Διαβάσαμε: «Το πηγάδι» του Χουάν Κάρλος Ονέτι | Εκδόσεις Μάγμα

Στην πρώτη του σημαντική νουβέλα, Το πηγάδι, ο αιρετικός, μηδενιστής και αποσυνάγωγος συγγραφέας, Κάρλος Χουάν Ονέτι, δημιουργεί τον Ελάδιο Λινασέρο, λογοτεχνικό του alter ego, έναν ήρωα αποκομμένο από τους ανθρώπους και την κοινωνία που αποφασίζει να καταγράψει τις αναμνήσεις του, πεπεισμένος ότι κάθε άνθρωπος οφείλει να γράψει την ιστορία της ζωής του μόλις συμπληρώσει τα σαράντα.

Στην αρχή της μέσης ηλικίας, διακατεχόμενος από μία μηδενιστική θέαση του κόσμου, ζει μόνος και κλεισμένος σε ένα δωμάτιο. Αδυνατεί να πιστέψει σε κάτι, με αποτέλεσμα να απορρίπτει κάθε έκφανση της ζωής. Στη σκέψη του η πόλη γίνεται μια μάζα στις καρδιές των κατοίκων της και καλλιεργεί το πολιτιστικό κενό της εποχής, την υποκρισία και την αποτυχία της ανθρώπινης φύσης. Γίνεται το χωνευτήρι μιας μετάλλαξης των αισθητηριακών εμπειριών και νοοτροπιών, στο οποίο κυριαρχεί η «μεσαία τάξη» ή η «μικροαστική τάξη» που κουβαλά όλα τα κουσούρια που ξεφορτώνονται από πάνω τους οι υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες.

Η παρουσία των «διανοούμενων» εντείνει έτι περαιτέρω τον ποταπό και άχρηστο χαρακτήρα της.

Από το incipio της νουβέλας ο συγγραφέας/ήρωας κάνει ξεκάθαρη την πρόθεσή του: θέλει να γράψει την ιστορία μιας ψυχής, δίχως να κάνει αναφορά στα γεγονότα στα οποία χρειάστηκε να εμπλακεί. Να αφηγηθεί παράλληλα ένα «συμβάν» και ένα όνειρο. Κρυμμένος σε μια γωνιά του δωματίου του, φαντάζεται πράγματα που αποκαλύπτουν το πιο γνήσιο κομμάτι του εαυτού του, την πιο μύχια αλήθεια του, που σιχαίνεται τα πάντα. Του ανθρώπους, τη ζωή, τους καλοσιδερωμένους στίχους. 

Με κάθε αφορμή ο Ελάδιο Λινασέρο εκδηλώνει επαναλαμβανόμενα συναισθήματα αποστροφής. Η ιδεολογία συνιστά ένα ψεύτικο ψυχολογικό καταφύγιο. Ο έρωτας για μια γυναίκα σταματα τη στιγμή που πεθαίνει το πνεύμα του κοριτσιού μέσα της. Μη βρίσκοντας κανένα νόημα στους ανθρώπους, προτιμά να τους χλευάζει και να τους λοιδωρεί από το φρούριο της ιδιωτικής οδού την οποία ακολουθεί.

Η πρώτη σημαντική νουβέλα του Χουάν Κάρλος Ονέτι αποτελεί μια συγγραφική προσπάθεια πάνω στη μοναξιά, την απόγνωση και την απουσία κάθε είδους πίστης. Ένα κείμενο που κινείται στα όρια της νοσηρότητας, όπου ο έρωτας και ο θάνατος, η πορνεία, το αλκοόλ, η σωματική φθορά και η αναπόδραστη αποτυχία παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο και το καθιστούν σημείο αναφοράς για όλη τη μετέπειτα λατινοαμερικανική λογοτεχνία και ειδικότερα εκείνης που αποκαλούμε λογοτεχνία της απομάγευσης.

Χουάν Κάρλος Ονέτι

Το πηγάδι

Μτφρ Λευτέρης Μακεδόνας 

Εκδόσεις Μάγμα