Μπέτυ Σαράντη - «Όταν καταπιάνομαι με ένα έργο και ένα ρόλο γίνεται σκέψη μου και σώμα μου καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας»

Ο πραγματικός κόσμος της Αθήνας συμπλέει με τον ονειρικό κόσμο του δάσους και ο ορατός κόσμος των νέων ανθρώπων -που ο έρωτας γεμίζει όλη την ύπαρξη τους- με τον αόρατο κόσμο των πνευμάτων και των ξωτικών.

Γραμμένο μεταξύ 1595 και 1596, πρόκειται ίσως για την πιο σπουδαία κωμωδία του σύγχρονου θεάτρου, ενώ παράλληλα είναι το έργο του Σαίξπηρ που έχει παιχτεί τις περισσότερες φορές.

Το μεγαλειώδες και ευφρόσυνο ονειρόδραμα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ φέρνει αντιμέτωπο τον θεατή με το ζήτημα της πίστης στο αδύνατο, τα μουσικά ηχοτοπία της φύσης, τον ονειρικό κόσμο της καθημερινής ζωής και την ποίηση που γεμίζει έρωτα την ζωή ανθρώπων.

Η μουσική που συνέθεσε η Στέλλα Γαδέδη και παίζεται ζωντανά επί σκηνής, αποτελεί δραματουργικό πυλώνα της παράστασης. Τα ηχοτοπία και τα τραγούδια της δημιουργού, ενώνουν τον λαϊκό κόσμο της υπαίθρου με αυτόν του ουράνιου πεδίου. Η μουσική στο Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας ,είναι το κλειδί του μύθου του έργου.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Η γραφή του Σαίξπηρ είναι μια ανεξάντλητη πηγή μυστηρίου, όσο δουλεύεις αυτό το έργο, βλέπεις όλο και περισσότερες πόρτες, καλείσαι να επιλέξεις αυτήν την μοναδική φορά ποια θα ανοίξεις.

Δυο κόσμοι, ο ένας στην επιφάνεια, ο άλλος πολύ εσωτερικός, αμετάδοτος, εκεί που βρίσκεται η καθαρή ποίηση.

Ο Σαίξπηρ έχει πλάσει κάτι αθώο και ονειρικό, σαν τα παιδιά που φτιάχνουν εξωτικούς κόσμους κάτω από το τραπέζι στο σαλόνι, φέρνουν καρέκλες για τοίχους, μαξιλάρια, ένα ύφασμα να κρύβονται.

Δεν εξηγεί, δεν εκλογικεύει, εσύ απλώς νιώθεις και δημιουργείς μαζί του και μαζί με τους ηθοποιούς, αυτή είναι η μαγεία του έργου.

Αλκίνοος Δωρής

Η ηθοποιός Μπέτυ Σαρνάντη μας μιλάει για το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» και τον μαγικό κόσμο του Σαίξπηρ. 

Πώς νιώσατε όταν σας προσκάλεσαν να συμμετάσχετε στην παράσταση "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" του Σαίξπηρ;

Η παράσταση Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας είναι η δεύτερη συνεχόμενη συνεργασία μου με την ομάδα loxodox. Με τη Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου ιδρυτικό μέλος της ομάδας και ηθοποιό αυτής έχουμε αποφοιτήσει από την ίδια δραματική σχολή, μοιραζόμαστε ίδιες θεατρικές αξίες και ήταν τιμή μου όταν με κάλεσε να συνεργαστούμε ξανά αμέσως μετά το τελείωμα της Φαλακρής Τραγουδίστριας που ανέβηκε το περασμένο χειμώνα. Μέσω της Μαρίζας γνώρισα το σκηνοθέτη Αλκίνοο Δωρή επίσης ιδρυτικό μέλος της ομάδας με τον οποίο είχαμε εξαιρετική συνεργασία από τη πρώτη στιγμή! Εμπιστεύομαι απόλυτα την καλλιτεχνική του καθοδήγηση και είναι από τους πιο κατάλληλους , μορφωμένους και έμπειρους σκηνοθέτες - παρά το νεαρό της ηλικίας του -για να δουλέψει ένας ηθοποιός μαζί του . Τεράστιο κίνητρο ήταν και η δυνατότητα να δουλέψω πάνω σε ένα από τα ωραιότερα έργα του Σαίξπηρ φυσικά! Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω είχα μεγάλη χαρά και ανυπομονησία για το ξεκίνημα.

Πώς προετοιμάζεστε ως ηθοποιός για να ερμηνεύσετε έναν ρόλο σε μια κλασική παράσταση που συμπλέκεται με το σύγχρονο κόσμο;

Καταρχάς θα διαβάσω πολλές φορές το έργο στο οποίο καλούμαι να συμμετάσχω. Ακόμα περισσότερες στη προκειμένη περίπτωση που κλήθηκα να γνωρίσω πιο βαθιά το ποιητικό λόγο και τις ποιητικές εικόνες που έχει η γραφή του Σαίξπηρ. Ο λόγος και η σημασία του και τα νοήματα του μου έγιναν δεύτερη φύση. Όταν καταπιάνομαι με ένα έργο και ένα ρόλο γίνεται σκέψη μου και σώμα μου καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Το μυαλό μου δε σταματάει να σκέφτεται το ρόλο και -πολύ σημαντικό- να παρατηρεί στη καθημερινότητα καταστάσεις και ανθρώπους, ποιότητες, υφές, χρώματα, τονισμούς από τα οποία μπορώ να εμπνευστώ και να με βοηθήσουν στην ανάπτυξη του ρόλου. Όλη αυτή η λειτουργία μου σαν ηθοποιός είναι η έναρξη και το άλφα και το ωμέγα είτε μιλάμε για κλασικό είτε για σύγχρονο ρεπερτόριο.

Ποια είναι η αίσθησή σου ως ηθοποιός όταν αντιμετωπίζεις την αντίξοη πραγματικότητα του κόσμου του Σαίξπηρ στην παράσταση;

Δουλεύοντας πάνω στο έργο του Σαίξπηρ σαν ηθοποιός ένιωθα ότι συνεχώς ανακάλυπτα και κάτι άλλο . Πάντα βέβαια ανακαλύπτεις και πρέπει να ανακαλύπτεις και κάτι άλλο πάνω σε οποιαδήποτε έργο ή οποιοδήποτε συγγραφέα δουλεύεις, αλλά είναι τόσο απίστευτο αυτό με τον συγκεκριμένο συγγραφέα που δημιουργεί τόσο πολυδιάστατους συναισθηματικά χαρακτήρες . Από τη μια στιγμή στην άλλη στο πόσο σύντομα θα αλλάξει ένα συναίσθημα πάνω στην ίδια σκηνη όσο αυτή εξελίσσεται! Σαν ηθοποιός αυτό μου φέρει μεγάλη πρόκληση και πιο συγκεκριμένα για τον δικό μου ρόλο της Ερμίας η οποία βιωνει έντονα αυτή την αντίξοη πραγματικότητα από την ασφάλεια τον έρωτα και τη χαρά, στην απειλή και στην λύπη, έπειτα από την ανυπομονησία την ελευθερία και την αγνή αγάπη στην απόρριψηστη μοναξιά και στον εφιάλτη και στο τέλος στο σημείο αφετηρίας της πάλι, στον έρωτα! Έιναι τόσο γοητευτική και δύσκολη αυτή η διαδρομή που κάθε φορά με το ξεκίνημα της παράστασης νιώθω ότι μπαίνω στο γνωστό σε όλους μας τρενάκι του λουνα παρκ σαν ανυπόμονο παιδί που ξέρει ότι θα γελάσει, θα τρομάξει , θα κλείσει τα μάτια του, θα φωνάξει, θα πιάσει σφιχτά το χέρι του διπλανού αλλά όταν κατέβει θα θέλει να πάει ξανά στη γραμμή να πάρει θέση και να ξαναμπεί. Ο Σαίξπηρ σε κάνει να θέλεις να ξαναμπείς, να ανυπομονείς να παίξεις.

Πώς οραματίζεσαι το κοινό να ανταποκρίνεται στην ερμηνεία σας ο και στο έργο του Σαίξπηρ;

Το έργο του Σαίξπηρ είναι καθολικό και παγκόσμιο. Είμαι πολύ χαρούμενη γιατί η ανταπόκριση του κοινού μέχρι στιγμής είναι πολύ θετική. Βλέπω μετά το τέλος της παράστασης πρόσωπα συγκινημένα, χαρούμενα, παραμύθιασμενα - και όχι με τη κακή έννοια της λέξης - ερωτευμένα, φωτεινά, πρόσωπα που γίνονται μάρτυρες των παθών των ηρώων, πρόσωπα που παίρνουν το μέρος κάποιου χαρακτήρα ή στεναχωριούνται για το τί συνέβη σε κάποιον άλλον.Το κοινό τις περισσότερες φορές αναπνέει μαζί μας ,το νιώθω αυτό εκείνη την ώρα , είναι μέσα στη δράση μαζί μας , νιώθω τόσο έντονα την ενέργεια του . Είναι σαν να θέλει να ρουφήξει κάθε λέξη , κάθε χρώμα, κάθε τόνο, κάθε στιγμή αυτού που του προσφέρουμε. Αυτό που οραματίζομαι ήδη συμβαίνει και το θεωρώ ευλογία, είμαι πολύ ευλογημένη που το ζω αυτό.

Ποια είναι η προσωπική σας ερμηνεία για το πώς ο Σαίξπηρ αντιμετωπίζει τα θέματα της πίστης, της φύσης και του έρωτα στο έργο;

Ο Σαίξπηρ είναι από τους μεγαλύτερους ποιητές όλων των εποχών.Από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες. Το πώς συνδυάζει όλα τα θέματα μαζί , όλα τα συναισθήματα μαζί, όλους τους χώρους, τους διαφορετικούς τόπους και κόσμους σε ένα μόλις έργο, γράφοντας τέσσερις διαφορετικές ιστορίες που τρέχουν παράλληλα και η μία μπαίνει μέσα στην άλλη, τι να πει κανείς, είναι όλες οι τέχνες μαζί. Το έργο του δεν είναι βαρύγδουπο, είναι βαθιά ρομαντικό, μιλάει για τη πίστη και τον έρωτα με τον πιο ελαφρύ τρόπο, τον πιο αθώο, το πιο παιδικό! Σέβεται τη φύση, εκφράζει τις ανησυχίες του μέσα από ένα καταπληκτικό μονόλογο που έγραψε και αποδίδεται από το χαρακτήρα της βασίλισσας των ξωτικών, της Τιτάνιας, θέλοντας να επιστήσει τη προσοχή στα καταστροφικά αποτελέσματα που επιφέρει η παρέμβαση του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον.

Με ποιο τρόπο συνεργάζεστε με τον σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους ηθοποιούς για να δημιουργήσετε αυτό το "μαγικό" κόσμο του Σαίξπηρ στη σκηνή;

Δουλέψαμε πάνω στο έργο από την αρχή πολύ μεθοδευμένα. Υπήρχε συγκεκριμένο πλάνο προβών και του τί θα δουλεύαμε σε κάθε πρόβα. Όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά προτείναμε τόσο για το ρόλο μας όσο και για το σύνολο της παράστασης και ο σκηνοθέτης ο Αλκίνοος Δωρης μας έδωσε όλο το χώρο να νιώσουμε ελεύθεροι να δοκιμάσουμε μέσα από τη δική μας δημιουργική διαδικασία ο καθένας. Ήταν πολύ καθαρός στις οδηγίες του και στη κατεύθυνση του και στο τέλος πολύ μαεστρικά συνέθεσε όλα τα κομμάτια του παζλ με την εξαιρετική βοήθεια της Αγγελικής Τσούπρα που επιμελήθηκε τη κίνηση της παράστασης. Δουλέψαμε από την αρχή πολύ ομάδικα να συνθέσουμε το αποτέλεσμα όλοι μαζί σαν σύνολο. Δεν υπάρχει πρωταγωνιστής στο έργο. Δε το αντιμετωπίσαμε ποτέ έτσι. Βοηθήσαμε ο ένας τον άλλον σε στιγμές αδυναμίας, εγώ για παράδειγμα δε τα καταφέρνω τόσο καλά όσον αφορά τη μουσική και τη παρτιτούρα και οι μουσικοί και παράλληλα και ηθοποιοί της παράστασης ήταν εκεί να μας κατευθύνουν και πολλές φορές να μας διδάξουν κιόλας τη καταπληκτικήμουσική της παράστασης που συνέθεσε η κυρία Στέλλα Γαδέδη. Αυτή είναι η μαγεία της δουλειάς λοιπόν. Όλη αυτή η φροντίδα που δώσαμε ο ένας στον άλλον την περίοδο που μοιραστήκαμε μαζί τις πρόβες έρχεται τώρα με σύμμαχο τη πολλή δουλειά και φυσικά έχοντας ως πρώτη ύλη το μοναδικό αυτό κείμενο να δημιουργήσει τη "συνταγή" για τη μεταφορά αυτού τουμαγικού κόσμου του Σαίξπηρ στη σκηνή.

Πώς θα περιέγραφες τη σημασία της μουσικής στην παράσταση και τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλει στην απεικόνιση του ονειρικού κόσμου του έργου; Ποια αλληλεπίδραση έχει με τους ήρωες του έργου;

Η μουσική στη παράσταση είναι ο ενδέκατος ηθοποιός! Παίζει μαζί μας, έχει ενεργό ρόλο εξίσου σημαντικό. Δίνει ατμόσφαιρα, προοικονομεί , αφηγείται ! Δημιουργεί ένα θόλο ονείρου και αγκαλιάζει τους ήρωες, τους συνοδεύει! Νομίζω ότι η μουσική της παράστασης είναι ένα από τα στοιχεία που την απογειώνει, η κυρία Στέλλα Γαδέδη συνέθεσε κάτι θείο και μοναδικό , ήταν μεγάλη μας τιμή η συνεργασία μας μαζί της.

Πώς αντιλαμβάνεστε τη μαγεία του έργου του Σαίξπηρ και πώς αυτή εκφράζεται μέσα από την ερμηνεία σας και τη σκηνοθετική προσέγγιση της παράστασης;

" Στον Σαίξπηρ υπάρχει το ξάφνιασμα μιας γλωσσικής τέχνης μεγαλύτερης και σαφέστερης από οποιαδήποτε άλλη, μιας τέχνης τόσο πειστικής που νομίζεις ότι δεν είναι τέχνη, αλλά κάτι που ανέκαθεν υπήρχε" , γράφει χαρακτηριστικά ο Αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας Χάρολντ Μπλουμ. Αυτή είναι η μαγεία του έργου του Σαίξπηρ και ήταν ο βασικός στόχος ηθοποιών και σκηνοθέτη, να υπηρετήσουμε το κείμενο, το λόγο, τη ποίηση του Σαίξπηρ, να ακουστεί το κείμενο και η εξαιρετική και γεμάτη ψυχή μετάφραση του Διονύση Καψάλη.