Είδαμε: "Merde!" σε σκηνοθεσία Γ. Κουτλή & Β. Μαγουλιώτη // Θέατρο για το θέατρο, μα ποιο θέατρο;

O κόσμος του θεάτρου, αθέατος για το κοινό, γνώριμος για τους ειδήμονες, ή αλλιώς, πώς φτάνουμε σε μια παράσταση; Αυτό είναι το θέμα της κωμωδίας του Suyako (Βασίλης Μαγουλιώτης) και της ομότιτλης παράτασης που σκηνοθετούν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ο Γιώργος Κουτλής και ο συγγραφέας. Στη σύνοψή της αποτελεί μια οξεία σάτιρα για το παρασκηνιακό, ιντριγκαδόρικο γίγνεσθαι του θεάτρου. Με άλλα λόγια παρακολουθούμε θέατρο για το θέατρο, καθώς τα παρασκήνια γίνονται σκηνές, οι ηθοποιοί υποδύονται ηθοποιούς, όλα τα ζητήματα περιστρέφονται γύρω από θεατρικές ανησυχίες, αντίστοιχα εγχειρήματα, την προετοιμασία, αλλά και το αποτέλεσμά τους. Μέσα σε ένα συνονθύλευμα προσώπων και καταστάσεων χωρούν οι πάντες και τα πάντα: κουλτουριάρηδες σκηνοθέτες, εμπορικοί ηθοποιοί, όχι απαραίτητα και καταξιωμένοι, νεαρές απόφοιτες δραματικών σχολών που πασχίζουν για έναν ρόλο, παραγωγοί που αγωνιούν για τις εισπράξεις, τρέμοντας για τα άδεια καθίσματα και την εμπορική αποτυχία, ασφυκτικά χρονικά περιθώρια, επίδοξοι βιαστές με υψηλό status, θεατρικά φαντάσματα - ογκόλιθοι του παρελθόντος, ερωτικά σκιρτήματα, (επι)κριτικοί επαγγελματίες του χώρου, οι ταμπέλες του ποιοτικού και μη. Το κυρίαρχο ερώτημα που τίθεται, για ποιον λόγο κάνει κάποιος θέατρο, φαίνεται, ωστόσο, να παραμένει αναπάντητο στο διηνεκές.

Με διάθεση, όχι απλώς να σατιρίσει, αλλά να διακωμωδήσει με τρόπο αιχμηρό και καυστικό τις παθογένειες και τα κακώς κείμενα του χώρου η παράσταση θίγει όλα τα προαναφερθέντα. Πολλά, είναι η αλήθεια, αλλά με τον γοργό χαρακτήρα της καταφέρνει να ρίξει μια συνολική ματιά, ακόμα και αν σε σημεία δίνει την εντύπωση αποσπασματικής προσέγγισης (π.χ. η προσπάθεια ενός ηθοποιού να αποδομήσει τους ρόλους - κλισέ που τον χαρακτηρίζουν, αν τελικά είναι απαραίτητη η κριτική ή αν κάτι άλλο υπερτερεί), ενώ πλατειάζει για ευκόλως αναμενόμενες και αντιληπτές εξελίξεις (αναπαράσταση δουλειάς - Βατερλώ). Η σκηνοθεσία των Κουτλή - Μαγουλιώτη, φέρει τον σαρωτικό αέρα των Παιχτών: νεανική, με άποψη, ανατρεπτική, δεν αφήνει σε εφησυχασμό και ατονία με τις συνεχείς εκπλήξεις (με μεγαλύτερη αυτήν της -σαν από μηχανής Θεός- εμφάνισης του φαντάσματος του Κουν), τη δράση να μεταφέρεται συχνά κάτω από τη σκηνή, άμεσα στους θεατές. Η μεγαλύτερη δυναμική της δουλειάς πηγάζει από τις ερμηνείες της (Μαριαλένα Ηλία, Νίκος Καραθάνος, Βασίλης Μαγουλιώτης, Ηλίας Μουλάς, Γιάννης Νιάρρος, Χρήστος Πούλος-Ρένεσης, Λυδία Τζανουδάκη, Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος, Αποστόλης Ψυχράμης), χωρίς καμιά εξαίρεση απολαυστικές. Η ομάδα των Παιχτών είναι καλά ασκημένη και δοκιμασμένη στη δουλειά συνόλου. Τώρα αγκαλιάζει νέα μέλη, στοχεύοντας σε ένα πιο επίδοξο αποτέλεσμα, που το καταφέρνει εξίσου καλά. Ξεχωρίσαμε για το ρεσιτάλ του τον Γιάννη Νιάρρο, τον κουλτουριάρη σκηνοθέτη, που ισορροπεί στο δημιουργικό πάθος της αυτοαποκαλούμενης πρωτοποριακής δημιουργίας και το γελοίο της έπαρσης. Συμπαθέστατος ο Ηλίας Μουλάς ως νεοβαπτισμένος  στο τραγικό ρεπερτόριο, μετά από σκληρή προσπάθεια και ενθάρρυνση από τον εικονικό μέντορά του Κάρολο Κουν καταφέρνει να αποτινάξει τη ρετσινιά του λαϊκού ηθοποιού και του κωμικού ρόλου που επί χρόνια κουβαλούσε. Παντός καιρού και αξιοσημείωτης προσαρμογής ο Νίκος Καραθάνος, εδώ στον ρόλο του αδίστακτου, φιλοχρήματου παραγωγού και παραλίγο βιαστή, χαρίζει πολλές στιγμές γέλιου. Από το νεότερο καστ η Λυδία Τζανουδάκη μεταλλάσσεται επιτυχώς σε πολλαπλούς γυναικείους ρόλους, από εκείνον της επίδοξης τραγωδού, ως αυτόν της απορριπτικής κριτικού.       

Προβληματικό σημείο η ένταση της μουσικής, σε σημεία υπερκάλυπτε τα λόγια των ηθοποιών, ορισμένα δεν έφτασαν ποτέ στην πλατεία, πόσο δε στους εξώστες.

Σύνολο: Ευχάριστη παράσταση, ανοιχτή, παρά την "ειδική" θεματική της, σε ευρύ κοινό. Καμωμένη με κέφι και αγάπη για το εγχείρημα, διαθέτοντας κωμική φλέβα, εγγυάται ότι θα περάσει κανείς ξέγνοιαστα. Το πιθανότερο είναι ότι καθένας θα αναγνωρίσει τη δική του θέση ταύτισης σε σχέση με το θεατρικό σύμπαν. Το αν θα την επαναπροσδιορίσει -ίσως και αυτό να επιδιώκει η κατάληξη με την παρέμβαση του θεατή- είναι άλλο ζήτημα, βαθύτερο και εκκρεμές (ακούγεται εξάλλου και δια στόματος του πρωταγωνιστή - υπερφιλόδοξου σκηνοθέτη η ατάκα «αν θέλεις την ουσία, πρέπει να πονέσεις»).

Ταυτότητα παράστασης: εδώ

Εισιτήρια: ΕΔΩ