Είδαμε: «Ο χορός του θανάτου» του Α. Στρίντμπεργκ σε σκηνοθεσία Γ. Χουβαρδά // Dance me to the end of love
2025-04-02
Η δράση τοποθετείται σε ένα απομονωμένο νησί του αρχιπελάγους της Στοκχόλμης. Ένα ζευγάρι, ο λοχαγός Έντγκαρ και η γυναίκα του Αλίς, «γιορτάζουν» τα 25 χρόνια του γάμου τους. Οι αντιδικίες και η πλήξη πλαισιώνουν τη σχέση τους, είναι τα μόνα που τους ενώνουν. Είναι εξάλλου δύο ανόμοια πρόσωπα, εκείνος ένας ιδιόρρυθμος, αυστηρός στρατιωτικός, εκείνη μια αρτίστα, που θυσίασε τη θεατρική καριέρα για τον γάμο της, επιλέγοντας ουσιαστικά τον εγκλεισμό της στους τέσσερις τοίχους. Είναι οξύμωρο ότι η Αλίς μισεί τον δυνάστη της, ωστόσο, την ίδια στιγμή, τον βλέπει ως αναπόσπαστο κομμάτι της, δεν μπορεί να φανταστεί την ζωή της χωρίς αυτόν. Τα φαρμακερά λόγια και τα τοξικά βλέμματα έρχεται να διακόψει η απρόσμενη άφιξη του Κουρτ, παλιού φίλου του Έντγκαρ και ξαδέρφου της Αλίς. Και όμως τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει και πάλι τελικά. Η εμφάνιση ενός τρίτου προσώπου θα πυροδοτήσει μεγαλύτερο μίσος ανάμεσα στους δύο «αντιπάλους», προσπαθώντας ο καθένας να το κατακτήσει ως λάφυρό του. Η ταπείνωση που θα υποστεί ο Κουρτ θα τον κάνει να το βάλει στα πόδια, αφήνοντας μόνους τους δύο εχθρούς, να αναρωτιούνται αν τελικά είναι έτσι πλασμένη η ζωή, γεμάτη με θανατηφόρα συναισθήματα. Το κείμενο θέτει σε πρώτη βάση τη διάψευση των προσδοκιών και την οδυνηρή συνειδητοποίηση της εξάρτησης, καταστάσεις που, ωστόσο, δεν λειτουργούν ως αφετηρία επαναδιαπραγμάτευσης και αναθεώρησης, αλλά ως συμβιβασμός επιβίωσης.
Τα ζητήματα υπαρξιακής φιλοσοφίας ήταν ανέκαθεν αγαπημένα θέματα στον Στρίντμπεργκ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι ήρωες ποθούν μια ενδεχόμενη ζωή, που ποτέ δεν την είχαν, ούτε, όμως, τώρα την επιδιώκουν. Αντίθετα, στη μίζερη ζωής τους, έχουν επιλέξει την παραίτηση από κάθε βελτίωση και την αλληλοεξόντωση. Ο νατουραλιστικός τίτλος, εξάλλου, δηλώνει ότι η νίκη-επικράτηση θα προέλθει από τον θάνατο του άλλου, ο επινίκιος χορός θα έχει τη μελωδία επιθανάτιου ρόγχου.

Ο Γιάννης Χουβαρδάς παρουσίασε εύστοχα τη δυναμική αλληγορία για τον αλληλοσπαραγμό, μεταφέροντας τον -αέναο- χαρακτήρα του στο σήμερα, σε σύγχρονο σκηνικό και συνθήκες. Τον παρουσίασε σαν μια συνθήκη που εξαπλώνεται, δεν έχει χωροχρονικούς προσδιορισμούς ή περιορισμούς (η παράθεση των διαφορετικών στυλ και διαστάσεων καθισμάτων το ένα πλάι στο άλλο, καταλαμβάνοντας τη σκηνή, είναι μια έντονη εικόνα για το διηνεκές και ανοιχτό αυτής της κατάστασης, δύο αντίθετων κόσμων, που αλληλοσυμπληρώνονται με μια άτυπη, εμπόλεμη συμφωνία για να αντέξουν. Όλα συλλειτουργούν για το εντελές αποτέλεσμα, το σκηνικό της Θάλειας Μέλισσα, που υπερβαίνει το αχανές του χώρου, αρχικά με δύο καναπέδες -έτερος φιλοξενεί έναν διαφορετικό κόσμο και αργότερα με τη νοητή, ετερόκλητη γραμμή τη σύνδεσή τους-, τα ταιριαστά κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, η μουσική-συνδημιουργός στην πορεία σύγκρουσης-συνύπαρξης των δύο κόσμων (Φώτης Σιώτας & Γιάννης Χουβαρδάς), η εύλογη μετάφραση της Έρις Κύργια που ανέδυε τους σπαραγμούς του κειμένου. Και βέβαια οι τρεις σπουδαίοι ερμηνευτές, σε μια που από τις καλύτερες στιγμές τους: η Έλενα Τοπαλίδου (Αλίς), απείθαρχη στον θύτη-άντρα της, όσο και στον ίδιο της τον εαυτό, δεν μπορεί να ησυχάσει, ξεσπά, επαναστατεί για τα χαμένα, καταλογίζει ευθύνες, χορογραφεί την απώλεια, ο Σίμος Κακάλας (Έντγκαρ), ο ωμός, σαρκαστικός σύζυγος, που αποζητά υποχείρια, ο Χάρης Φραγκούλης (Κουρτ), που από παρατηρητής αρχικά ξεπηδά από το κοινό στη σκηνή, ατσαλάκωτος και ευγενής, ως Μεσσίας με τον άτυπο ρόλο του ειρηνοποιού, που θα ποδοπατηθεί και θα καταλήξει το μεγαλύτερο θύμα από δύο θύτες που δεν επιζητούν κανενός είδους συνθηκολόγηση. O αυτόκλητος λυτρωτής θα επιστρέψει στη θέση του, θα γίνει και πάλι θεατής της ανθρωποφαγίας, αυτού του αλλόκοτου ελιξίριου ζωής για το αντίπαλο ζεύγος.

Σύνολο: Παράσταση υψηλού καλλιτεχνικού βεληνεκούς, με -δύσκολους- συνειρμούς και αλληγορικά νοήματα για τη μάχη του καλού και του κακού, την επικράτηση του δεύτερου ως αναγκαία συνθήκη συνύπαρξης. Σκηνοθετικά ευρηματική και ερμηνευτικά συναρπαστική.

Ταυτότητα της παράστασης: εδώ
Εισιτήρια: ΕΔΩ (SOLD OUT)