Είδαμε "Ιππόλυτος" του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Κ. Ευαγγελάτου // (Απολύτως) κερδισμένο στοίχημα

Νόθος γιος του Θησέα από την Αμαζόνα, ο Ιππόλυτος προσφέρει εαυτόν στη λατρεία της Άρτεμης, τη θεά της αγνότητας. Το έργο τιτλοφορείται και ως Στεφανηφόρος από το στεφάνι που δίνει στην Άρτεμη ο ήρωας, στην περίστασή μας της χαρίζει ένα λευκό λουλούδι που φυτρώνει μέσα του, ένα από τα αρχικά τρικ που συμβολίζει την αφοσίωση στη θεά. Η Αφροδίτη, ωστόσο, δε δέχεται αυτήν την προτίμηση και το καθιστά σαφές από τη στιγμή της έναρξης κιόλας. Εκείνη είναι η θεά που εξουσιάζει και όλοι υπακούν. Για τον λόγο αυτό προξενεί στη Φαίδρα, γυναίκα του Θησέα, παράφορο ερωτικό πάθος για τον Ιππόλυτο. Η Τροφός, ψάχνοντας διέξοδο για την κυρά της, φανερώνει το μυστικό στον Ιππόλυτο. Εκείνος εξεγείρεται και απευθύνει σκληρά λόγια στη μητριά του. Η Φαίδρα ντροπιασμένη αυτοκτονεί αφήνοντας ένα γράμμα, με το οποίο κατηγορεί τον Ιππόλυτο ότι τόλμησε να ασελγήσει πάνω της. Ο Θησέας εξαγριώνεται με την υποτιθέμενη ανίερη πράξη του γιου του, που οδήγησε στην απώλεια της γυναίκας του και καθώς δεν πείθεται από τη δική του εκδοχή ζητά από τον Ποσειδώνα να τον τιμωρήσει. Ο θεός συντρίβει το άρμα του και οι σύντροφοί του τον φέρνουν ετοιμοθάνατο στον πατέρα του. Τον λόγο τώρα έχει η Άρτεμη, που εμφανίζεται και διακηρύττει την αθωότητα του νεαρού, αποκαλύπτοντας τη δολοπλοκία της Αφροδίτης. Ο Ιππόλυτος, λίγο πριν ξεψυχήσει, δικαιώνεται στα μάτια του πατέρα του αλλά είναι πλέον αργά για όλους.

Η τραγωδία αποτελείται από 1.466 στίχους και είναι μέρος μιας από τις λίγες τετραλογίες με τις οποίες ο Ευριπίδης κέρδισε τη νίκη στους δραματικούς αγώνες. Με αυτό του το κείμενο ο ποιητής, πέρα των άλλων, αμφισβητεί το θρησκευτικό κατεστημένο. Φέρνει στο προσκήνιο την Άρτεμη, η οποία δεν ανήκει στον πυρήνα των θεών που μονοπωλούν ιστορίες και επιπλέον παρουσιάζει μια αρνητική εικόνα για μια πρώτης τάξης θεά, την Αφροδίτη. Πριν από τη συγγραφή του Ιππόλυτου Στεφανηφόρου, ο Ευριπίδης συνέταξε τον Ιππόλυτο Καλυπτόμενο από τον οποίο σώζονται μόνο αποσπάσματα. Εκεί η Φαίδρα παρουσιάζεται να εξομολογείται η ίδια τον πόθο της στον νεαρό, ο οποίος κάλυψε το πρόσωπο του από ντροπή όταν το έμαθε (από εκεί και η προέλευση «Καλυπτόμενος»). Λέγεται πως ολόκληρο το θέατρο σείστηκε από τις αποδοκιμασίες του κοινού. Ακόμα και ο Σοφοκλής, ο οποίος ήταν ήπιος και καταδεκτικός με όλους, έχοντας ως σκοπό να αντιταχθεί στην εκδοχή που προέβαλε ο Ευριπίδης έγραψε την τραγωδία Φαίδρα.

Στη διασκευή όπου τη δραματουργία επεξεργάστηκε η Κατερίνα Ευαγγελάτου η έμφαση δεν δόθηκε στον απαγορευμένο έρωτα αλλά σε ό,τι ορίζει η μοίρα να εκπληρωθεί. Ο ατελέσφορος πόθος της Φαίδρας και η απόρριψη του Ιππόλυτου δεν είναι οι βάσεις της ανάγνωσης, ούτε για την περίσταση οι δύο τους τα κύρια πρόσωπα. Η Αφροδίτη, που όλους τους εξουσιάζει, και το θέλημά της είναι εκείνα που θα κινήσουν το νήμα της ιστορίας, κάτι που θα φανεί από την πρώτη κιόλας σκηνή. Σκηνοθετικά έχουμε την περίπτωση μιας εντελούς παράστασης, φροντισμένης στην κάθε της λεπτομέρεια, ένα καλό παράδειγμα σύγχρονης οπτικής για τη διαχείριση της κλασικής βάσης, για το πώς μπορεί να καταστεί ενδιαφέρον και με απήχηση ένα κείμενο του τότε σε ευρύ κοινό του σήμερα, παρουσιάζοντάς του ένα θέαμα ποιότητας και υψηλής αισθητικής. Τα σύγχρονα στοιχεία είναι κυρίαρχα, εντασσόμενα όχι ως παράταιρα αλλά με τρόπο αβίαστο: κάμερα, video wall, που εστιάζει κυρίως σε εκφραστικές λεπτομέρειες, ηλεκτρονική μουσική, σε σημεία queer άποψη, πίστη στο κείμενο με τη ρέουσα και με ελάχιστους συμβολισμούς μετάφραση του Κώστα Τοπούζη κρατούν αυξημένο το ενδιαφέρον σε μια ιστορία με γνωστή υπόθεση. Ασφαλώς τα παραπάνω θα λειτουργούσαν μόνο ως στοιχεία εντυπωσιασμού αν απουσίαζαν οι εξαιρετικές ερμηνείες. Αρχής γενομένης από τη θεά Αφροδίτη της Έλενας Τοπαλίδου, που μας ενθουσιάζει με την υποκριτική και την κινησιολογία της. Πανταχού παρούσα, σαρκαστική, παιχνιδιάρα, υπερσεξουαλική, με την κάμερά της οργώνει τη σκηνή. Σφρίγος και απελπισία από την Κόρα Καρβούνη, ως Φαίδρα που παραφρονεί από τον έρωτα, καθαρός και μετρημένος λόγος από τον Δημήτρη Παπανικολάου ως Εξάγγελο, που φέρει την τραγική είδηση για το ατύχημα του Ιππόλυτου. Η Μαρία Σκουλά (Τροφός) και ο Γιάννης Τσορτσέκης (Θησέας), σπουδαίου βεληνεκούς αμφότεροι, έχουν να διαχειριστούν τους κατεξοχήν τραγικούς ρόλους και αναμέναμε μεγαλύτερη δραματική ένταση σε αυτούς. Ωστόσο, ο σπαρακτικός θρήνος του Θησέα κατά τον επιθανάτιο ρόγχο του γιου του ήταν από τις πλέον δυνατές στιγμές της παράστασης. Ο Ορέστης Χαλκιάς, ως Ιππόλυτος, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και με το παραπάνω, επιβεβαιώνοντας τόσο τις προσδοκίες μας, όσο και τον προσδιορισμό του ως έναν φέρελπι ερμηνευτή της γενιάς του. Ικανοποιητικοί και οι δύο χοροί (το μοναδικό σωζόμενο δράμα που συνδυάζει αντρικό και γυναικείο χορό) σε εναρμόνιση με τις κινήσεις των πρωταγωνιστών (αποδίδουμε τη σκοπιμότητα της απογύμνωσής τους στο τέλος σε μια -εικαστική κυρίως- εικόνα ταύτισης με την αγνότητα που πρεσβεύει ο νεαρός Ιππόλυτος, την καθολική πίστη σε εκείνον, ακόμα και στην ύστατη στιγμή του μένουν ψυχή και σώματι μαζί του). Το πολυσύνθετο σκηνικό της Εύας Μανιδάκη είναι ένα από τα καλύτερα που έχουμε δει σε παράσταση αρχαίου δράματος, χάρμα οφθαλμών. Ένας αγρός ξερός με πινελιές αντίθεσης, καμένο τοπίο μαζί με ένα ρυάκι στο οποίο λαμβάνουν χώρα οι καθάρσεις, ένα ξερό δέντρο που θα στηρίξει το λουλούδι του Ιππόλυτου, σύμβολο αγάπης προς την Άρτεμη και ταυτόχρονα αφετηρία για τη μήνιν της Αφροδίτης, μια οθόνη όπου κινηματογραφούνται λεπτομέρειες. Εντός κλίματος τα κοστούμια της Εύας Γουλάκου και η ηλεκτρονική μουσική του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη, συνεχής, δυναμική αλλά και κατάλληλα διακριτική.                                                                                    

Σύνολο: Μια παράσταση που τα έχει όλα, είναι, αν όχι για όλους, για πολλούς, προσφέροντας ποιότητα και εικαστική γοητεία. Το μεγαλύτερο προτέρημά της είναι ότι είναι δοσμένη με σύγχρονη πνοή, συνομιλώντας έτσι με τον θεατή του σήμερα. Κάθε καλοπροαίρετος θα βρει στοιχεία για να την ξεχωρίσει, γιατί όχι και να την αγαπήσει.                                                                                                                                                 

Ταυτότητα παράστασης

https://aefestival.gr/festival_events/ippolytos/

Επόμενες παραστάσεις στην Αθήνα, στο Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά στις
14, 15, 16 και 18, 19, 20 Ιουλίου

Η παράσταση θα παιχτεί επίσης στις:

-31 Αυγούστου στο Θέατρο Βράχων
-7 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Δάσους και στις
-10 Σεπτεμβρίου στην Ελευσίνα, στο Παλαιό ελαιουργείο

Προπώληση εισιτηρίων: 

https://www.ticketservices.gr/event/ethniko-theatro-ippolytos/?lang=el