Το Ναυαρίνο αντηχεί ακόμα

Όταν στην Ελλάδα του 1821 γίνονταν οι μάχες με  τα γιαταγάνια και τα καριοφίλια, ένας άλλος πόλεμος διεξαγόταν στα παρισινά σαλόνια, με μουσικές, χορούς και τραγούδια. Η ελληνική επανάσταση προκάλεσε το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, που ζούσε την περίοδο του ρομαντισμού αλλά και της αντιφιλελεύθερης παλινόρθωσης των Βουρβόνων. Το ενδιαφέρον αυτό εκφράστηκε με πληθώρα έργων τέχνης όλων των ειδών, μεταξύ των οποίων πολλά μουσικά έργα, ιδίως τραγούδια. Το Παρίσι ήταν ένα από τα πιο δραστήρια κέντρα του φιλελληνισμού. Ως το τέλος της ελληνικής επανάστασης η Γαλλία έκανε τη δική της, τον Ιούλιο του 1830, που έδιωξε τους Βουρβόνους και εγκαθίδρυσε την «αστική» μοναρχία του Λουί-Φιλίπ.

Μια επιλογή από αυτά τα τραγούδια είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε στο Παλλάς την Τρίτη 22 Μαρτίου 2016 στη συναυλία «Φιλελληνική Μούσα» από τη Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων, σε διεύθυνση Σταύρου Μπερή και  επιμέλεια Γιώργου Κωνστάντζου. Το ενδιαφέρον την συναυλίας δεν ήταν μόνο φιλελληνικό, αλλά και καλλιτεχνικό, αφού το πρόγραμμα αποτελούσαν κυρίως τραγούδια σαλονιού, είδος σήμερα ξεχασμένο ως «ήσσον», από εν πολλοίς άγνωστους συνθέτες, τα οποία όμως γράφονταν κατά εκατοντάδες και αποτελούσαν την μουσική «καθημερινότητα» της εποχής τους.

Οι συνθέσεις που δόθηκαν, με τίτλους όπως L’ Echo de Navarin (Η ηχώ του Ναυαρίνου) ήταν κυρίως σε γαλλική γλώσσα, από μουσικούς όπως οι Ferdinand Hérold, Louis Jadin, Friedrich von Flotow, Georges Onslow, Antonio Pacini για να αναφέρουμε τους γνωστότερους. Αλλά δόθηκαν και το Gebet vor der Schlacht (Προσευχή πριν τη μάχη) για ανδρική χορωδίαν του Louis Spohr και το Το Greece we give our shining blades (Στην Ελλάδα προσφέρουμε τα λαμπερά σπαθιά μας) για μικτή χορωδία, του Henry Bishop, τα οποία ήταν και τα κομμάτια της βραδιάς που η χορωδία είχε την καλύτερη επίδοση.

Μεταξύ των συνθετών που παρουσιάστηκαν ήταν ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος (1786-1841), ένας από τους πρώτους Έλληνες συνθέτες κλασικής μουσικής. Ο βίος του Νικολόπουλου υπήρξε σε πολλά παράλληλος του Κοραή. Λόγιος, ερευνητής του Γαλλικού Ινστιτούτου, γεννήθηκε στη Σμύρνη, σπούδασε, έζησε και πέθανε στο Παρίσι. Στο τέλος της ζωής του δώρισε τα βιβλία του στην ιδιαίτερη πατρίδα της καταγωγής του, την Ανδρίτσαινα, όπου ακόμα λειτουργεί η ιστορική βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε χάρις σε αυτόν, «Κτήμα ιερόν Ανδριτσαίνης».

Με τη χορωδία συνέπραξαν τέσσερις πολύ καλοί μονωδοί. Η σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου, με πολύ φροντισμένη, γλυκιά απόδοση των τραγουδιών, η μέτζο-σοπράνο Μαργαρίτα Συγγενιώτου, στην ακμή των φωνητικών και εκφραστικών της δυνατοτήτων, ο τενόρος Δημοσθένης Φιστουρής, με στεντόρεια, ηρωική φωνή, και ο μπάσος Δημήτρης Κασιούμης.  Στο πιάνο συνόδευσε υποδειγματικά ο Δημήτρης Γιάκας.

-

cover photo: Ναυμαχία του Ναυαρίνου, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα (πηγή Βικιπαίδεια)