Διαβάσαμε το «Κάτω από την επιφάνεια» της Ντέιζι Τζόνσον | Εκδ. Καστανιώτη

Ο τόπος όπου γεννιόμαστε επιστρέφει σ’ εμάς. Μεταμορφώνεται σε ημικρανίες, στομαχόπονους, αϋπνίες. Βρίσκεται στον τρόπο που ξυπνάμε μερικές φορές νιώθοντας ότι πέφτουμε στο κενό, ψάχνοντας τον διακόπτη του πορτατίφ, βέβαιοι πως όλα όσα χτίσαμε χάθηκαν μες τη νύχτα. Γινόμαστε ξένοι για τον τόπο που μας γέννησε. Εκείνος δε μας αναγνώριζε, αλλά εμέις τον αναγνωρίζουμε πάντα. Είναι το ίδιο μας το μεδούλι· μπολιάζεται μέσα μας. Αν μας γύριζε κανείς απ’τ ην ανάποδη, θα ‘βλεπε χάρτες χαραγμένους στην πίσω πλευρά του δέρματός μας· μην τυχόν και χάσουμε τον δρόμο της επιστροφής. Μόνο που στην πίσω πλευρά του δικού μου δέρματος δε θα έβρισκε κανάλια και σιδηροδρομικές γραμμές και ποταμόπλοια, αλλά πάντοτε: εσένα.

Η Γκρέτελ έζησε μέχρι τα δεκαέξι της χρόνια μαζί με τη μητέρα της σε ένα πλοιάριο στο ποτάμι. Μητέρα και κόρη είχαν αναπτύξει έναν ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας. Κατείχαν λέξεις που κανένας άλλος δεν κατείχε. Μια γλώσσα διαφορετική, μια γλώσσα που ίσχυε μονάχα για την εποχή εκείνη και μονάχα για έκεινες.

Μια μέρα η Σάρα εξαφανίζεται. Φεύγει χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος. Γίνεται ένα φάντασμα για την Γκρέτελ.Ένα κενό στο στομάχι και στο μυαλό. Ώσπου ένα τηλεφώνημα από το νοσοκομείο θα ξυπνήσει τα φαντάσματα του παρελθόντος. Γιατί η Σάρα την εγκατέλειψε; Τι απέγινε το περίεργο αγόρι που ζούσε μαζί τους; Τι πραγματικά συνέβη στο ποτάμι;

Η τριανταδιάχρονη πλέον Γκρέτελ εργάζεται ως λεξικογράφος. Οι λέξεις κατακλύζουν την καθημερινότητά της, αλλά δεν απαντούν στα ερωτήματα που τη βασανίζουν. Η νεαρή γυναίκα δεν έχει άλλη επιλογή παρά να γυρίσει πίσω. Να επιχειρήσει μια κατάδυση στο παρελθόν για να εξηγήσει το παρόν.

Η αναζήτη της μητέρας θα τη φέρει σε επαφή με μια πλειάδα προσώπων που το καθένα διαφορετικά θα φωτίσει την προσωπικότητά της. Ο Μάρκους, η Φιόνα, ο Ρότζερ, η Λόρα, ο Τσάρλι και η Μάργκο θα τη ξεκολλήσουν από το παρελθόν· ένα παρελθόν που δεν είναι ένα βήμα που σέρνει ξοπίσω της, αλλά μια άγκυρα.

Η συνάντηση με τη μητέρα θα γεμίσει τα κενά μνήμης. Θα συμπληρώσει το παζλ. Οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας θα ξεπηδήσουν για να της θυμίσουν ότι οι σκέψεις και οι πράξεις καθορίζονται από τη γλώσσα που κατοικεί μέσα στο μυαλό.

Στη διόλου βουκολική βρετανική εξοχή, μητέρα και κόρη θα συνυπάρξουν με το Μπόνακ, το τέρας που ενσαρκώνει τους φόβους και τα μυστικά τους. Θα επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους. Οι καλειδοσκοπικές τους σκέψεις θα ιχνηλατήσουν την ύπαρξή τους. Οι δύο γυναίκες θα ανακαλέσουν τον κρυφό κώδικα της παιδικής ηλικίας. Αναμνήσεις, χαρές και απογοητεύσεις θα τους θυμίσουν ότι τα παιδιά είναι γονιδιακοί χάρτες, ότι τα ατομικά περιθώρια ελευθερίας είναι περιορισμένα.

Η γραφή της Ντεϊζι Τζόνσον εξαλείφει τα όρια ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, το ίδιο. Οι αφηγήσεις μπλέκονται, επικαλύπτουν η μία την άλλη. Ο αναγνώστης ακολουθεί ήρωες βγαλμένους από σύγχρονο παραμύθι, οι οποίοι ανήμποροι να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα, κρύβονται κάτω από την επιφάνεια.

Η νεαρή Βρετανή συγγραφέας, υποψήφια για το Βραβείο Booker, υπογράφει  ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την οικογένεια, την ταυτότητα, την αγάπη και το πεπρωμένο. Ένα ποιητικό κείμενο που αναστατώνει και συγκινεί.

Ντεϊζι Τζόνσον
Κάτω από την επιφάνεια
Μτφρ Μαρία Βαρδοπούλου
Εκδόσεις Καστανιώτη