ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

Είδαμε: "Η μάνα αυτουνού...Έλλη Ζάχου Ταχτσή" & "Την Τρίτη στο Σούπερ - Μάρκετ", δύο αξιόλογοι μονόλογοι για τη διαφορετικότητα

2023-01-27 Είδαμε: "Η μάνα αυτουνού...Έλλη Ζάχου Ταχτσή" & "Την Τρίτη στο Σούπερ - Μάρκετ", δύο αξιόλογοι μονόλογοι για τη διαφορετικότητα

Δύο αξιοπρόσεκτους μονολόγους με συνδετικό κρίκο τη διαφορετικότητα στον αυτοπροσδιορισμό εντοπίσαμε στην τρέχουσα θεατρική περίοδο και αμφότερους τους προτείνουμε:

Η μάνα αυτουνού… Έλλη Ζάχου Ταχτσή

Στην πρώτη περίπτωση, στο Η μάνα αυτουνού… Έλλη Ζάχου Ταχτσή, ο γιος Κώστας Ταχτσής ενδύεται με γυναικεία ρούχα, προκειμένου να προκαλέσει και να εκδικηθεί τη μητέρα του. Βέβαια, η ιστορία ξεκινά πολύ νωρίτερα με ουσιαστική πρωταγωνίστρια εν προκειμένω τη μάνα του γνωστού συγγραφέα. Η υπόθεση είναι βασισμένη στο ομότιτλο κείμενο της Κικής Μαυρίδου, αφήγημα, που, ως ιδέα και αποτέλεσμα, αποδεικνύεται ενδιαφέρον: η συγγραφέας, αφού μελέτησε τα λογοτεχνήματα του Ταχτσή -εστιάζοντας προφανώς στα Τρίτο Στεφάνι και Τα Ρέστα, όπου ο συγγραφέας εκεί, ανάμεσα σε άλλα, σκιαγραφεί το “πορτρέτο” της μάνας του-, εν συνεχεία έπλασε τον χαρακτήρα της Έλλης Ζάχου, μιας γυναίκας σκληρής, επαναστάτριας, ανένταχτης στις όποιες συμβατικότητες της εποχής. Παρακολουθώντας την από τα παιδικά της χρόνια διακρίνουμε την ψυχοπαθολογική αγάπη για τον πατέρα της, τα αντιστρόφως ανάλογα συναισθήματα για τη μητέρα της, τον ατυχή της γάμο -καρπός του οποίου υπήρξε ο Ταχτσής-, την εξωσυζυγική της περιπέτεια, την τύχη των παιδιών της, του Κώστα ιδιαίτερα, που σταδιακά μέσα από τους πειραματισμούς του αρχίζει να “μεταμορφώνεται”. Λίγο πριν το τέλος η “γυναικεία” του επιλογή έχει παγιωθεί, η μάνα αγανακτισμένη την αποδίδει στη λανθασμένη του ανατροφή και στη δική της εγκατάλειψη. Εν μέσω των μεταξύ τους αλληλοκατηγοριών φαίνεται ότι αυτή η αιτιολόγηση είναι και το μοναδικό σημείο σύγκλισής τους, καθώς έπεται η οδυνηρή και μέχρι τέλους αλληλοάρνηση. O Βαγγέλης Λάσκαρης, αξιοποιώντας με αφοσίωση το κείμενο της Μαυρίδου, το αφήνει να ακουστεί καθαρά, στήνοντας μια μινιμαλιστική παράσταση με δέκα flash back διηγήσεις, χωρίς μέσα ή άλλα υποβοηθήματα. Ασφαλώς τα εύσημα για το εγχείρημα ανήκουν κυρίως στη Ράνια Σχίζα, επιλογή ιδανική, όπως φάνηκε, για τον πολυεκτεινόμενο ρόλο. Καθισμένη σε ένα μπαούλο αναπολεί. Με τον λόγο της να γίνεται γλυκός, πονεμένος, καταγγελτικός, παρηγηρητικός, την έκφρασή της να συμπλέει μαζί του, ξεδιπλώνει μέσα από τις σκηνικές μεταστροφές που προκύπτουν από τη διαδοχή των ιστοριών έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα και ταυτόχρονα ένα πλήρες υποκριτικό ταλέντο, που, πρωτίστως χάρη σε αυτό -καθώς στην παρούσα περίπτωση είναι ελάχιστα τα επιμέρους συστατικά- πλάθεται ένας ολόκληρος κόσμος.

Την Τρίτη στο Σούπερ - Μάρκετ

Στο Την Τρίτη στο Σούπερ - Μάρκετ η διαφορετικότητα ως προς την ταυτότητα δεν προκύπτει αλλά παρουσιάζεται ως δεδομένο γεγονός. Στον βραβευμένο στη Γαλλία και Εδιμβούργο (2011) θεατρικό μονόλογο του Εμμανουέλ Νταρλέ η ηρωίδα Μαρί-Πιερ, όταν γίνεται «αυτή καθευατή», αρχικά φεύγει από τον περίγυρο που την γνώριζε ως Ζαν Πιερ, θα επανέλθει, ωστόσο, λίγο μετά τον θάνατο της μητέρας της, προκειμένου να φροντίσει τον ανήμπορο πατέρα της. Και εκείνος, όμως, δυσφορεί φανερά με τη νέα κατάσταση, αρνείται να προφέρει ακόμα και το νέο της όνομα. Ωστόσο, κάθε Τρίτη, οι δυο τους πηγαίνουν στο σούπερ-μάρκετ για τα ψώνια της εβδομάδας. Μια διαδικασία-ιεροτελεστία για τη συμπαθέστατη ηρωίδα, που την προσμένει καρτερικά όλες τις προηγούμενες μέρες. Είναι εκείνη η στιγμή που η ζωή της αποκτά το μεγαλύτερο νόημα, καθώς τη φέρνει πιο κοντά με τον πατέρα της, έστω και ακούσια για εκείνον. Στην έξοδο αυτή συμβαίνουν πολλά περισσότερα από μια τυπική επίσκεψη σε ένα κατάστημα. Σε εκείνον τον δημόσιο χώρο δίνεται ο σιωπηλός, αλλά σκληρός αγώνας της αποδοχής, καθώς κάθε τους εμφάνιση εκεί μαγνητίζει τα βλέμματα των πελατών. Η τρανς γίνεται το αξιοθέατο, το μέσα της σπαράζει, η δύναμή της, ωστόσο, την κάνει να φαίνεται αγέρωχη, δεν λυγίζει. Έτσι απτόητη συνεχίζει μέχρι το τέλος της ιστορίας (δεν το αποκαλύπτουμε, μη θέλοντας να κάνουμε spoiler). Το ωραιότατο αυτό κείμενο - ψυχογράφημα του Νταρλέ είχε την τύχη να “υιοθετηθεί” ως αμιγώς προσωπική δουλειά (απόδοση και ερμηνεία) από τον Φαίδωνα Καστρή και να αναδειχθεί σε μια παράσταση-έκπληξη. Κατά πρώτον ο ίδιος ο χώρος διεξαγωγής της, ένα καλαίσθητο μπαρ στο Παγκράτι, την τοποθετεί εξαρχής σε πλαίσιο διαφορετικότητας, μια επιλογή που συνδράμει στην ατμόσφαιρα μιας άμεσης, ανθρωποκεντρικής ερμηνείας και ακόμη παραπάνω από αυτή, αφού μοιάζει με υπόθεση και στοίχημα μαζί προσωπικά. Η “μεταμόρφωση”, εξωτερική και εσωτερική, φροντισμένη στην παραμικρή της λεπτομέρεια, πείθει για έναν ρόλο που βιώνεται και όχι απλώς διεκπεραιώνεται, έναν ηθοποιό που δεν “προσποιείται”, αλλά “αγαπάει”, νοιάζεται πραγματικά για τη Μαρί Πιερ του (και, ναι, εύλογα μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί εν προκειμένω τι ανήκει στο δρώμενο και τι στην πραγματικότητα). Με την ειλικρίνειά του ο Καστρής μετατρέπει μια φαινομενικά απλή, τυπική επίσκεψη σε ένα σούπερ-μάρκετ σε μάθημα για την ζωή.