Είδαμε: «Το καινούργιο σπίτι» σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη στο Εθνικό Θέατρο

Ο Γκολντόνι (1707 - 1793), ο πλέον πολυγραφότατος και αναγνωρισμένος Ιταλός θεατρικός συγγραφέας, έδωσε με τα έργα του νέα πνοή στον χαρακτήρα της κωμωδίας, καθώς την απομάκρυνε από τα χοντροκομμένα αστεία και με έναν αέρα κομψότητας εστίασε περισσότερο στους χαρακτήρες και στην κωμική τους πλευρά. Οι ήρωές του είναι κατά κύριο λόγο φυσιογνωμίες της Βενετίας, από τη μεσαία τάξη της εποχής του, ενώ στις δημιουργίες του διακρίνονται υφολογικά στοιχεία του Μολιέρου, αλλά και επιρροές από την αυτοσχεδιαστική Κομέντια ντελ άρτε. Θεωρείται επίσης από εκείνους που έδωσαν ώθηση στην “Μπούφα”, την κωμική όπερα που προέκυψε στο τέλος της εποχής του Μπαρόκ.

Λίγο πριν εγκαταλείψει αγανακτισμένος τη χώρα του και εγκατασταθεί στη Γαλλία, καθώς κατηγορήθηκε για έλλειψη φαντασίας, γράφει σε έξι μόλις μέρες "Το Καινούργιο Σπίτι"  (La casa nova, 1760), μια εξαιρετικά επίκαιρη κωμωδία, με χαρακτήρα διαχρονικό, που κατά δήλωσή του τη θεωρούσε πρότυπο. Η κυριαρχία του χρήματος, οι ταξικές προσδοκίες που αλλοιώνουν φυσιογνωμίες με την ελπίδα του πλουτισμού, είναι τα κύρια θεματικά συστατικά της. Ο Γκολντόνι αναφέρεται στις σχέσεις των ανθρώπων, ασκώντας κριτική στην εξουσία, η κατάχρηση της οποίας οδηγεί στην έλλειψη αξιοπρέπειας και εντιμότητας, στη δημιουργία αλαζονικών χαρακτήρων.

Υπόθεση

Οι νιόπαντροι Αντζολέττο και Καικίλια οργανώνουν το νέο τους σπιτικό. Η Καικίλια είναι μια φαντασμένη γυναίκα, ευγενικής καταγωγής, γεμάτη από ιδιοτροπίες, επιρρεπής στην πολυτέλεια. Στην αντίπερα όχθη, ο νεαρός αστός Αντζολέττο είναι ερωτευμένος μαζί της, γίνεται έρμαιο των απαιτήσεών της, παρά το γεγονός ότι δεν έχει λεφτά. Οι διαφορές στις κοινωνικές τάξεις και οι προσπάθειες να γεφυρωθούν μέσω του πλούτου οδηγούν σε λανθασμένους χειρισμούς και τις δύο πλευρές. Ο Αντζολέττο ξοδεύει ασύστολα προκειμένου να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της συζύγου του, που έχει άγνοια των οικονομικών τους. Η μετακόμισή τους σε ένα μεγάλο σπίτι πάνω στο κανάλι, αν και προετοιμάζεται με θέρμη, μένει εν τέλει προσδοκία.

Παράσταση

Οι δουλειές του Γιάννη Σκουρλέτη χαρακτηρίζονται από μυσταγωγική ατμόσφαιρα, συμβολισμούς, εξωλογικούς ήρωες, στοιχεία αρμόζοντα σε έναν παράταιρο και ενίοτε υπερβατικό κόσμο. Το πιθανότερο είναι ότι κάτι παρόμοιο προσπάθησε να δημιουργήσει και εδώ, με τη σημαντική διαφορά ότι αυτήν τη φορά η πρώτη του ύλη είναι μια κωμωδία (με την απτή και "γήινη" μετάφραση της Ειρήνης Μουντράκη), που από τη φύση της έχει νοήματα και μηνύματα σαφή, μια “εύκολη” υπόθεση που καταλήγει σε ένα ηθικό δίδαγμα. Αυτό όμως φαίνεται να "ξεχάστηκε", καθώς εν προκειμένω η έμφαση δόθηκε περισσότερο στην εικαστική πλευρά, η προσέγγιση στάθηκε στην επιφάνεια και λιγότερο σε ό,τι αφορά τα πιο ουσιώδη. Ακόμα και εκεί όμως εντοπίζεται θέμα αφού το όλο δρώμενο είναι στημένο με μια έντονα queer αισθητική, που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, τουλάχιστον στο σύνολό της και να κολλήσει με το ζητούμενο, την ανάδειξη των χαρακτήρων δηλαδή, οι αντρικοί ρόλοι ειδικά παραπέμπουν σε καρικατούρες, γενικότερα δεν διακρίνεται μια σκηνοθετική κεντρική ιδέα που να εισχωρεί στα ενδότερα. Δρώντας εντός του πλαισίου αυτού, οι ερμηνείες (Χάρης Ανδριανός, Αντώνης Αντωνόπουλος, Άγγελος Αποστολίδης, Στέλλα Βογιατζάκη, Πολύδωρος Βογιατζής, Αντώνης Γκρίτσης, Θανάσης Δήμου, Τάσος Καραχάλιος, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Ντένης Μακρής, Βασίλης Μίχας, Μαρία Πανουργιά, Εύη Σαουλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα), ακολουθώντας το σκηνοθετικό όραμα, συντονίζονται ικανοποιητικά σε αυτό και μεταξύ τους -βοηθάει και η κίνηση του Τάσου Καραχάλιου- και εν τέλει είναι εκείνες που κερδίζουν τις εντυπώσεις, με τις γυναικείες να ξεχωρίζουν (απολαυστική η συζήτηση των τεσσάρων ηρωίδων όταν βρίσκονται καθήμενες στη σκηνή, ωραία δοσμένη η μετάνοια - μεταστροφή της ανιψιάς όπως εκφράζεται στον θείο της). Ενδιαφέροντα τα σκηνικά του Κωνσταντίνου Σκουρλέτη -αν και εδώ δεν ήταν καθαροί οι συμβολισμοί-, ταιριαστά και ευφάνταστα τα κοστούμια του, ωραία η μουσική (Πάνος Ηλιόπουλος) και η ζωντανή απόδοσή της (Γιάννης Αγρανιώτης, Αλέξης Μαστιχιάδης), με μικρή ωστόσο επίδραση στο σύνολο. Η σύντμηση της διάρκειας (150 περίπου λεπτά, χωρίς διάλειμμα) είναι ένα ακόμα στοιχείο που θα λειτουργούσε υπέρ της δουλειάς.              

Σύνολο:  Ωραίο κείμενο, φιλότιμες ερμηνείες, ειδολογική και ιδεολογική σύγχυση ως προς τη σκηνοθεσία.

Πληροφορίες για την παράσταση

https://www.n-t.gr/el/events/repertory/To_kainoyrgio_spiti