Είδαμε: "Λυσιστράτη" του Αριστοφάνη από το Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Οδ. Παπασπηλιόπουλου / ... διακοπή λόγω διαφωνίας!

Θέλοντας να τοποθετηθεί στον Πελοποννησιακό πόλεμο, που τείνει να αφανίσει τις δύο υπερδυνάμεις της εποχής, Αθήνα και Σπάρτη, ο Αριστοφάνης, το 411, γράφει τη Λυσιστράτη, μια ριζοσπαστική κωμωδία, με εμφανές αντιπολεμικό μήνυμα. Πυρήνας της υπόθεσης είναι η σεξουαλική αποχή όλων των γυναικών, προκειμένου να αναγκάσουν τους άντρες των αντιμαχόμενων πλευρών να σταματήσουν τον πόλεμο και να συνάψουν ειρήνη. Αρχηγός στο εγχείρημα είναι η Αθηναία Λυσιστράτη, που πείθει τις γυναίκες να κυριεύσουν την Ακρόπολη και να εγκατασταθούν εκεί. Το σχέδιο αποδίδει καρπούς και σύντομα εμφανίζεται η Συμφιλίωση για να βάλει τέλος στη διαμάχη. Η κωμωδία αυτή, με το καυστικό της περιεχόμενο, καθίσταται ιδιαίτερη λόγω του παλλαϊκού της οράματος, καθώς δεν προσδοκά τις καλύτερες μέρες ενός τόπου, της Αθήνας εν προκειμένω, πατρίδας του Αριστοφάνη, αλλά την ειρηνική συνύπαρξη όλων.

Από τα παραπάνω ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος επέλεξε να κρατήσει μόνο την κεντρική ιδέα της ιστορίας, γιατί για τον γνώστη του αρχαίου κειμένου ήταν φανερό ότι δεν ενεπλάκη απευθείας με αυτό. Αρχικώς, λοιπόν, «χάνεται» η ίδια η Λυσιστράτη, ο κεντρικός ρόλος δηλαδή, η ηρωίδα που ξεχωρίζει, καθώς σηματοδοτεί την αλλαγή, τον αγώνα για αυτή. Εδώ απλώς παίρνει μέρος σε λογομαχίες, ανούσιες κατά κύριο λόγο. Επί είκοσι λεπτά, λόγου χάρη, μας απασχολεί η παρέκβαση-«διαπληκτισμός» των ερμηνευτών για το ποια είναι η πρωταγωνίστρια, ποια θα υποδυθεί την -κατά το πρωτότυπο κείμενο- δούλα, με τον σκηνοθέτη να «παρεμβαίνει» και να «καθοδηγεί», αποσκοπώντας πιθανόν στο να δημιουργηθεί μια «πρωτοτυπία» του τύπου θέατρο μέσα στο θέατρο, τιτλοφορείται μάλιστα η διακοπή αυτή από τη ροή ως «σκηνοθετική παρέμβαση λόγω διαφωνίας». Εν τέλει, το επαναλαμβανόμενο αυτό «μοτίβο» και το αποτέλεσμά του, αντικαθιστούν το ενδιαφέρον για την εξέλιξη της καθαυτής ιστορίας, που γοργά ατονεί, υποδηλώνοντας περισσότερο σκηνοθετική αδυναμία, όχι μόνο ως προς τη δραματουργική επεξεργασία, αλλά γενικότερα για μια ουσιαστική, «έτοιμη», με ωριμότητα και συνοχή δοσμένη πρόταση. Εστιάζοντας σε θετικά σημεία, η έναρξη λειτούργησε επεξηγηματικά, δίνοντας στον -μέσο- θεατή την ευκαιρία να γνωρίσει το ιστορικό πλαίσιο ενός έργου-σταθμού για την αρχαία δραματουργία. Μια ευστοχότατη ιδέα, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλήρως και αβίαστα ενταγμένη, ήταν ο Μύθος του Μάνου Χατζιδάκι, ίσως η κορυφαία στιγμή από αυτή τη δουλειά. Ένας Χατζιδάκις, όμως, αρκεί για να φέρει την «άνοιξη» στην περίσταση; Όταν στην επόμενη σκηνή, στον επίλογο, αναμένουμε να δούμε τη Συμφιλίωση, προσωποποιημένη κατά το πρωτόλειο, ή ως ύψιστη αξία που απηχεί, δοσμένη με κάποιον -έστω ευφάνταστο- τρόπο και εντούτοις παρακολουθούμε μια συνεδρία ομαδικής ψυχοθεραπείας, με βιωματικές αναφορές και συγνώμες των ερμηνευτών, τότε μάλλον η ερώτηση αλλά και το γενικό στοίχημα καταλήγουν χαμένα. Από το σύνολο των ερμηνειών εμφανές ήταν το δραματικό εκτόπισμα της Στεφανίας Γουλιώτη (Καλονίκη), ξεχωρίσαμε επίσης τους Νίκο Ψαρρά (Κινησίας), την Αγορίτσα Οικονόμου (Μυρρίνη) -και για την ωραία σκηνή του ατελέσφορου πόθου μεταξύ τους-, τον Στέλιο Ιακωβίδη (απολαυστικός Σπαρτιάτης). Και οι ερμηνείες των Βίκυς Σταυροπούλου (Λυσιστράτη), Βίκυς Βολιώτη (Λαμπιτώ), Γιάννη Κότσιφα (Πρόβουλος), καθώς και των Πάρη Αλεξανδρόπουλου, Βαγγέλη Δαούση, Δάφνης Δαυίδ, Νεφέλης Μαϊστράλη, Γιώργου Ματζιάρη, Ελπίδας Νικολάου (χορός), στάθηκαν ικανοποιητικές, χωρίς ωστόσο μεγάλες στιγμές και κορυφώσεις. Τα σκηνικά-κρατήρες (Όλγα Μπρούμα) δεν είχαν κάποιο ενδιαφέρον, ούτε απέδωσαν κάποιο -ευδιάκριτο τουλάχιστον- συμβολισμό, τα κοστούμια (Άγγελος Μέντης) -παρέπεμπαν ως επί το πλείστον σε αρλεκίνους- έδιναν ζωντάνια, ενώ οι μεγάλες μάσκες-υπερμεγέθη προσωπεία, αν και καλαίσθητες, δε στάθηκαν λειτουργικές για την εκφραστική αποτύπωση. Με το εγχείρημα έδεσε συμβατικά η μουσική της Κατερίνας Πολέμη, ενώ αναφορά αξίζει στη δουλειά του Νίκου Βλασόπουλου για το αισθητικό αποτέλεσμα των φωτισμών.

Σύνολο: Μια παράσταση που βλέπεται ευχάριστα από τον μέσο θεατή, αποβαίνει ωστόσο κατώτερη των προσδοκιών, αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι (μετα)φέρει τη σφραγίδα του Εθνικού.    

Πρόγραμμα περιοδείας:

9 Αυγούστου, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης

21 Aυγούστου, Ανοιχτό Θέατρο Ολυμπίας (Φλόκα)

26 Αυγούστου, Θερμοπύλες

29 & 30 Αυγούστου, Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη

3 Σεπτεμβρίου, Παλαιό Ελαιουργείο, Παραλία Ελευσίνας

5 & 6, 16 ως 27 Σεπτεμβρίου (Τετάρτη με Κυριακή), Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά (προπώληση εισιτηρίων στα ταμεία του Εθνικού Θεάτρου, στο www.ticketservices.gr και στο tickets.public.gr)