Είδαμε το ΕΝΡΟΝ στο θέατρο ΕΛΕΡ

Δεκέμβριος 2001: ο αμερικανικός κολοσσός ενέργειας ENRON κηρύσσει πτώχευση.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή (;) Πότε δημιουργήθηκε η ENRON αναρωτιούνται οι ηθοποιοί καθόλη τη διάρκεια του έργου. Το 1908; Το 1938; Το 1980; Ή ήταν το 1985 όταν στο Χιούστον του Τέξας συγχωνεύθηκαν δύο κολοσσοί ενέργειας, η Houston Natural Gas και η InterNorth;

16 χρόνια διήρκεσε η άνοδος, 16 μήνες η κατάρρευση. Η πανέξυπνη ιδέα λογιστικής - ο αλγόριθμος του Σκίλινγκ, CEO της ENRON- που οδηγεί στην ιδέα των εταιρειών ειδικού σκοπού - ιδέα του Φάστοου, απλού υπαλλήλου και κατόπιν οικονομικού διευθυντή - που οδηγεί σε αστρονομικά κέρδη για τους εταίρους. Και τεράστιες ζημίες για την ίδια την εταιρεία. 

Ο Άρης Λάσκος, σκηνοθέτης της παράστασης, κι η ομάδα του επιλέγουν να συστήσουν το έργο της Λούσι Πρεμπλ με τίτλο «ENRON», το οποίο πραγματεύεται το μεγαλύτερο εταιρικό σκάνδαλο των ΗΠΑ τον 21ο αιώνα, όπως έγραψε η Washington Post.  Επιλέγει όμως να προσθέσει κι υπότιτλο «σαν πάρτι από τα νάιντιζ» - θέλοντας να θυμίσει στο κοινό πόσο μακριά είμαστε από αυτή την περίοδο που όλα ήταν σε αφθονία. Μια εποχή που σε παγκόσμιο επίπεδο υπήρξε χρυσή και που έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

5 ηθοποιοί επί σκηνής. 4 βασικοί ρόλοι και πάμπολλοι περιφερικοί. Ένας δερμάτινος καναπές κι ένα ρολόι αντίστροφης μέτρησης. Τικ τακ, η αντίστροφη μέτρηση ξεκινά. Κι όλα πρέπει να γίνουν στην ώρα τους με συγχρονικότητα κι ακρίβεια. Η σκηνοθετική επιμέλεια είναι φανερή – ο σκηνοθέτης έχει «κουρδίσει» τον θίασο του. Ο Χρήστος Κοντογεώργης ανταποκρίνεται με εκπληκτική ταχύτητα στις εναλλαγές του ρόλου του CEO, η Γωγώ Παπαϊωάννου είναι απολαυστική ως το αντίπαλον δέος του με αποτέλεσμα το μεταξύ τους πινγκ πονγκ να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Ο Φάστοου του Μάνου Βαβαδάκη είναι ανάγλυφος – ο ηθοποιός έχει δουλέψει με εξαιρετική λεπτομέρεια τον ήρωα αποδίδοντας με ενάργεια τη συναισθηματική του παλέτα. Η Καλλιόπη Παναγιωτίδου είναι ο "άτλαντας" της παράστασης – επωμίζεται τους περισσότερους δευτερεύοντες χαρακτήρες του έργου. Και τα καταφέρνει περίφημα. Ο Γιάννης Παναγόπουλος, αν και με έναν μικρότερο σε έκταση ρόλο, είναι καίριος.

Ο Άρης Λάσκος δεν έχει αρκεστεί στο θεατρικό έργο - έχει κάνει έρευνα για το σκάνδαλο ENRON. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης χρησιμοποιούνται αποσπάσματα από τα βιβλία των Bethany McLean και Peter Elkind «Ένρον: καρχαρίες στο δωμάτιο» και του Kurt Eichenwald «Σκάνδαλο ΕΝΡΟΝ: Η συνωμοσία των ηλίθιων». Τα αληθινά αυτά αποσπάσματα λειτουργούν προς επίρρωση της αλήθειας του θεατρικού λόγου. Τα γεγονότα συνέβησαν και όλη η ιστορία του μεγάλου οικονομικού σκανδάλου που αφηγούνται οι ηθοποιοί εντός 100 λεπτών είναι πραγματική και τα πρόσωπα έχουν σχέση με την πραγματικότητα.

Ένα έργο για το μεγαλύτερο κακό του σύγχρονου ανθρώπου, τον εφησυχασμό. 13 χρόνια μετά το ξέσπασμα της (πολλοστής) οικονομικής για την Ελλάδα κρίσης μάθαμε άραγε; Κι αν ναι, τι; Η πανδημία τι μας έμαθε; Ο πόλεμος στην Ουκρανία τι θα μας μάθει άραγε; Μήπως τελικά είμαστε καταδικασμένοι να μη μαθαίνουμε; Μήπως επιλέγουμε να εναποθέτουμε την τύχη μας στα χέρια άλλων; Μια παράσταση εφαλτήριο για βαθύ αναστοχασμό περί της πολιτότητάς μας και των ευθυνών που αυτή επισύρει.

Το πολιτικό θέατρο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ κι αυτή η παράσταση είναι ένα δείγμα του. Σπεύσατε.

«Κάτι περίεργο συμβαίνει όταν είσαι μέσα σε μία φούσκα. Είναι δύσκολο να το περιγράψω. Όσο είσαι μέσα σε αυτήν, δεν μπορείς να δεις έξω από αυτήν, δεν μπορείς καν να πιστέψεις ότι υπάρχει το «έξω». Κοιτάς απλά το κενό. Πίστεψα στην Ένρον. Όλοι το κάναμε» (Lucy Prebble, Enron, Μτφρ. Άρης Λάσκος).

Αναλυτικές πληροφορίες για την παράσταση εδώ