Διαβάσαμε: «Μαθήματα» του Ίαν ΜακΓιούαν | Εκδόσεις Πατάκη
2023-10-09
Τα «Μαθήματα» του Ίαν ΜακΓιούαν είναι ένα εγκυκλοπαιδικό, πολύπλευρο, ψυχογραφικό, κοινωνικό και κυρίως βαθιά ανθρώπινο μυθιστόρημα. Με πολλαπλές εναλλαγές στον χρόνο της αφήγησης, η ιστορία αφορά την προσωπική διαδρομή του Ρόλαντ Μπάις μέσα από αλλεπάλληλα ιστορικά γεγονότα και κοινωνικές διακυμάνσεις.
Με φόντο τα γεγονότα που καθόρισαν την πολυτάραχη πορεία της Ευρώπης, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και έπειτα, η ζωή του Ρόλαντ απαρτίζεται από πολλές περιπέτειες, ερωτικές, οικογενειακές, επαγγελματικές και καλλιτεχνικές. Η ιστορία ξεκινά από την πολύ παιδική ηλικία του πρωταγωνιστή, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, για να καταλήξει στην πανδημία του κορωνοϊού. Το κουβάρι της ζωής του Ρόλαντ ξετυλίγεται καθώς παρελαύνουν διάφορες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις του δυτικού πολιτισμού.
Σε συνάρτηση με το κοινωνικό στοιχείο, η ψυχολογία του ήρωα είναι μια γραμμή με πολλά πάνω κάτω. Ένας παράφορος έρωτας με τη δασκάλα του πιάνο και μια σχέση που σύναψαν μεταξύ τους, όταν ήταν ακόμα μικρός, έχει αφήσει το αθεράπευτο τραύμα της ματαίωσης και της μοναξιάς. Από αυτό το σημείο ίσως ξεκινάει η εσωτερική πτώση του ήρωα, μια πτώση που του τρώει τα σωθικά και του αποσπά τη χαρά από το παρόν.
Στο παρόν, η πρώην σύζυγός του έχει γίνει πια πετυχημένη συγγραφέας, παίρνει το νόμπελ και όλα αυτά ενώ έχει παρατηρήσει τον ίδιο, τον γιο της και μοιάζει να τους έχει αφήσει σε κάποια σκονισμένη σελίδα ενός παλιού τους μυθιστορήματος. Η οργή στην ψυχή του Ρόλαντ είναι ένα καζάνι που βράζει. Αναλογιζόμενος, λοιπόν, τα χρόνια που πέρασαν και τις απόπειρες του για μια καριέρα ως μουσικός και ποιητής, αισθάνεται όλο και πιο ανίκανος. Αυτό συμβαίνει ειδικά εν όψει της συγγραφικής διάκρισης ενός ανθρώπου με τον οποίο έχει σχετιστεί και του έχει φερθεί απαίσια. Μάλλον οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν την αυθεντικότητα και την καλοσύνη!
Όπως οι εξελίξεις στην παγκόσμια κοινότητα φέρνουν η μία την άλλη, έτσι και ο απολογισμός της δυστυχίας του Ρόλαντ έφερε έναν ορυμαγδό ματαίωσεων μετά από εκείνη την καταραμένη σχέση με την κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερή του καθηγήτρια. Εκεί αναζητά ο ήρωας τη ρίζα του κακού. Αυτό το τραύμα τον οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια σε όλες τις ήττες της ζωής του, με αποκορύφωμα μια αποτυχημένη οικογένεια και με βάρος και ευθύνη ένα μικρό πλάσμα που πρέπει να μεγαλώσει.
Μαθήματα πιάνο, μαθήματα ξένων γλωσσών, μαθήματα κοινωνικά και πολεμικά, μαθήματα αγάπης, μαθήματα ζωής. Αυτό το βιβλίο έχει έναν από τους πιο αντιπροσωπευτικούς τίτλους. Αν γινόταν οι πολλές σελίδες του βιβλίου να χωρέσουν σε μια μόνο λέξη, αυτή θα ήταν ο τίτλος του!
