Είδαμε: «Η Αποκάλυψη» σε σκηνοθεσία Θ. Παπακωνσταντίνου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Είναι ουσιαστικά η πρώτη φορά που η Αποκάλυψη του Ιωάννη παρουσιάζεται ως πλήρης σκηνική σύνθεση, ένα εγχείρημα εξ ορισμού απαιτητικό, ως παράτολμο. Η Αποκάλυψη, ένα εκ των 27 βιβλίων της Καινής Διαθήκης, κατά την επικρατούσα χριστιανική παράδοση, αν και η πατρότητα του έργου έχει αμφισβητηθεί πολλάκις, θεωρείται ότι γράφτηκε από τον Απόστολο Ιωάννη, έναν από τους τέσσερις Ευαγγελιστές, την περίοδο που αυτός βρισκόταν εξόριστος στην Πάτμο  (96 μ.Χ.). Το περιεχόμενο της είναι ταυτισμένο με έσχατα γεγονότα του ανθρώπινου γένους, καθώς και με την προφητεία που αφορά την κατάληξή του (Συντέλεια του Κόσμου με τη Δευτέρα Παρουσία). Η διακριτή δομή κατανέμεται σε όσα είδε ο Προφήτης (1), στις Επιστολές του Κυρίου (2, 3), ενώ ο κύριος όγκος σχετίζεται με τα μελλούμενα (4-22). Πρόκειται για ένα δυσερμήνευτο κείμενο, που εξάπτει ανελλιπώς τη φαντασία των ανθρώπων από τον 1ο αιώνα μ.Χ., επιδεχόμενο ποικίλων ερμηνειών, ενδεχομένως περισσότερων παρερμηνειών, καθώς αποτελεί συσσωρευτική πηγή καταγεγραμμένων δεινών, ή από μια λιγότερο πεσιμιστική πλευρά  -οπτική που ενστερνίζεται και ο σκηνοθέτης της παρούσας παράστασης Θάνος Παπακωνσταντίνου (LIFO, 29/9/19)-  ένα μήνυμα για αλλαγή, άμεση δράση, εμψύχωση και συσπείρωση των πιστών. Όπως και να έχει, λόγω της Αποκάλυψης και των μετέπειτα ποιητικών μανιφέστων των αναρχικών του Ρομαντισμού που δέχτηκαν την άμεση επίδρασή της, εύστοχα η Τίνα Μανδηλαρά στο πρόγραμμα της παράστασης, αποδίδει στον "συγγραφέα" Ιωάννη τον χαρακτηρισμό του πρώτου θεολογικού ηγέτη του αναρχικού κόσμου που ανοίγεται στο άπειρο και αμφισβητεί ευθέως με το κείμενό του τις αρχές και την εξουσία

Στην προκείμενη παράσταση τώρα: τρεις τεράστιες πύλες οδηγούν στο απόλυτο σκότος, πλαισιωμένες με χρυσό σκηνικό, ως άμεση σύνδεση με τον ιερατικό κόσμο της αγιογραφίας, καθώς το κείμενο που θα εξιστορηθεί αποτελεί ίσως το πλέον θεμελιώδες και “θορυβώδες” ταυτόχρονα, λόγω της δισεπίλυτης του ερμηνείας, της ορθόδοξης χριστιανοσύνης. Στη σκηνή εμφανίζεται ένα μικρό αγόρι με την Αποκάλυψη ανά χείρας που τη διαβάζει και προσπαθεί με τα αθώα μάτια να την καταλάβει, έτσι με τρόπο απλό σηματοδοτείται η έναρξη. Μόνο στίχοι, αρχή “βουβή”, μεταφορά με το άνοιγμα της αυλαίας στην εποχή του Ιωάννη, που κηρύττει τον λόγο του Κυρίου. Σταδιακά θα αρχίσουν να ξετυλίγονται, ως επί το πλείστον θορυβωδώς, εικόνες-περιστατικά, παρουσιάζοντας εξεγέρσεις οι περισσότερες, έτσι όπως "ερμηνεύτηκαν" χωρία της Αποκάλυψης από τον Θ. Παπακωνσταντίνου: Πρωτοχριστιανοί, Ισλαμικός εξτρεμισμός, Οκτωβριανή Επανάσταση, Γερμανικός Εθνικοσοσιαλισμός, Αμερικάνικη Επανάσταση, Γαλλική Επανάσταση, Μεσαιωνικοί Χιλιαστές (με αυτήν τη σειρά παρουσίασης). Αυτή η σκηνική εικονοποιία είναι και η μεγαλύτερη δύναμη της παράστασης, χαρακτηριστικό εξάλλου γνώρισμα του εν λόγω σκηνοθέτη. Απαράμιλλη αισθητική, φροντισμένη στη λεπτομέρεια, που υπερέχει της ιστορίας, που εδώ, έτσι και αλλιώς, από τη φύση της είναι δυσδιάκριτη. Στιγμιότυπα flashback στο παρελθόν, από παλιότερα ως και πιο νέα γεγονότα, με αποκορύφωση το σκηνικό του τέλους, κατά την εντύπωσή μας απεικόνιζε τον Παράδεισο την ημέρα της Κρίσης, όπου όλοι θα μπορούσαν να χωρέσουν. Στα πλαίσια της ομαδικής αφήγησης -αφήνει την αίσθηση παρατεταμένου χορικού αρχαίας τραγωδίας- που στηρίχτηκε κατά κύριο λόγο η παράσταση θα ήταν δευτερεύον να σταθούμε σε επιμέρους ερμηνείες καθώς, από την πρώτη κιόλας στιγμή, είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για δουλειά ερμηνευτικού συνόλου (Αλεξία Καλτσίκη, Μαριάννα Δημητρίου, Καλλιόπη Σίμου, Ελένη Μολέσκη, Κλεοπάτρα Μάρκου, Θανάσης Δόβρης, Σωτήρης Τσακομίδης, Μάριος Παναγιώτου, Μιλτιάδης Φιορέντζης, Γιώργος Δικαίος) και έτσι κρίνεται ως προς τον τομέα αυτό: ηθοποιοί με εξαιρετική κίνηση (Νάντη Γώγουλου), σε έναν αγώνα λόγων και ρόλων που εκτείνεται σε ευρύ ιστορικοχρονικό φάσμα, προσαρμοσμένοι με ευπείθεια στο σκηνοθετικό όραμα, συντονισμένοι πλήρως μεταξύ τους, γίνονται ένα (στην κυριολεξία όταν κουβαλούν όλοι μαζί ένα ξύλο -η πίστη του καθενός- ιδιαίτερα όταν το συνονθύλευμα αυτό μετατρέπεται σε κεφαλή τέρατος), συμμετέχοντας στις κάθε λογής συναισθηματικές περιστάσεις: πάθος, αλαζονεία, κυριαρχία, απελπισία, φόβος -στα όρια του τρόμου και του απόκοσμου πολλές φορές-, αγωνία, προσμονή, ελπίδα, ανά(σ)ταση. Ίσως η χαμηλότερη -φωνητική κυρίως- ένταση στη συνολική εν κινήσει δυναμική έκανε πιο καθαρό και δεκτικό τον αυτούσιο λόγο του Ιωάννη, αφήνοντας να διαφανεί στο σκοτεινό του πλαίσιο η ελπίδα, η σωτηρία, η αναγέννηση, το φως (αυτή η πιο “αισιόδοξη” ερμηνεία αποδόθηκε αποκλειστικά στην καταληκτική σκηνή). Στα μεγάλα συν της παράστασης η απευθείας σύνδεση της μουσικής (σύνθεση Πάνος Ηλιόπουλος) με τα εκάστοτε επεισόδια του σκηνικού δρωμένου, που την επιμελήθηκε διευθύνοντας ζωντανά επί σκηνής ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος. Εξαίσια τα σκηνικά και ταιριαστά με την περίσταση τα κοστούμια της Νίκης Ψυχογιού, σημαντική η συνδρομή του φωτισμού στην αρμόζουσα ατμόσφαιρα μυσταγωγικού κλίματος (Χριστίνα Θανάσουλα).

Σύνολο: Μια ριψοκίνδυνη, ξεχωριστή ιδέα, δουλεμένη στη λεπτομέρειά της, που κερδίζει έντιμα τις εντυπώσεις, ιδωμένη πρωτίστως ως εικαστική σύνθεση, όχι φορτωμένη σκηνικά, αλλά με ποικιλία -ανοικτών- συμβολισμών και συναισθημάτων.                

Πληροφορίες για την παράσταση: 

03 - 06.10, 09 -13.10 & 16 - 20.10.19, ώρα έναρξης: 20.30

ΣΥΛΛΗΨΗ & ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΜΙΧΑΗΛΑ ΠΛΙΑΠΛΙΑ

ΣΚΗΝΙΚΑ & ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ
ΝΙΚΗ ΨΥΧΟΓΙΟΥ

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ
ΠΑΝΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ, ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ
ΜΑΡΚΕΛΛΟΣ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΙΝΗΣΗΣ
ΝΑΝΤΗ ΓΩΓΟΥΛΟΥ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΩΤΙΣΜΩΝ
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΘΑΝΑΣΟΥΛΑ

ΓΛΥΠΤΙΚΗ
ΑΛΕΚΟΣ ΜΠΟΥΡΕΛΙΑΣ

ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΥ - ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΟΥ
ΜΑΡΙΝΑ ΜΟΥΡΤΖΗ

ΒΟΗΘΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΦΩΤΙΣΜΩΝ
ΣΕΜΙΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΗΧΟΛΗΨΙΑ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ

ΚΟΜΜΩΣΕΙΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΛΙΟΥΣΗΣ

LIVE ELECTRONICS
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΩΛΗΣ

ΜΑΚΙΓΙΑΖ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΑΣΠΑΛΗ

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ
ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΤΣΙΚΗ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΣΙΜΟΥ, ΕΛΕΝΗ ΜΟΛΕΣΚΗ, ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΜΑΡΚΟΥ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΟΒΡΗΣ, ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΑΚΟΜΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΦΙΟΡΕΝΤΖΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ
ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΑΖΑΚΑΣ (ΚΡΟΥΣΤΑ), ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΤΣΙΟΣ (ΜΠΑΣΟ ΚΛΑΡΙΝΕΤΟ), ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ (ΤΣΕΛΟ), ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΣΧΟΝΑΣ (ΜΠΑΣΟ ΤΡΟΜΠΟΝΙ), ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΓΙΑ (ΒΙΟΛΑ), ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΙΓΚΑΣ (ΚΟΝΤΡΑΜΠΑΣΟ)

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΤΣΙΟΥ, ΛΟΥΚΑΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΤΑ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΤΣΗΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗ, ΡΑΦΑΗΛ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΚΑΝΔΑΛΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥΗ ΧΡΟΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΚΟΜΙΔΗΣ, ΜΑΡΚΟΣ ΣΩΜΑΡΙΠΑΣ-ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΥΠΕΡΤΙΤΛΩΝ
ΜΕΜΗ ΚΑΤΣΩΝΗ

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟΣ ΥΠΕΡΤΙΤΛΙΣΜΟΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΣΤΕΓΗ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΦΟΡΜΙΓΞ