διαβάσαμε: «Λάδι σε Καμβά» του Αλέξη Πανσέληνου | Εκδ. Μεταίχμιο
2023-01-20Τολμώ να ομολογήσω ότι το μυθιστόρημα «Λάδι σε καμβά» του Αλέξη Πανσέληνου είναι από τα πιο όμορφα αναγνώσματα που είχα τους τελευταίους μήνες. Το γλαφυρό ύφος, η λιτή γλώσσα, η πυκνή έκταση, οι συναισθηματικοί κρότοι, οι κοινωνικές αλλαγές, τα έκπτωτα όνειρα και η υποβλητική ατμόσφαιρα είναι λέξεις και φράσεις που χαρακτήρισαν την αναγνωστική μου πορεία.
Ο συγγραφέας πραγματοποιεί έναν βαθύ αναστοχασμό της ζωής. Οι συνθήκες και το περιβάλλον είναι η αφορμή για να μιλήσει για το αβάσταχτο της ύπαρξης και όλα τα σχέδια που έμειναν στο πιο σκοτεινό πηγάδι του χρόνου. Ο Πανσέληνος φτιάχνει μια διαδρομή ενηλικίωσης. Τοποθετεί τον Σπύρο, έναν φέρελπι νέο με εικαστικές επιδιώξεις, στην εποχή της χούντας, τον περνάει μέσα από τα «φωτεινά» χρόνια της μεταπολίτευσης, για να τον φτάσει στον απολογισμό του παρόντος.
Συγκεκριμένα, ο ήρωας φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών. Έχει πελώριες φιλοδοξίες, μεγαλόπνοα σχέδια, υποσχόμενα ταλέντα και κυρίως καλλιτεχνική ματιά. Όλα αυτά του δίνουν την ώθηση και το κίνητρο να πιστεύει ότι θα καταφέρει μια μέρα να αφήσει τη δική του σφραγίδα στον εικαστικό θησαυρό της Ελλάδας. Ωστόσο, ένα γεγονός ερωτικής φύσης έρχεται να συνταράξει όλο του το είναι και να του προκαλέσει σκιρτήματα που θα διαρκέσουν μιαν ολόκληρη ζωή.
Ο χαρακτήρας του Πανσέληνου φιλοξενείται ένα καλοκαίρι στο εξοχικό του οικογενειακού φίλου Καραλή, ο οποίος είναι ζωγράφος. Έχοντας προδιάθεση να μάθει όλα τα μυστικά της τέχνης και φυσικά χωρίς να γνωρίζει τι του επιφυλάσσει η μοίρα, ταξιδεύει το μέρος που ανακατέψει τον εσωτερικό του κόσμο. Εκεί, γνωρίζει τις κόρες του Καραλή, την Ειρήνη, μια φοιτήτρια και τη Γωγώ, ένα ανήλικο κορίτσι. Προσπαθώντας να συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει στην ψυχή του, φοβούμενος τις αντιδράσεις του σπιτιού αλλά ταυτόχρονα διατηρώντας τη φλεγόμενη ερωτική επιθυμία που έχει κάθε νέος στην ηλικία του, βιώνει με οξύτητα ένα ερωτικό ντελίριο και με τις δύο κοπέλες. Από τη μία, θεριεύει ο αχαλίνωτος σεξουαλικός πόθος και από την άλλη, καραδοκεί μια πλατωνική κατάσταση που κτίζεται διακριτικά.
Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά με το τώρα, με τον Σπύρο που έχει προδώσει όλους τους στόχους ζωής του και ζει μηχανικά ώστε απλά να βιοπορίζεται; Μπόρεσε ο Σπύρος να ορθώσει ανάστημα σε όλες τις δυσκολίες ή ακολούθησε και αυτός τον δρόμο των γονιών του, που έζησαν μια ζωή μακριά από τις επαγγελματικές και εσωτερικές τους επιδιώξεις; Τι σημασία είχε για τον ήρωα εκείνο το μακρινό, έντονο και αξέχαστο καλοκαίρι; Ήταν εκείνη η μόνη φορά που αντίκρισε τις αδερφές Καραλή; Τι απέγιναν όλοι εκείνοι που δεν ακολούθησαν τη λαμπρή διαδρομή αυτών που πρωταγωνίστησαν στη Μεταπολίτευση; Τι σημαίνει τελικά να φτάνεις στην αυτοπραγμάτωση;