Διαβάσαμε «Τα Ρέστα» του Κώστα Ταχτσή | Εκδ. Ψυχογιός
2021-08-22
Αχ, βρε μάνα! Έχουν περάσει – πόσα; Τριάντα χρόνια από τότε, κι ακόμα δεν έμαθα το μάθημά μου. Ακόμα δεν έγινα άντρας, ακόμα χαζεύω στο δρόμο κοιτάζοντας τα παιδιά, ακόμα μου κλέβουν οι αλήτες τα ρέστα. Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη τιμωρία σου. Και δική μου τιμωρία – που δεν κατάλαβα, όσο ήταν ακόμα καιρός, τι υπέφερες τότε, και θέλησα να σ’ εκδικηθώ. Μα που να πάρει ο διάβολος, έπρεπε να τα βάζεις μαζί μου για να ξεσπάς; Δε μπορούσες δηλαδή να κάνεις τα στραβά μάτια όταν αργούσα δέκα λεπτά ή όταν ξεχνούσα ν’ αγοράσω τ’ αλάτι; Κι αν θυμάμαι καλά, τα ρέστα που μου ’χαν κλέψει τα παιδιά του απάνω δρόμου ήταν, στο θεό σου βρε μάνα, ή έξι ή εφτά δεκάρες!
«Ο Κώστας Ταχτσής δεν είναι αυτός που άφησε λίγο αλλά καλό έργο;». Αυτό με ρώτησε μια φορά ένας φίλος βιβλιοφάγος. Αυτός είναι τελικά, ναι. «Τα ρέστα» είναι το δεύτερο βιβλίο που διαβάζω από τη φρέσκια πανέμορφη έκδοση του Ψυχογιού, μετά «Το τρίτο στεφάνι» και μπορώ να πω ότι πολλές φορές ήταν λες και διάβαζα κομμάτια του που ποτέ δεν μπήκαν στο πιο αναγνωρισμένο και πετυχημένο του έργο, που είναι και το μοναδικό του μυθιστόρημα.
Ο Ταχτσής έχει έναν τραγελαφικό τρόπο να παρουσιάζει τόσο παραστατικά την καθημερινότητα και τη νοοτροπία του νεοέλληνα, που δε γίνεται να μη δεις κάτι από τη ζωή σου μέσα σε αυτό. Με αφοπλιστικό χιούμορ και αινιγματική ταυτότητα, διότι πολλές φορές δεν καταλαβαίνεις αν μιλά ο ίδιος ή τα βιωματικά του στοιχεία, παρουσιάζει με χαρακτηριστικό και λιτό τρόπο όλα τα χαρακτηριστικά του Έλληνας της μεταπολίτευσης.
Κατακρίνει, σαρκάζει, επιτίθεται, φωνάζει, αλλά πάντα στο τέλος διακατέχεται από τρυφερότητα και παιδική αποδοχή. Αγκαλιάζει ακόμα και τις πιο κακοποιητικές μορφές! Δίνει χώρο, χρόνο και συγχώρεση. Ο πρωταγωνιστής (δεν έχει σημασία αν είναι ο ίδιος ή κάποιος άλλος) έχει τόσο καλοσύνη μέσα του, που δεν ήταν λίγες φορές που αναρωτήθηκα αν κατάφερε να θεραπεύσει αυτά για τα οποία κανείς ποτέ δεν απολογήθηκε.
Ευφυής γραφή, που θα μπορούσε να ήταν άνετα ταινία, «Τα ρέστα» αποτελούν ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα, που με έκανε να αδημονώ και για τα άλλα δύο της συλλογής: «Η γιαγιά μου η Αθήνα και άλλα κείμενα» και «Καφενείο το Βυζάντιο – συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων». Διηγήματα για τα παιδικά τραύματα, τα ταξίδια και τις εμπειρίες, την ομοφυλοφιλία και την κοινωνική κατακραυγή και γενικότερα για την αναζήτηση του εαυτού.
Πράγματι, αυτό που έχει σημασία είναι το περιεχόμενο και η ποιότητα, ακόμα και όταν η ποιότητα είναι ελάχιστη. Και ίσως οι συγγραφείς να γράφουν πάντα το ίδιο βιβλίο, οι μουσικοί να παίζουν το ίδιο τραγούδι, οι ηθοποιοί να παίζουν την ίδια ταινία κτλ. Και πράγματι, δεν είναι η κοινωνία κατασκευασμένη από χέρια αγγέλων, αλλά ο καθένας μπορεί να βρει τον δρόμο του σε αυτήν. Ή έστω μπορεί να δοκιμάσει. Ξανά και ξανά.
