Διαβάσαμε: «Ο φύλακας στη σίκαλη» του Σάλιντζερ | Εκδ. Πατάκη

Η αλήθεια είναι πως τρέφω ιδιαίτερη αδυναμία σε αυτό το βιβλίο. Είναι από τα πιο αριστουργηματικά αναγνώσματα μού ως τώρα. Έχοντας διαβάσει την παλιά έκδοση, την οποία ξεχωρίζω για την κουραστική αλλά ιδιαίτερη γλώσσα της, ανυπομονούσα να διαβάσω αυτήν την όμορφη έκδοση από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επτά χρόνια μετά, λοιπόν, ο Σάλιντζερ και ο Χόλντεν είχαν ακόμα περισσότερα πράγματα να μου εξομολογηθούν. Ήταν σαν να άνοιξα κάποιο εφηβικό μου ημερολόγιο και να το κατανόησα πλήρως μετά από κάποια χρόνια αποστασιοποίησης.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Χόλντεν είναι ένας έφηβος που βρίσκεται σε μια καλιφορνέζικη κλινική. Θέλει να δραπετεύσει νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημέρα και να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη. Δε θέλει όμως να διαπληκτιστεί με τους γονείς του και αποφασίζει να κάνει έναν νυχτερινό περίπατο στην πόλη.

Έτσι, κτίζεται κομψά και κινηματογραφικά μια μελαγχολική ατμόσφαιρα, την οποία στήνει υπέροχα ο Σάλιντζερ και πιθανόν ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό και με την πραγματική του προσωπικότητα. Ο Χόλντεν διηγείται ιστορίες πρόσφατου χρόνου, όταν π.χ. αποβλήθηκε από το σχολείο του, περιπέτειες με φίλους του, ερωτικές περιπτύξεις με κοπέλες κτλ.

Ο Χόλντεν είναι μια αινιγματική προσωπικότητα. Σκέφτεται σαν ώριμος μεσήλικας αλλά, κάπου μέσα του, το γνωρίζει και φοβάται να ενηλικιωθεί. Σέβεται τον διπλανά του, ακόμα και όταν δίπλα του ζουν και βασιλεύουν συνθήκες που μισεί, όπως ο πουριτανισμός και ο κομφορμισμός. Τρομάζει στο γεγονός ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η στιγμή που θα χρειαστεί να αναζητήσει επί του πρακτέου τη σεξουαλική του ταυτότητα και μέσα σε όλη αυτήν τη μοναχική περιπλάνηση, αισθάνεται όμορφος αλλά και μόνος. Τρομάζει με τον εαυτό του, διότι η ευφυία και η έμφυτη παρατηρικότητά του, τον βασανίζουν, όταν αρχίζει να αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Θέλει να σταματήσει να σκέφτεται, ίσως και να αισθάνεται, αλλά δεν μπορεί. Προσπαθεί να ακουμπήσει την ουσία της ζωής αλλά αποτραβιέται την τελευταία στιγμή. Δε θέλει να βγει από τον μικρόκοσμό του, γιατί ο έξω κόσμος είναι ένας κόσμος μεγάλος, που καταβροχθίζει την ομορφιά και τη χαρά.

Ο «Φύλακας στη Σίκαλη» είναι ένα δύστροπο παραμύθι και μια απόπειρα ενηλικίωσης που ακροβατεί ανάμεσα στο ρίσκο και το βόλεμα, ανάμεσα στη φυλακή και τη λύτρωση. O «Φύλακας στη Σίκαλη», όσο και αν έχει χρεωθεί την ταμπέλα του υπερεκτιμημένου έργου λόγω του μυστηρίου του ίδιου του συγγραφέα, για μένα θα παραμείνει ένα βιβλίο που τέμνει χειρουργικά τη ζωή και τη σερβίρει στον αναγνώστη λέγοντάς του «Εγώ σε προειδοποίησα για όλα τα άσχημα. Εσύ έχεις όλη την ομορφιά μέσα σου. Διάλεξε και πάρε αλλά μέχρι τότε δεν πειράζει αν δεν είσαι έτοιμος».  

Σάλιντζερ Τζ. Ντ.

«Ο φύλακας στη σίκαλη»

Εκδόσεις Πατάκη