Δύο designers (κι εγώ!)

Ο Στράτος και η Σίλβια είναι σχεδιαστές (ή όπως λέμε designers). Τα τελευταία χρόνια ζουν στο Άμστερνταμ όπου και δραστηριοποιούνται, είτε ανεξάρτητα είτε ενώνοντας δυνάμεις.

Πώς ξεκινήσατε την συνεργασία σας;

Σίλβια- Τον προσέλαβα!

Στράτος- Πράγματι! Εργαστήκαμε μαζί για κάποιο καιρό στο Bohemia Amsterdam, ένα design studio στο Άμστερνταμ. Αργότερα βρεθήκαμε να συνεργαζόμαστε στο εργαστήριο Open Set στη Μπρεντά όπου κι ανακαλύψαμε ότι όταν συνδυάζουμε τις ικανότητές μας και κυρίως τον τρόπο σκέψης μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε πράγματα που μέχρι πρότινος ήταν απρόσιτα για τον καθένα μας ξεχωριστά, ως μονάδες.

Μένετε και οι δύο εκτός του τόπου καταγωγής σας. Κατά πόσο θεωρείτε ότι σας επηρέασε ή σας επηρεάζει αυτό όσον αφορά την εργασία σας;

Σίλβια- Το να μετακομίζεις σε ένα καινούργιο μέρος είναι ευλογία, η καλύτερη έμπνευση που μπορείς να έχεις. Σε ξυπνάει, δεν έχει εδραιωθεί ακόμη μια ρουτίνα για να βαλτώσεις, πρέπει να τα μάθεις όλα από την αρχή και να μην ντρέπεσαι και να ρωτάς τους γύρω σου για όσα πράγματα δεν ξέρεις. Αυτό είναι πραγματικά δημιουργικό. Άσε που τη γλυτώνεις άμα κάνεις περίεργα πράγματα επειδή είσαι από αλλού...

Στράτος- Συμφωνώ, είναι ευλογία και μεγάλη έμπνευση. Περισσότερο από όλα, το να εργάζεσαι στο εξωτερικό διευρύνει την αντίληψή σου όσον αφορά νέες ιδέες και νέες μεθόδους εργασίας. Νιώθεις επίσης κι αυτό το αίσθημα πλήρωσης, ότι ήρθα δηλαδή εδώ μόνος μου, ξεκίνησα από το μηδέν κι είμαι ακόμη εδώ, και συνεχίζω...

Γύρω από τί θα λέγατε ότι περιστρέφεται η εργασία σας; Υπάρχουν κάποια θέματα ή ιδέες, που σας απασχολούν περισσότερο;

Σίλβια- Πολύ συχνά σκέφτομαι ότι θα έπρεπε να γίνω γιατρός και να κάνω κάτι πιο χρήσιμο για την ανθρωπότητα. Αλλά όλοι πρέπει να φτιάξουμε λεμονάδα με τα λεμόνια που μας δόθηκαν και νομίζω ότι είμαι καλύτερη designer απ’ότι θα ήμουν γιατρός. Το πιο πιθανό είναι ότι θα ξέχναγα συνέχεια την τσιμπίδα μέσα στους ασθενείς... Οπότε προσπαθώ να βρίσκω τρόπους να μένω μακριά από το κακό μάρκετινγκ και τη κακή διαφήμιση και να διοχετεύω αυτά που μπορώ να κάνω σε πιο εποικοδομητικά πρότζεκτ. Δεν θέλω οι άνθρωποι να αγοράζουν ακόμη περισσότερες βλακείες που θα τους κάνουν ακόμη περισσότερο θλιμμένους.  Είναι πολύπλοκο θέμα. Αυτό είναι πάνω κάτω που καλούμαστε να κάνουμε, κι είναι ακριβώς αυτό που κάνει τους περισσότερους από εμάς να αισθανόμαστε αμήχανα.

Στράτος- Με ενδιαφέρει πολύ να δω τί δυνατότητες έχει το design. Πώς μπορεί να διευρυνθεί. Το design μπορεί να είναι κάτι ευρύτερο από την εικόνα μιας εταιρίας, κάτι μεγαλύτερο από μια σειρά πόστερ, ένα λογότυπο ή ένα website. Μπορεί να εισχωρήσει στην καθημερινή μας ζωή και μπορεί να την βελτιώσει. Προτιμώ να ασχολούμαι με πρότζεκτ που περιστρέφονται περισσότερο γύρω από τους ανθρώπους και λιγότερο γύρω από προϊόντα. Φυσικά, κάτι τέτοιο είναι πρόκληση καθώς πρέπει επίσης να βιοποριστούμε με κάποιον τρόπο και στους ανθρώπους αρέσει να αγοράζουν προϊόντα, οπότε εκεί επεμβαίνουμε εμείς, με το σατανικό μάρκετινγκ και τις έντονες γραμματοσειρές. Αλλά ναι, προσπαθούμε να απομακρυνόμαστε από αυτά.

Ποια είναι η σχέση του designer με την πολιτική; 

Σίλβια-  Ακριβώς, το ίδιο πράγμα. Θεωρώ ότι το design είναι ένα επάγγελμα στο οποίο μπορεί να αντιμετωπίσεις περισσότερα ηθικά διλλήματα απ’όσα θα περίμενες.  Θυμάμαι μια συζήτηση από το σχολείο που παρά την αφέλειά της παρέμεινε κολλημένη στο μυαλό μου: ‘‘ Θα δεχόσουν να δουλέψεις για την Marlboro αν πεινούσαν τα παιδιά σου;’’. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα κάνω παιδιά. Έτσι ώστε να αποφύγω να βρεθώ αντιμέτωπη με αυτή την ερώτηση και να πρέπει να δώσω μια απάντηση. Εντάξει, αστειεύομαι, παρόλα αυτά έχω συνείδηση ότι το να πράττεις με βάση τις ηθικές σου αξίες είναι μια προνομιούχα κατάσταση, οπότε εξακολουθώ να σέβομαι τις επιλογές του καθενός.

Στράτος- Ανάλογα με την έκταση και τους αποδέκτες του πρότζεκτ πάνω στο οποίο εργάζεσαι, το design μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων. Οπότε, κι ο designer φέρει μερίδιο ευθύνης και συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με δύσκολες αποφάσεις. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να έχεις ισχυρές πεποιθήσεις και να είσαι σε θέση να επιχειρηματολογήσεις πρώτα από όλα απέναντι στον εαυτό σου όσον αφορά το γιατί κάνεις αυτό που κάνεις. Το design είναι τρόπος να ασκείς πολιτική. Είναι επικοινωνία κι είναι η τέχνη του να επηρεάζεις ανθρώπους.  Αν είσαι ειλικρινής τότε μπορείς να προσφέρεις στους ανθρώπους όφελος. Αν δεν είσαι, καταλήγεις να γίνεσαι χειριστικός.

Είστε και οι δυο freelancers οπότε εργάζεστε κυρίως από το σπίτι. Πώς συνηθίζετε να οργανώνετε τη μέρα σας; Κατά πόσο σας βοηθάει ή πώς επιδρά σε εσάς η εργασία από το σπίτι, σε αντίθεση με το να εργάζεστε σε έναν χώρο αποκλειστικά σχεδιασμένο για δουλειά;

Σίλβια- Η ζωή κι η δουλειά μπλέκονται συνεχώς. Την τελευταία φορά που μιλήσαμε, η αδερφή μου μού είπε ότι έχω χάλια δουλειά εξαιτίας αυτού του πράγματος. Προς το παρόν, εγώ το απολαμβάνω. Τα όρια γίνονται πολύ πιο ελαστικά με αυτόν τον τρόπο, μπορείς να κόψεις τα νύχια σου ενώ περιμένεις mail απ’τον πελάτη σου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το να ξυπνάς νωρίς. Αλλά υπάρχει κάτι γλυκό στο να μένεις σπίτι, είναι σαν να χιονίζει και να μην χρειάζεται να πας σχολείο. Μπορείς να μείνεις σπίτι και να παίξεις. Και βασικά, αυτό είναι περίπου αυτό που κάνουμε, παίζουμε όλη μέρα με το λάπτοπ.

Στράτος- Το να εργάζεσαι απ’το σπίτι μπορεί να γίνει δύσκολο αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Νομίζω ότι έχει να κάνει με το να επαναπρογραμματίσεις τον εγκέφαλό σου να είναι αποτελεσματικός σε ένα ευέλικτο πρόγραμμα και περιβάλλον. Μέχρι στιγμής έχει αποδώσει, νιώθω ότι είμαι πιο δημιουργικός, πιο παραγωγικός κι η ποιότητα ζωής έχει γίνει καλύτερη.  Φυσικά υπάρχει αντάλλαγμα, δεν έχεις την ευκαιρία να είσαι και τόσο κοινωνικός και πρέπει να φροντίσεις μόνος σου όλες αυτές τις πλευρές της δουλειάς για τις οποίες δεν θα ανησυχούσες αν δούλευες για κάποια εταιρία, όπως τα λογιστικά κτλ.

Πώς είναι να κάνεις μια δημιουργική δουλειά βιοποριστικά ως πλήρη απασχόληση; Είναι η δημιουργικότητα κάτι που χωράει σε προθεσμίες; Υπάρχουν φορές που σας αγχώνει αυτή η σκέψη; Πώς αλληλεπιδρά με την ποιότητα της δουλειάς σας;

Σίλβια- Κι η δημιουργικότητα χρειάζεται προθεσμίες, παρόλο που ακούγεται οξύμωρο. Θυμάμαι το πρώην αφεντικό μου να συγχύζεται με τις επαναλαμβανόμενες αποσπασματικές μου εμπνεύσεις. Οι ιδέες δεν τελειώνουν ποτέ αλλά κάποια στιγμή πρέπει να κλείσεις το βιβλίο με τις συνταγές και να αποφασίσεις τί θα φας το βράδυ. Μια προθεσμία σε βοηθάει να διαχειριστείς το χρόνο σου όπως επίσης σε πιέζει να αφήσεις κάποια ωραία πράγματα απέξω. Μου αρέσει να εργάζομαι μέσα στο κεφάλι μου όταν περπατάω ή όταν κάνω κάποια άλλη καθημερινή δραστηριότητα. Είναι το ίδιο πράγμα όπως το να μετακομίζεις, η αλλαγή περιβάλλοντος ευνοεί την δημιουργία αναπάντεχων θετικών εξελίξεων.

Στράτος- Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στο design θεωρώ, διότι βρίσκεται σε εκείνον το χώρο ανάμεσα στην τέχνη και στο μάρκετινγκ. Οπότε, δεν είναι τίποτε από τα δύο αλλά υπάρχει η απαίτηση να εργαστείς λες και είναι και τα δύο.  Προσωπικά, μου αρέσει να σκέφτομαι το design σα να κάνω αμιγώς έρευνα. Δεν ξέρω πότε θα έχω αποτελέσματα, τα αναζητώ όμως κι ίσως στο τέλος καταλήξω με κάτι διαφορετικό από αυτό που σκεφτόμουν στην αρχή, όταν ξεκίνησα. Πώς όμως χωράει αυτό σε προθεσμίες; Γίνεται ευκολότερο κάθε χρόνο αλλά δεν υπάρχει κανόνας, μόνο να μην είσαι πολύ σκληρός με τον εαυτό σου. Δεν χτίζεις σπίτι - εξερευνείς το Διάστημα.

Ποια είναι  η διαφορά του graphic designer με κάποιον που έχει σπουδάσει ή ασχολείται με τις καλές τέχνες; Ποιες είναι οι εκφράσεις που μπορεί να πάρει αυτό το επάγγελμα στην αγορά εργασίας;

Σίλβια- Για να μιλήσω ειλικρινά, γνωρίζω ότι οι περισσότεροι από εμάς μπήκαν στο χώρο του design απλώς επειδή ήμασταν παιδιά που τους άρεσε να ζωγραφίζουν. Αργότερα καταλάβαμε περί τίνος πραγματικά επρόκειτο, εννοώντας το να σχεδιάζεις όχι μόνο επειδή σου αρέσει αλλά να δημιουργείς κάτι με πολύ συγκεκριμένη λογική για να χωρέσει σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο και να γίνεις καλός στο να ‘‘επιλύνεις προβλήματα’’- η εγκυρότητα τώρα αυτών των ‘‘προβλημάτων’’ είναι μια άλλη ιστορία. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα: γίνεται ξαφνικά το design τέχνη μόλις απαλλαχθεί από την πίεση του να πουλήσει ένα προϊόν; Σίγουρα εδώ στην Ολλανδία οι δύο αυτές έννοιες είναι πολύ πιο συνυφασμένες, είναι προοδευτική κοινωνία. Δεν είμαι σίγουρη πώς θα μπορούσα να χαρακτηρίσω μερικά από τα πρότζεκτ που κάνω εγώ ή ο Στράτος, αλλά νομίζω ότι τις περισσότερες φορές οι designers δεν το παίρνουν και τόσο καλά αν η δουλειά τους αποκαλείται ‘‘καλλιτεχνική’’ και στοιχηματίζω ότι ισχύει και το αντίστροφο για τους καλλιτέχνες. Στο τέλος είμαστε και οι δύο ομάδες σνομπ φετιχιστές.

Στράτος- Νομίζω ότι αυτό εξαρτάται από τον ποιόν θα ρωτήσεις. Κάποιος μπορεί να πει ότι το design χρησιμοποιείται για να πουλήσεις πράγματα, αλλά τέχνη κάνεις για την τέχνη. Κάποιος άλλος θα απαντήσει ότι όχι, κι η τέχνη είναι για να επιλύνεις προβλήματα, για να επικοινωνείς και για να βελτιώνεις την ζωή των ανθρώπων, όπως ακριβώς και το design. Οι άνθρωποι βγάζουν χρήματα κι από την τέχνη, οπότε κι η τέχνη είναι εμπορική στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Θα ήθελα να εξερευνήσω τον χώρο ανάμεσα στην τέχνη και το design και τις περισσότερες φορές δεν σκέφτομαι καν με βάση αυτή τη διχοτομία. Αν μπορείς να θέτεις στόχους και να οραματίζεσαι, τότε το πιο πιθανό είναι ότι δεν χρειάζεσαι τέτοιες ταμπέλες να σε ορίζουν και να σε περιορίζουν.

Πείτε μας κάποια λόγια για τα πρότζεκτ σας. Ετοιμάζετε κάτι τώρα;

Σίλβια- Αυτόν τον καιρό πειραματίζομαι με το να σχεδιάζω για υφάσματα (σημ. textile design). Δεν είχα ασχοληθεί ποτέ πριν με κάτι τέτοιο,  αλλά βλέπω ότι υπάρχουν πολλά δημιουργικά πράγματα να κάνεις. Τα υφάσματα είναι σημαίες με συγκεκριμένο πολιτιστικό υπόβαθρο, συγκεκριμένα πιστεύω, παραδόσεις, ακόμη και πολιτικές δηλώσεις. Ένα αρκετά απρόβλεπτο μέρος απ’το οποίο θα μπορούσες να περάσεις ένα μήνυμα.

Στράτος - Έχουμε μια λίστα όπου πάνε τα εν δυνάμει πρότζεκτ και ζουν εκεί μέχρι να έρθει η ώρα τους. Μόλις πριν λίγες μέρες ολοκληρώσαμε το website μας και νιώθουμε πολύ ωραία γι’αυτό. Χρειάζεται πολλή δουλειά αλλά ταυτόχρονα είναι και μεγάλη απόλαυση, οπότε είσαι περήφανος κι ενθουσιασμένος όταν εν τέλει ολοκληρώνεις κάτι και το αφήνεις ελεύθερο, έξω στον κόσμο. Επόμενο βήμα για εμένα είναι να εμβαθύνω στον προγραμματισμό και να δω πού μπορεί να με οδηγήσει.

http://www.bomburo.com/