Διαβάσαμε: «Περί της εαυτού ψυχής» του Ισ. Ζουργού | Εκδ. ΠΑΤΑΚΗ
2022-01-30
Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού σε μια ερημική ακτή της Προποντίδας ο Σταυράκιος Κλαδάς αναθυμάται τη μακρόχρονη ζωή του κι ελεύθερος πια συντάσσει τη δική του χρονογραφία.
Ο συγγραφέας με ιδιαίτερη γλώσσα, καλοδουλεμένη πλοκή γεμάτη ανατροπές και ολοζώντανους διαλόγους, μας ταξιδεύει στα τέλη του 11ου αιώνα εκεί που αρχίζει η σταδιακή παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και η βασιλεία των Κομνηνών αποτελεί, την τελευταία ένδοξη αναλαμπή της.
Στο μυθιστόρημα τον πρώτο λόγο έχει το φως απ’ τα λυχνάρια των αντιγραφέων, που σκύβουν πάνω από τα συναξάρια των αγίων και τις διατριβές των γραμμάτων. Μέσα από τις σελίδες του αναδύονται ο ύπατος των φιλοσόφων Μιχαήλ Ψελλός, ο όσιος Νικήτας Στηθάτος, επώνυμοι δάσκαλοι, μοναχοί, αγιογράφοι. Όμως στο κέντρο όλων βρίσκεται ο στίχος ενός αινιγματικού ποιήματος και μια γυναίκα.
Το Περί της εαυτού ψυχής είναι ένα εσωτερικό χρονικό για τον τρόπο που ένας αντιγραφέας γίνεται συγγραφέας, ένα μυθιστόρημα που αναδεικνύει τη δύναμη της οικογένειας, της περιπέτειας και της ελευθερίας. Ένα σύγγραμμα για τη γραφή και τη μνήμη, που μας μεταφέρει μαγικά σε έναν κόσμο γεμάτο σκοτάδι αλλά και φως, μέσα από εικόνες, μυρωδιές και ήχους.
Οι αντιγραφείς των χρόνων εκείνων κράτησαν ζωντανό το φιλοσοφικό έργο ύστερων και σύγχρονων λογίων και συνέδραμαν στη μετάδοση του στη Δύση. Οι λάτρεις της Ιστορίας θα αγαπήσουν το βιβλίο αυτό, ακριβώς επειδή μας μεταφέρει με γλαφυρότητα στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων του Βυζαντίου, στις συνήθειες του λαού, στις βαθύτερες επιθυμίες του, αλλά και στις δυσκολίες που αντιμετώπιζε σε μία εποχή όπου η κρατική μέριμνα ήταν ανύπαρκτη.
Λίγοι είναι οι συγγραφείς που μπορούν να αποτυπώσουν τόσο έντεχνα την ενέργεια ενός αλλοτινού καιρού και να αποδώσουν το κλίμα της εποχής με τόσο πιστές μεταφορές παίρνοντας τον αναγνώστη από το χέρι και οδηγώντας τον με μαεστρία σε έναν κόσμο διαφορετικό και ξεχασμένο.
«Η λογιοσύνη δε βελτιώνει απαραίτητα και το ήθος»
«Μπορούν να σε εξοργίσουν, να σε βασανίσουν, να σε σκοτώσουν, την ψυχή σου όμως δεν μπορούν να την χαράξουν».
Συγγραφέας: Ζουργός Ισίδωρος
Εκδόσεις: Πατάκη, 2021
