Είδαμε την παράσταση «Η Αρχή του Αρχιμήδη» στο Skrow Theater

Μια χειρονομία ενθάρρυνσης από έναν δάσκαλο κολύμβησης οδηγεί σε αλυσίδα εκρηκτικών αντιδράσεων ή αλλιώς οι διαφορετικές οπτικές μιας προαναγγελθείσας ενοχής. Αυτά εν ολίγοις. Εξ αρχής μπορεί να μοιάζει με ένα έργο-αναφορά στην παιδοφιλία, η εστίαση όμως είναι βαθύτερη καθώς σχετίζεται με την κοινή γνώμη, την «κοινωνία του φόβου», που εύκολα μπορεί να δικάσει και να καταδικάσει, κυρίως μέσω του διαδικτύου.

Συνέντευξη του Μιχάλη Συριόπουλου στο debop.gr

Στο ομότιτλο έργο ο Ζουζέπ Μαρία Μιρό (νικητής το 2011 του βραβείου Premi Born de Teatre Award) έχρισε πρωταγωνιστή τον Τζόρντι, έναν δάσκαλο κολύμβησης, που αγκαλιάζει και φιλάει ένα νεαρό αγόρι προκειμένου να το ενθαρρύνει να μπει στο νερό χωρίς το σωσίβιό του. Μια πράξη που ερμηνεύεται διττά: ο καλός, τρυφερός δάσκαλος που βρίσκεται κοντά στους μαθητές, από την άλλη όμως υποβόσκει η ενέργεια μιας σεξουαλικής κίνησης. Κάποιοι γονείς -βασιζόμενοι στη μαρτυρία ενός κοριτσιού- καταγγέλλουν ότι το παιδί δέχτηκε το φιλί στο στόμα και ένα «άτυπο» δικαστήριο στήνεται, με την υπόθεση και την υποψία ικανές και αρκετές να οχυρώσουν την πλάνη και να φτάσουν τα πράγματα στα άκρα.

Η ενοχή, αν και ενδεχόμενη, αναδιαμορφώνει τις σχέσεις του ήρωα με τον περίγυρό του, κάνοντας και τον ίδιο πολλές στιγμές να χάνει την ψυχραιμία του. Ποια είναι τα όρια, πότε παρεξηγούνται και πότε, εν τέλει, παραβιάζονται; Πώς μπορούν να ερμηνευτούν κάποιες χειρονομίες σε κοινωνίες -κατ’ επίφαση- φιλελεύθερες, στην πραγματικότητα καθωσπρεπισμού, σε μια εποχή «γεμάτη» από αναφορές και καταγγελίες που ταυτίζονται με την παρενόχληση, κάνοντας έτσι την ίδια την έννοια της «κακοποίησης» να χάνει το αληθινό της νόημα και τη βαρύτητά της; Ο συγγραφέας πολύ εύστοχα θέτει τα παραπάνω, φωτογραφίζοντας ταυτόχρονα και άλλα «κακώς κείμενα» του καιρού (φασισμός, δύναμη του όχλου, μιντιακός επεκτατισμός κ.ά.), αφήνοντας τον καθένα «ελεύθερο» να πάρει τη δική του θέση, να συμπλεύσει ή να απορρίψει τον ήρωα, να τον τοποθετήσει στη θέση του θύματος ή του θύτη.

Όλα αυτά υπηρετήθηκαν στο μέγιστο βαθμό από τη μοντέρνα σκηνοθετική -και αρκετά κινηματογραφική- άποψη του Βασίλη Μαυρογεωργίου, που αξιοποιώντας εκ νέου, μετά το «Χελιδόνι», την εξαιρετική, σύγχρονα «ελληνοποιημένη» μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, αφήνει τα περιστατικά να αναδυθούν, παρουσιάζοντας τα «καθαρά», χωρίς ωραιοποιήσεις προς τη μια ή την άλλη πλευρά, δίνοντας έτσι στον θεατή την «προσωπική» δυνατότητα να σχηματίσει την όποια -αθωωτική ή καταδικαστική- άποψή του, ενδεχόμενα και «λύσεις» είναι ανοιχτά. Με άλλα λόγια, με απλά μέσα (λειτουργικό το σκηνικό της Θάλειας Μέλισσα) και με επιδέξιο τρόπο -στα αξιοσημείωτα η αντίστροφη χρονική πορεία και η αντίθετη επανατοποθέτηση του σκηνικού- δημιουργείται μια παράσταση με πολιτική χροιά.

Χωρίς ανούσιους πλατειασμούς, μας εισάγει κατευθείαν στο θέμα, οδηγώντας σταδιακά, με γοργούς ρυθμούς ωστόσο, στη λεπτή κορύφωση, κρατώντας αμείωτα και ζωηρά το ενδιαφέρον και την αγωνία, προτέρημα σημαντικό για μια δουλειά «ανοικτή» στο ευρύ κοινό -με χαρά διαπιστώσαμε κυρίως νεανικό-. Συνεπείς και με το παραπάνω στη σύμπλευση αυτή είναι και οι τέσσερις ηθοποιοί: ο Μιχάλης Συριόπουλος, ο Σεραφείμ Ράδης, ο Γιάννης Σοφολόγης και η Μαρία Φιλίνη, με μια ομαδική προσπάθεια πέτυχαν ένα μέγιστο και πλήρες αποτέλεσμα, την ολόπλευρη ανάδειξη της «κοινωνίας του φόβου». Θα ήταν παράλειψη να μη σταθεί κανείς στον Συριόπουλο και να μην αναγνωρίσει την προσαρμοστικότητά του στον ρόλο, πόσο ρεαλιστικά στέκεται, με ευαισθησία και «τσαμπουκά» ταυτόχρονα. Έχοντας δει την παράσταση τις παραμονές της απονομής του βραβείου Χορν σκεφτήκαμε ότι θα ήταν μια δίκαια κρίση η επιλογή του συγκεκριμένου ηθοποιού για την τιμή αυτή, όπως και έγινε τελικά.  

Μιλώντας με όρους της Φυσικής, παρόμοια με τον τίτλο, καταλήγουμε πως το πείραμα όχι μόνο πέτυχε, αλλά τo αποτέλεσμα του ήταν μια παράσταση που δεν επιπλέει απλώς στη φετινή θεατρική σεζόν, αλλά ξεχωρίζει κιόλας.  

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ