Δύο εξαιρετικά μυθιστορήματα από τις εκδόσεις Κίχλη: Μάρτιν Κόαν, «Ηθικές επιστήμες» & Arno Schmidt, «Μαύροι καθρέφτες
2021-07-28
Οι εκδόσεις Κίχλη εξέδωσαν τα πρώτα τους βιβλία τον Δεκέμβριο του 2008 και από τότε δεν σταμάτησαν να εκδίδουν μυθιστορήματα, δοκίμια, μελέτες, μεταφράσεις έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, βιογραφίες, μαρτυρίες, θέατρο και βιβλία τέχνης εξαιρετικού ενδιαφέροντος και ιδιαίτερης αισθητικής.
Εμείς στο deΒόp διαβάσαμε και σας προτείνουμε το μυθιστόρημα του Μάρτιν Κόαν, «Ηθικές επιστήμες» και εκείνο του Arno Schmidt, «Μαύροι καθρέφτες». Και τα δύο διακρίνονται για το απαράμιλλο ύφος τους και την πολιτική τους σκέψη.
Οι Ηθικές επιστήμες αφηγούνται την καθημερινότητα του διάσημου Εθνικού Κολλεγίου του Μπουένος Άιρες την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας. Στους κύκλους του εκπαιδευτικού ιδρύματος όπου ανδρώνεται η ελίτ της Αργεντινής, επικρατεί μια ατμόσφαιρα συντηρητική, αυταρχική και επώδυνη.
Κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος του Martin Kohan είναι μία καταπιεσμένη συναισθηματικά και στερημένη σεξουαλικά νέα γυναίκα. Η Μαρία Τερέσα, άρτι προσληφθείσα επιμελήτρια, ακολουθεί κατά γράμμα τις οδηγίες του προϊσταμένου της, κυρίου Μπιασούττο. Όταν υποψιαστεί ότι κάποιος μαθητής καπνίζει στις τουαλέτες, θα προσπαθήσει να τον παγιδεύσει. Σιγά σιγά εθίζεται στην παρακολούθηση. Αντλεί ηδονή από το να τους ακούει να ουρούν, να το κάνει και εκείνη την ίδια στιγμή και να προσπαθεί να δει το φύλο τους. Την ημέρα που ο κύριος Μπιασούττο καταλαβαίνει το παιχνίδι της, η ηρωίδα γίνεται από θύτης θύμα και παγιδεύεται στον εξευτελισμό της ιδιωτικής της ζωής.
Με έντονη αφηγηματική ένταση και ψυχρά απέριττη γραφή, ο αργεντινός συγγραφέας καταγγέλλει την εισβολή της φασιστικής ηθικής στη ζωή της Αργεντινής κατά την περίοδο της δικτατορίας του σκοτεινού ηγέτη Ρομπέρτο Βιντέλα και δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που ξεπερνά κατα πολύ το στενό πλαίσιο της Αργεντινής του Πολέμου των Φώκλαντ,
Το μυθιστόρημα Ηθικές επιστήμες του Martin Kohan απέσπασε το βραβείο Herralde de Novela το 2007 και το 2010 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Diego Lerman με τον τίτλο La mirada invisible.
Ερείπια, απουσία ανθρώπων και κίνησης, άδειοι χώροι, ασυνήθιστες όψεις αποτελούν το σκηνικό του δυστοπικού μυθιστορήματος του Arno Schmidt. Ο αφηγητής, μοναδικός επιζήσας, διασχίζει με το ποδήλατό του χωριά της Κάτω Σαξονίας και περιγράφει τον κόσμο που άφησε πίσω του ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Το φεγγάρι και ο άνεμος γίνονται οι ονειρικοί συνταξιδιώτες του, ο χρόνος καθίσταται αφηρημένος. Η μοναξιά είναι συνυφασμένη με την ύπαρξή του, το τέλος της ανθρωπότητας γίνεται αναπόδραστη συνθήκη.
Μοναδικές του αποσκευές στην αναπάντεχη και μοναχική βόλτα στη Γερμάνια οι λέξεις. Ο γερμανός μυθιστοριογράφος πλάθει τη δική του προσωπική γλώσσα, τη δική του γραμματική, όπως μόνο η Nouvelle Vague το έκανε στον κινηματογράφο. Υιοθετεί μια αποσπασματική γραφή στο ύφος των jump cuts και επικοινωνεί στον αναγνώστη τον έντονο μισανθρωπισμό και την απίστευτη απέχθεια που αισθάνεται για την ηθική παρακμή του πολιτισμού που χάθηκε.
Στο πολυδαίδαλο έργο του Arno Schmidt δεν υπάρχει καμία αντανάκλαση. Μονάχα οι σκέψεις του συγγραφέα. Η γραφή επαναφέρει τη μνήμη και καλλιεργεί τη φαντασία. Τίποτα δεν συμβαίνει. Μοναδική συνοδοιπόρος μία γυναίκα που του χάρισε λίγες στιγμές ερωτικής απόλαυσης.
Με τους Μαύρους καθρέφτες ο Arno Schmidt εγγράφεται στη λογοτεχνική παράδοση των James Joyce και Louis-Ferdinard Céline και τείνει έναν καθρέφτη στον αναγνώστη όμοιο με το άπειρο της ποίησης.
