Είδαμε: «Ο Τελευταίος Ασπροκόρακας» του Α. Σολομού σε σκηνοθεσία Ε. Μαυρίδου / Με δύναμη από το παρελθόν

Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τον Τελευταίο Ασπροκόρακα του Α. Σολομού ως μια κωμωδία παλιάς κοπής, που αναδεικνύει διαχρονικά τοξικά στοιχεία της ελληνικής οικογένειας. Η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε το 1944 από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν. Η παράσταση ήταν εμβληματική λόγω και των λοιπών συντελεστών, καθώς εκεί έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως συνθέτης ο Μάνος Χατζιδάκις, ενώ οι ηθοποιοί Αλέκα Κατσέλη, Δημήτρης Νικολαΐδης και Γιάννης Γκιωνάκης έλαβαν, επίσης με αυτήν, το βάπτισμα του πυρός στο θεατρικό σανίδι. Ο ίδιος ο Σολομός είχε τόση πίστη στο δημιούργημά του -τελευταία παράσταση στην περίοδο της Κατοχής, λίγο πριν οι Γερμανοί αποχωρήσουν από την Ελλάδα-, που δήλωσε ότι αυτό στάθηκε η αιτία να φύγει ο εχθρός μια ώρα αρχύτερα από τη χώρα.   

Yπόθεση: Το τρανό γένος των Ασπροκοράκων απαρτίζεται από εθνικούς ήρωες και πατριώτες. Όταν η οικογένεια του τελευταίου εναπομείναντος Ασπροκόρακα, φερέλπιδος νέου και εκκολαπτόμενου επιστήμονα, πληροφορείται ότι συχνάζει σε μέρη του περιθωρίου και μάλιστα ερωτεύεται μια κοπέλα από εκεί θα αντιδράσει, προκειμένου να διαλυθεί η σχέση. Ποικίλα περιστατικά θα συμβούν έκτοτε, που θα αποδείξουν την κενότητα της ανώτερης τάξης. Άραγε η αγάπη θα νικήσει στο τέλος;

Παράσταση: Η Έλενα Μαυρίδου είχε να διαχειριστεί ένα κείμενο 80 ετών, από την παρακαταθήκη της ελληνικής δραματουργίας, ενταγμένο στο φετινό αφιέρωμα του Εθνικού Θεάτρου στο νεοελληνικό έργο. Η σύνδεση με το παρόν ήταν ένα βασικό ζητούμενο, η διαχείριση του οποίου αποδείχθηκε εύστοχη στην πράξη, καθώς το αλληγορικό περιεχόμενο του τότε δεν έχασε το νόημα και τα διαχρονικά μηνύματά του, αλλά  συμπορεύτηκε με το μετρημένο χιούμορ, βρίσκοντας απήχηση και στο σήμερα. Για να επιτευχθεί αυτό δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο, όχι κατεξοχήν κωμικό, αλλά με πολλά στοιχεία και μέσα που το πλησίαζαν. Συστάθηκε ένα ευχάριστο σύμπαν, με μάσκες, τραγούδι, χορό, κινήσεις κλόουν, αυτοσχεδιασμούς. Η σύγκρουση ανάμεσα στην επιθυμία -τον πόθο εν προκειμένω- και το πλασματικό “πρέπει” έληξε υπέρ της πρώτης, αποδεικνύοντας τη δύναμη της θέλησης και της αγάπης, ακόμα και αν υποκείμενά τους αγωνίζονται μόνα τους για αυτά. Κάτω από το μοναδικό ντεκόρ, το ογκώδες γλυπτό του γενάρχη Ασπροκόρακα (ευφάνταστο το σκηνικό του Πάρι Μέξη) θα αναμετρηθούν η παράφορη αγάπη και η συντηρητική ηθική. Οι αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν το έργο αρχίζουν να  ξεδιπλώνονται: κάτω από το άγαλμα του ακίνητου πια γενάρχη η αεικίνητη οικογένεια Ασπροκόρακα, αποτελούμενη από …λευκούς κόρακες, οργανώνει οικογενειακό συμβούλιο. Στον διπλανό χώρο η Ρόζα, μια περσόνα του καμπαρέ, προβάρει το νούμερό της. Στο εξής μια σειρά από κωμικοτραγικά γεγονότα θα εξελιχθούν, με εμπλεκόμενους από την άρχουσα τάξη, αλλά ακόμα και υψηλά ιστάμενους -ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως-, καταρρίπτοντας τον όποιο μύθο του "ενάρετου" χαρακτήρα και την απόσταση από τους ταπεινούς και καταφρονημένους. Το κύρος της οικογένειας Ασπροκόρακα είναι βασισμένο στη φήμη μιας προγονικής επιστημονικής έρευνας για τα πόδια μιας μύγας, που ποτέ, ωστόσο, δεν υπήρξαν συνοδευτικά τεκμήρια πραγματοποίησής της, άρα είναι φαινομενικό. Αν κάνουμε την αναγωγή στο σήμερα σίγουρα θα εντοπίσουμε πολλά παραδείγματα για το ανούσιο πραγμάτων, καταστάσεων και προσώπων, αλλά και την ευκολία με την οποία διαχωρίζονται και κατηγοριοποιούνται ανθρώποι και τίθενται εκτός κοινωνικού status. Τα standards της υψηλής κοινωνίας θα καταρρεύσουν σαν χάρτινοι πύργοι κατά την αναζήτηση της απόλαυσης. Οι εκλεπτυσμένοι φαίνονται φαιδροί και ας φορούν μάσκα για να μη γίνουν αναγνωρίσιμοι. Η Ρόζα, μια εκπρόσωπος της κατώτερης τάξης, μια γυναίκα του περιθωρίου, είναι εκείνη που έρχεται να ταράξει τον καθωσπρεπισμό, ανατρέποντας την μέχρι τώρα πορεία του ενάρετου και ηθικού Νικηφόρου, ταρακουνώντας την πεπατημένη της "αγίας" οικογένειάς του. Εξαιρετική δουλειά σε ερμηνείες, κίνηση και συνοχή, πείθουν για μια προσπάθεια συνόλου (Γιάννης Αναστασάκης, Στέργιος Κοντακιώτης, Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Χριστίνα Θύμη, Δήμητρα Κούζα, Μάξιμος Μουμούρης, Σωτήρης Τσακομίδης, Μαρία Χάνου). Θα προκρίνουμε τον Κωνσταντίνο Μωραΐτη, τον αποφασισμένο Νικηφόρο, που θα σταματήσει την προγονοπληξία, βάζοντας ένα τέλος στην ανθρωποφαγική τακτική της οικογένειάς του, ίσως σε εκείνη της μεγαλύτερης γενιάς ή και μιας ολόκληρης εποχής. Ασφαλώς θα πρέπει να κάνουμε ιδιαίτερο λόγο για έναν προσωπικό άθλο της σπουδαίας Αγορίτσας Οικονόμου, της γεροντοκόρης Βιργινίας. Κυρίαρχη, εκπροσωπεί όχι απλώς ένα μέλος της οικογένειας, αλλά το ένδοξο μεγαλείο ολόκληρου του γενεαλογικού δέντρου. Απρόσιτη, χειμαρρώδης, με μκρές πινελιές ανθρώπινης διάστασης, πιστή μέχρι τέλους στις παραδόσεις και τις προλήψεις, ακόμα και όταν όλα έχουν γκρεμιστεί. Συναρπαστική ερμηνεία, με πυγμή.

Σύνολο: Αξιοσημείωτη ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα κείμενο πρωτίστως ιστορικής αξίας, που θίγει καυστικά τα στεγανά και τις κοινωνικές συμβάσεις, δοσμένο με ευφυή και ευρηματικό τρόπο, ώστε να έχει απήχηση στο κοινό του σήμερα, αποφεύγοντας τους διδακτισμούς. Γοργός ρυθμός, σύγχρονη ματιά και όψη, μια πολύ ωραία και ενδιαφέρουσα συνολικά σύλληψη, που υποστηρίζεται πλήρως ερμηνευτικά και από τα επιμέρους.

Ταυτότητα παράστασης: ΕΔΩ

Εισιτήρια: ΕΔΩ