Διαβάσαμε το «Χρυσό Βραχιόλι» της Σοφίας Νικολαΐδου | Εκδ. Μεταίχμιο

Το «Χρυσό βραχιόλι» δεν είναι ένα συνηθισμένο βιβλίο. Μιλά για κάτι αρκετά κοινότοπο, το θέμα των σπουδών, με έναν διαφορετικό τρόπο. Οι συνεντεύξεις είναι από την πλευρά των άμεσα εμπλεκόμενων. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, με διαφορετικό υπόβαθρο ο καθένας, που όλοι όμως μοιράζονται ένα κοινό – σπούδασαν. Ό,τι κι όπου ήθελε ο καθένας. Όλοι, όμως, φόρεσαν το «χρυσό βραχιόλι».

Η Σοφία Νικολαΐδου στο καινούριο της βιβλίο αποφάσισε να ασχοληθεί με το ζήτημα της εκπαίδευσης. Οι γονείς στην Ελλάδα μεγάλωσαν και μεγαλώνουν τα παιδιά τους με την πεποίθηση πως η απόκτηση ενός πτυχίου είναι επιβεβλημένη. Κάποτε ήταν ένα το χαρτί, τώρα έγιναν πολλά, άλλαξαν κι οι ανάγκες της αγοράς. Κάποτε τα γράμματα ήταν συνυφασμένα και με την ανθρωπιά. Γιατί όμως εξακολουθούμε να το πιστεύουμε σήμερα; Γιατί η νέα γενιά γονέων δεν κατάφερε να αποβάλλει ένα τέτοιο στερεότυπο; Ή μήπως τελικά δεν είναι στερεότυπο;

Ιστορίες ανθρώπων που σπούδασαν τον περασμένο αιώνα, ιστορίες ανθρώπων που σπουδάζουν τώρα. Ιστορίες ανθρώπων που σπούδασαν στην Ελλάδα. Κι ιστορίες ανθρώπων που ξενιτεύτηκαν για να σπουδάσουν. Ιστορίες ανθρώπων που δείλιασαν. Κι άλλων που τόλμησαν, κυρίως να ονειρευτούν. Ιστορίες παράλληλες, φαινομενικά ασύμβατες μεταξύ τους που όμως όλες τέμνονται για να διαχωριστούν ξανά. Σημείο τομής; Η ανάγκη για ένα καλύτερο αύριο, για μια καλύτερη ζωή. Αυτή ήταν η έγνοια των γονέων, αυτό είναι το μέλημα των παιδιών.

Προφανείς απαντήσεις δε θα βρείτε στο βιβλίο. Οι άνθρωποι που μιλούν, απλώς αφηγούνται τη δική τους (οικογενειακή) σχέση με το πτυχίο και τα γράμματα. Άλλοτε είναι αστεία, άλλοτε τραγική, σχεδόν πάντα όμως συγκινητική. Από τη γενιά του ’30 μέχρι τη γενιά του ’90 οι γονείς τα ίδια λένε «μάθε παιδί μου γράμματα».

Σε όλο το βιβλίο υφέρπει όμως κι ένα άλλο ζήτημα – το εάν οι σπουδές είναι ζήτημα ταξικό. Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας φτωχός; Τόσο όσο έχει ονειρευτεί; Ή θα ανακύψουν εμπόδια στο δρόμο του; Ή θα τα βάλει ο ίδιος; Κι ο πλούσιος; Μπορεί να θεωρεί δεδομένο κι αυτονόητο ότι θα σπουδάσει;

Ένα βιβλίο επίκαιρο, αφού η εκπαίδευση, ένα από τα τελευταία προπύργια ελευθερίας σκέψης και λόγου, δε διάγει τις καλύτερες των ημερών της.