Διαβάσαμε: «Ψίθυροι από Μελάνι» του Νίκου Αναγνωστάκη | Εκδόσεις Όγδοο
2024-05-09
Ο Νίκος Αναγνωστάκης είναι ο εμπνευστής και δημιουργός του «Ogdoo». Μέσα σε όλα όσα έχει καταπιαστεί, άσχετα ή μη με την τέχνη, το καλλιτεχνικό στοιχείο μοιάζει να είναι ένα έμφυτο στοιχείο του εαυτού του, το οποίο και δεν πρόδωσε ποτέ. Ασχολείται ενεργά και με τη στιχουργική. Σε αυτήν την ανθολογία κειμένων ή καταγραφή ή ημερολόγιο, διότι είναι δύσκολο να χαρακτηριστεί το βιβλίο «Ψίθυροι από Μελάνι», που αν μη τι άλλο, έχει απολύτως ταιριαστό τίτλο, ο συγγραφέας επιχειρεί να καταγράψει σύντομα την πολιτιστική ιστορία της Ελλάδας συνοψίζοντας αρκετά γεγονότα και πρόσωπα που έχουν αναγνωριστεί δημόσια ή ιδιωτικά ή και τα δύο μαζί.
Είναι ενδιαφέρον το πώς παρακολουθείται η ιστορία του τόπου από έναν άνθρωπο που έχει χρόνια συσχετιστεί με τον κόσμο των ΜΜΕ από την καλλιτεχνική πλευρά αλλά δεν παύει να παραμένει έως σήμερα ένας φανατικός εραστής της τέχνης σε όλες τις μορφές της (μουσική, λογοτεχνία, κινηματογράφος, θέατρο κτλ). Ο Αναγνωστάκης βαδίζει το μονοπάτι της ζωής του είτε αναφέροντας εμπειρίες είτε εμπειρίες άλλων, όπως έχουν διαδοθεί.
Η αλήθεια είναι πως η γραφή είναι άμεση, κομψή, παραστατική έως και καθημερινή σε πολλά σημεία. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του ’30 και τη σημασία των αναψυκτηρίων και του Αττίκ, ενός συνθέτη που μάλλον δεν καταξιώθηκε όσο του άξιζε όσο ήταν εν ζωή, ο Αναγνωστάκης παρακολουθεί τη διατήρηση, τη μετάλλαξη ή την εξαφάνιση πολλών παραγόντων που διαμόρφωσαν τον πολιτισμικό χάρτη της Ελλάδας. Μεγάλη βαρύτητα αποδίδεται και στην αξία των μεγάλων στιχουργών της χώρας, οι οποίοι συνήθως καταφθάνουν τελευταίοι και καταιδρωμένοι στον στίβο του ανθρώπινου μυαλού.
Γίνεται μνεία στους κινηματογράφους, τα καφενεία, τις δισκογραφικές εταιρίες, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και σε πράγματα ξεχασμένα που στις μέρες μας έχουν υποπέσει ή έχουν χάσει την πρότερη σημασία τους. Σε όλα αυτά, συνοδοιπόροι για τον Αναγνωστάκη στάθηκαν οι Beatles, ο Χατζιδάκις, ο Γκάτσος, ο Σαββόπουλος, ο Σπανός, η Μαρινέλλα, ο Χατζής και πολλοί πολλοί ακόμη. Όλοι αυτοί συνυπήρξαν σε έναν κόσμο που κτιζόταν από την αρχή, που η ανθρωπότητα είχε υποφέρει από δύο παγκοσμίους πολέμους και πολλά ακόμη και το μέλλον ανοιγόταν μπροστά ευοίωνο και χαώδες.
Είναι σίγουρο ότι ο κόσμος έχει αλλάξει! Το ερώτημα είναι το αν κάποιες αξίες, θεσμοί, στοιχεία παραμένουν ίδια και αλώβητα ή μεταμορφώνονται σε κάτι διαφορετικό με προορισμό να χαθούν στον χρόνο ή στην καλύτερη να αναγνωριστούν από τους επόμενους. Εξίσου σίγουρο όμως είναι ότι η ματιά ενός ανθρώπου που διέσχισε το ποτάμι του ελληνικού πολιτισμού με ορμητικότητα, είναι άξια προσοχής και ενδιαφέροντος.
