Είδαμε: «Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ» της Π. Χάισμιθ σε σκηνοθεσία Π. Ζούλια / Μια έντιμη ανάγνωση

Ο Ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ, το εμβληματικό μυθιστόρημα της Πατρίσια Χάισμιθ (1955) με τις διαστάσεις ψυχολογικού θρίλερ, προσαρμόστηκε για τη μεγάλη οθόνη αρχικώς με τον τίτλο Γυμνοί στον Ήλιο (1960) και τον Αλέν Ντελόν στον ομώνυμο ρόλο. Σαράντα χρόνια αργότερα ο Ματ Ντέιμον (Ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ, 1999) ερμήνευσε μοναδικά τον Τόμας Ρίπλεϊ, τον απρόβλεπτο και σατανικό νεαρό που προσποιούνταν ένα διαφορετικό πρόσωπο.   

Η ιστορία εξελίσσεται στα τέλη της δεκαετίας του 50, με αφετηρία τη Νέα Υόρκη. Εκεί  ο εφοπλιστής Χέρμπερτ Γκρίνλιφ ζητά από τον νεαρό Τομ να συναντήσει τον γιο του Ντίκι στην Ιταλία και να τον πείσει να επιστρέψει στην Αμερική. Ο Τομ, που έχει προσποιηθεί ότι γνωρίζει τον Ντίκι, ταξιδεύει και τον συναντά. Ταυτόχρονα γοητεύεται από τον πλουσιοπάροχο τρόπο ζωής του “παλιού” του φίλου, αλλά και από τον ίδιο, νιώθοντας για εκείνον έντονη έλξη. Σύντομα θα αποτελέσει το πρότυπό του -και αργότερα το πρωτότυπο- που θα μιμηθεί. Βασικό εμπόδιο στις επιτυχείς δολοπλοκίες του αποδεικνύεται η αρραβωνιαστικιά του Ντίκι, η Μαρτζ.

Ο Πέτρος Ζούλιας, έχοντας στα χέρια του μια πολύ δυνατή βάση, το κείμενο της Χάισμιθ, κατάφερε, χωρίς πολλά σκηνικά μέσα, να μεταφέρει το σφρίγος των σελίδων, την ψυχολογική διακύμανση και αναστάτωση των ηρώων που απορρέουν από αυτές. Παρά τη λιτότητα πλαισίωσης του σκηνικού χώρου, τα λίγα αντικείμενα σε συνδυασμό με τα ορθώς επιλεγμένα κοστούμια έδωσαν το στίγμα της εποχής και της ατμόσφαιρας της κειμενικής βάσης. Γοργοί ρυθμοί, συνεχής δράση, συντονισμένη αφήγηση -εύστοχα τοποθετημένη στους ίδιους τους πρωταγωνιστές, επιτυγχάνοντας έτσι να αποφεύγονται τα χάσματα και τα κενά στην εξέλιξη-, δημιουργούν ζωηρό ενδιαφέρον και μια παράσταση ανοικτή -και ταυτόχρονα αξιοπρεπή- στο ευρύ κοινό, που δεν χρειάζεται να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να την παρακολουθήσει. 'Ολα δίνονται με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο, ακόμα και αν στην περίπτωσή μας ο κεντρικος ήρωας έχει διφυή χαρακτήρα. Ασφαλώς αυτό είναι επίτευγμα που προκύπει και από εκείνους που ερμηνεύουν. Κάνοντας αρχή από τον Μιχάλη Συριόπουλο, έχουμε άλλη μια απόδειξη της σταθερής υποκριτικής του συνέπειας σε ποικίλους ρόλους. Εν προκειμένω με τον Ρίπλεϊ μας έδωσε τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε στις σελίδες της Σμιθ - λιγότερο στους κινηματογραφικούς ήρωες που ακολούθησαν- και να διακρίνουμε την τραυματισμένη ψυχή ενός μοναχικού νέου, που ταυτίζοντας την ευτυχία και με ό,τι λάμπει αρνείται τον ίδιο του τον εαυτό. Στο αλλοπρόσαλλο ταξίδι κατάκτησης του πλούτου θα μπερδέψει την αλήθεια με το ψέμα, την αγάπη με την προδοσία, τη φιλία με το συμφέρον και εν τέλει την ζωή με τον θάνατο. Όσο η ιστορία εξελίσσεται, η υπόθεση και τα συναισθήματα περιπλέκονται, τόσο περισσότερο ο Συριόπουλος μπαίνει στον ρόλο και εμβαθύνει σε αυτόν. Ερμηνεύοντας με το σώμα, τη φωνή, την έκφραση, την κίνηση φτάνει σε ολική κατάκτηση και στις καταληκτικές σκηνές του ξεσπάσματος και της αυτογνωσίας διαφαίνεται το ξεχωριστό εκτόπισμα που διαθέτει. Σε σπουδαία στιγμή, αποτελώντας ταυτόχρονα και μια μεγάλη έκπληξη, ο Μιχαήλ Ταμπακάκης, με σκηνική άνεση και σε συντονισμό με το μετέπειτα alter ego του, αποδεικνύεται ένας εξαιρετικός bon vivant. Ωραία συμπληρώνει το πρωταγωνιστικό δίδυμο  με τον περιορισμένο ρόλο της η Ήβη Νικολαΐδου, ενδεχομένως θα μπορούσε να έχει εκτενέστερη παρουσία, καταλυτική των εξελίξεων είναι εξάλου η μορφή της στο βιβλίο. Ικανοποιητικά κινήθηκε στη διπλή διανομή -ως φίλος του Ντίκι και ως επιθεωρητής που ερευνά την εξαφάνιση και τη δολοφονία- ο Ιωάννης Αθανασόπουλος, αν και προτιμούσαμε δύο διαφορετικούς ερμηνευτές στους έτερους ρόλους, αυτή η επιλογή δεν ενέχει κάποια σκοπιμότητα ή συμβολισμό, αντίθετα μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, ειδικά στους μη γνώστες του έργου.

Συμβατή με τον ψυχολογικό κλοιό της ιστορίας η μουσική του Γεράσιμου Ευαγγελάτου αποδίδει το κλίμα της εποχής αλλά και το σασπένς. Το σκηνικό της  Άννας Ζούλια λειτουργικό και εντός συνθήκης μεν, αλλά κάπως περιορισμένο, περιμέναμε κάτι με περισσότερη έμπνευση, που θα παρουσίαζε την χλιδή εμφανέστερα, καθώς η επιδίωξή της αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της ιστορίας, αλλά και το συνολικό περιβάλλον εξέλιξής της. Ευστοχότατα τα κοστούμια του Νίκου Αποστολόπουλου, σύννομα της εποχής της δράσης, αλλά και με τις εκάστοτε στιγμές των ηρώων.

Σύνολο: Δουλειά που δεν ατονεί και βλέπεται με ενδιαφέρον από ευρύ κοινό. Η σκηνοθετική της προσέγγιση είναι σαφής, χωρίς αιφνιδιασμούς, κινούμενη κατά κύριο λόγο σε ασφαλή μονοπάτια, με κυριότερο αυτό της σημαίνουσας έντυπης βάσης. Στα αξιοπρόσεκτα η χημεία και η απόδοση του πρωταγωνιστικού διδύμου.   

ταυτότητα της παράστασης εδώ

εισιτήρια εδώ