«Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι» - Επετειακή έκδοση

Για την επετειακή έκδοση του βιβλίου του Διονύση Χαριτόπουλου “Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι” (Εκδόσεις Τόπος, 2024)

Ο συγγραφέας Διονύσης Χαριτόπουλος έζησε και μεγάλωσε στον Πειραιά τις πρώτες δύο δεκατίες της ζωής του. Κατά τα χρόνια αυτά, μέσα από τα βιώματα και τις διάφορες δουλειές του ποδαριού που κατά καιρούς έκανε, διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό η ταυτότητα του ως άνθρωπος, αλλά και, μετέπειτα, ως συγγραφέας.

Ο Χαριτόπουλος μας έχει μεταφέρει μέσα από τα βιβλία του, ουκ ολίγα ντοκουμέντα, περιστατικά, ιστορίες από τον μικρόκοσμο του λιμανιού και των πέριξ αυτού συνοικιών (Κυρίως μέσα από την τριλογία του «Εκ Πειραιώς», «Πειραιώτες», «Πειραιάς Βαθύς»). Στο συγκεκριμένο βιβλίο, όμως, μέσα από τα σύντομα, αλλά και τόσο πυκνά σε συναίσθημα, διηγήματα, μας προσφέρει την πιο σκληρή όψη του μικρόκοσμου μέσα στον οποίο μεγάλωσε.

Το πρώτο αφήγημα είναι μια ελεύθερη μεταφορά της νύχτας εκείνης του Δεκέμβρη του 1967, όταν ο θρυλικός Ούγγρος προπονητής του Ολυμπιακού, Μάρτιν Μπούκοβι, αναγκάστηκε μετά από πιέσεις της Χούντας να αποχωρήσει από την Ελλάδα ως ανεπιθύμητος. Οι συνταγματάρχες δεν ήθελαν επ ουδενί να υπάρχει ένα προπονητής από κομμουνιστική χώρα στο τιμόνι μιας πρωταθλήτριας ομάδας ποδοσφαίρου, του αθλήματος με την μεγαλύτερη λαική απήχηση, και έπειτα από πιέσεις μηνών, κατόρθωσαν να τον ωθήσουν σε παραίτηση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από αυτό το συμβάν το οποίο προκάλεσε και διπλωματικό επεισόδιο, ο Μπούκοβι απογοητεύτηκε τόσο πολύ που δεν θέλησε να προπονήσει άλλη ομάδα στην μετέπειτα ζωή του, ήταν τόσο το δέσιμο του με τον Ολυμπιακό. Η άτακτη φυγή του Μπούκοβι κλόνισε τόσο τον ίδιο, όσο και όλο τον φίλαθλο κόσμο της χώρας, πρωτίστως βέβαια τους Ολυμπιακούς που τον αγαπούσαν. Ο Χαριτόπουλος μας μεταφέρει με συγκινητικό τρόπο την ατμόσφαιρα εκείνης της βραδιάς, όταν άνθρωποι από όλες τις γειτονιές του Πειραιά μαζεύτηκαν έξω από το σπίτι του προπονητή Μπούκοβι στην Καστέλλα για να τον αποχαιρετήσουν με δάκρυα στα μάτια.

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνει ένα μωσαικό ανθρώπων της διπλανής πόρτας, σαν αυτούς που συναντούσε ο Χαριτόπουλος στους δρόμους και στα σπίτια του Πειραιά. Μάγκες και νταήδες, μικρολωποδύτες και μαχαιροβγάλτες,καλλονές αλλά και κακοποιημένες γυναίκες, ομοφυλόφιλοι που γίνονταν χωρίς την θέλησή τους ο περίγελος μιας ανδροκρατούμενης, συντηρητικής κοινωνίας. Οι περιγραφές του Χαριτόπουλου σε κάποια σημεία πραγματικά προκαλούν δυσφορία στον αναγνώστη, αλλά εκεί ακριβώς έγκειται και η γοητεία της αφήγησης.

Ο Χαριτόπουλος μιλάει για πράγματα που στις μέρες μας φαίνονται αδιανότητα, και όμως συμβαίνουν ακόμα, πλέον όμως μέσα σε ένα πέπλο σιωπής, πίσω από τις κλειστές πόρτες των διαμερισμάτων Στον Πειραιά του '50 και του '60 όμως, στα λαικές γειτονιές με τα ταπεινά σπίτια, όπου σωρεύονταν ο φτωχόκοσμος, οι εργάτες και οι πρόσφυγες, τέτοιες άγριες ιστορίες ήταν κοινός τόπος, κομμάτι της καθημερινότητας. Μιας καθημερινότητας όπου μπλέκονταν η βία και ο τσαμπουκάς, με την καζούρα, τον χαβαλέ και την αγάπη για το ποδόσφαιρο.