Διαβάσαμε: «Οι Δουβλινέζοι» του Τζόις | Εκδ. Οξύ
2022-05-03Οι «Δουβλινέζοι» αποτελούν ένα χαρακτηριστικό, αρκετά συγκεντρωτικό και πολύ βατό, σε αντίθεση με τον «Οδυσσέα» (κάποιοι ήρωες είναι κοινοί), έργο του Τζόις. Αν και παλιότερα δεν κατάλαβα τόσο την αξία του βιβλίου εξαιτίας μιας κουραστικής μετάφρασης, τώρα μπορώ να πω ότι η εξαιρετική έκδοση από τις εκδόσεις Οξύ - Brainfood και η μετάφραση του Καραγιαννόπουλου, με έκαναν να το αγαπήσω.
Αναμφίβολα, οι Δουβλινέζοι είναι ο κόσμος που μεγάλωσε ο Τζόις. Μιλάμε για το Δουβλίνο της βικτωριανής εποχής, όπου η φτώχεια του κόσμου προκαλεί οργή και υπάρχει παντού μια κρυφή αγανάκτηση. Μιλάμε για έναν κόσμο γεμάτο υποκρισία και καθωσπρεπισμό, που ώρες ώρες μοιάζει αφόρητος και κυνικός. Ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος και ο ίδιος ο Τζόις άφησε την πόλη του, που αγαπούσε να τη μισεί και δεν επέστρεψε ποτέ.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να πούμε ότι το Δουβλίνο σήμερα, ίσως είναι η μόνη πόλη που έχει μετατρέψει τους δρόμους σε έναν νοητό χάρτη για τον Τζέημς Τζόις. Μιλάμε για ένα ακαταμάχητα γοητευτικό εμπορικό και πολιστικό κατόρθωμα, όπου η φιγούρα, τα λόγια και οι αναφορές του Τζόις είναι μέρος της καθημερινότητας για ντόπιους και τουρίστες. Ίσως να ήταν αυτή η παράξενη αγάπη του συγγραφέα για την Ιρλανδία, η οποία διαφαίνεται ξεκάθαρα στο έργα του, παρά τις διαφωνίες, τις εκρήξεις θυμού, τις έμμεσες επικρίσεις σε λαό και κυβέρνηση, την οποία αφουγκράστηκαν οι απόγονοί του. Το βιβλίο μιλάει για την εξαθλίωση, τον ρατσισμό, την κοινωνική ανισότητα, την ενδοοικογενειακή βία, και την ψυχολογική καταπίεση.
Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι ο Τζόις καταφέρνει να δει την ομορφιά μέσα στην ασχήμια μιας κοινωνίας που σαπίζει και φαίνεται ότι δε θα μπορέσει να αναστηθεί ποτέ. Οι καθημερινές ιστορίες των πολιτών, που είναι έμμεσα συνδεδεμένες, μοιάζουν με αδιέξοδα, με τούνελ που στο τέλος δεν λάμπει κανένα φως, αλλά οι περιγραφές του αστικού τοπίου, οι προσδοκίες και τα όνειρα των «καλών» ηρώων και κυρίως η αγάπη του συγγραφέα που είναι διάχυτη παντού, μοιάζει να συγχωρεί όλα τα δεινά και να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας δεύτερης ευκαιρίας στην κοινωνία, τη χώρα, την ανθρωπότητα, που μπορεί να μη φτάσει άμεσα, αλλά κάποια στιγμή δεν μπορεί παρά να έρθει.
Τζέιμς Τζόις
Εκδόσεις: ΟΞΥ