Είδαμε "Ετυμολογίες" του Ε. Φιλίππου / Ένα ευφάνταστο μάθημα γλωσσολογίας

Είναι σίγουρα από τις πιο απολαυστικές “διαλέξεις” που έχουμε παρακολουθήσει. Στη μεγάλη σάλα της Παλιάς Βουλής, χώρο συμβολικό για σημαντικές, κίβδηλες ωστόσο κατά την πραγμάτωσή τους αποφάσεις, στήνεται μια βιωματική παράσταση, όπου οι θεατές είναι οι εν δυνάμει ακροατές μιας γλωσσολογικής ημερίδας με θέμα την ετυμολογική ιστορία λέξεων. Με τον λεπτό, γνώριμο σαρκασμό στο νέο του έργο ο Ευθύμης Φιλίππου μεταπλάθει τη σχέση ανάμεσα σε δύο «άβατες» και παραγνωρισμένες έννοιες, τη Γλώσσα και την Ιστορία, καυτηριάζοντας τη «δέουσα» σύνδεση τους και τη συμβολική της διάσταση. Η παράσταση, κατά κύριο λόγο κειμενοκεντρική, αποτελεί έναν ευφάνταστο (ανα)προσδιορισμό της ρίζας λέξεων της ελληνικής: δημοκρατία, σουγιάς, μήτρα, Παρασκευή, αίμα, ψυχοκόρη, άλογο κ.ά. Η αναζήτηση του ιστορικού παρελθόντος συναντά τον μύθο, τις δοξασίες, τα παρατραβηγμένα γεγονότα. Μια νέα αλήθεια προκύπτει και παρουσιαζόμενη από αυθεντίες, αληθοφανώς τεκμηριωμένη και σε εντυπωσιακό περιτύλιγμα -σχεδιαγράμματα, εικόνες, power point-, ανάγεται σε αναμφισβήτητη και επικροτούμενη από όλους πραγματικότητα. Με το ίδιο χιούμορ σατιρίζεται και το πλαίσιο που ευδοκιμεί η αλήθεια: ένα γλωσσολογικό συνέδριο μεγάλου κύρους, όπου, ανάμεσα σε ανθοδέσμες, άπαντες αλληλοσυγχαίρονται, εν τέλει συμφωνούν, θαυμάζονται, θεωρώντας εαυτούς δεινούς ερευνητές. Σε αυτό το ξύλινο, σοβαροφανές περιβάλλον πολλά, εκ των προτέρων συμβατικά και καθορισμένα, γίνονται αποδεκτά: οι ανορθόδοξες ετυμολογήσεις και η επιχειρηματολογία τους χειροκροτούνται με θαυμασμό, το διάλειμμα για  την “ποιοτική” μουσική (απολαυστικότατος ο Γιώργος Ντάβλας) δίνει την ευκαιρία για εκ νέου, πιο απελευθερωμένες, φιλοφρονήσεις μεταξύ των συνέδρων, οι προσωπικές ανούσιες ιστορίες οδηγίες οδηγούν σε επευφημίες.

Ευφυές κείμενο, αμιγώς σουρεαλιστικό, μεταφέρθηκε με παιγνιώδη πίστη από τις δύο βασικές πρωταγωνίστριες: Η Ρένη Πιττακή και η Αγγελική Παπούλια, πλήρως ενταγμένες στην αλληγορία του Φιλίππου, παρουσιάζουν με πυγμή τις -εξόφθαλμα ψευδείς- πληροφορίες ως αποτέλεσμα χρόνιων ερευνών, αποδεικνύοντας τη δύναμη της πειθούς και της λειτουργίας της σε ένα περιβάλλον φαινομενικά ειδημόνων: μπορεί να γίνει τόσο ισχυρή, που ό,τι ανάξιο και υποκειμενικό δύναται να πλασαριστεί ως τεκμηριωμένα αντικειμενικό και θέσφατο, κατά συνέπεια να γίνει εύκολα καθολική πίστη. Εξίσου καλοί στους ρόλους του ζεύγους των Ιδρυτών του επιστημονικού θεσμού οι Jean-Jacques Tesson και Κωνσταντίνα Κολοβού.

Από τις πιο ωραίες εκπλήξεις του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου οι Ετυμολογίες, μια έξυπνη και ταυτόχρονα ελαφρά σάτιρα, που παρωδεί ακόμα και τον όρο «παράσταση», καθώς μοιάζει με μάθημα, με συνέδριο, έχει ακούσματα λαϊκής συναυλίας. Όπως και να έχει το κοινό φεύγει με ευχάριστη διάθεση. Είναι αλήθεια ότι δεν έχουμε ανάγκη μόνο τα βαρύγδουπα, τα βαθυστόχαστα, τις υπεραναλύσεις, αλλά και τα χαμόγελα. Και αυτή η δουλειά, για όποιον καλοπροαίρετο, τα προσέφερε αβίαστα και απλόχερα.

Ταυτότητα της παράστασης & εισιτήρια (μόνο από ακυρώσεις) : ΕΔΩ