H πιανίστα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου μιλάει στο deBόp | «Πώς θα μπορούσα να αναπνεύσω χωρίς την πολυφωνία του πιάνου;!»
2022-12-13Η μουσική είναι κοινός τόπος. Ζωντανός, αέναος, ατέρμονος, χωρίς όρια και στεγανά. Το γνωρίζουμε αλλά αξίζει να αναζητούμε τρόπους να το επιβεβαιώνουμε και, προπαντός, να το απολαμβάνουμε.
Η διεθνούς φήμης πιανίστα και συνθέτις Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου πρόκειται να μας δώσει μια τέτοια ευκαιρία στη συναυλία της “Between J.S. Bach, Bill Evans and beyond…” που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου στις 20.30 στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσό».
Με αφορμή τη συναυλία αυτή (για την οποία περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ), η δημιουργικά ανήσυχη, αξιόλογη καλλιτέχνις έδωσε στο deBόp την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί.
Στην ανακοίνωση της συναυλίας σας στον «Παρνασσό» σημειώνετε πως πρόκειται για «μια μοντέρνα ματιά στην έννοια της συναυλίας». Θέλετε να μας περιγράψετε κάπως το μουσικό σύμπαν στο οποίο θα βρεθεί το ακροατήριό σας εκείνη τη βραδιά;
Το ακροατήριο θα βρεθεί καταρχάς στο μουσικό κόσμο του J.S. Bach η μουσική του οποίου συνυπάρχει με το χρόνο που διατρέχει τις ζωές μας κι έχει φτάσει ως εμάς, τρείς αιώνες μετά, τόσο ακέραιος, οικουμενικός και πάντα πρωτοπόρος. Ο Bach λοιπόν, θα αρχίσει αδιόρατα κι ανεπαίσθητα να συνομιλεί και να συνυπάρχει με την άλλη εκδοχή της αυτοσχεδιαστικής μουσικής, την Jazz του 20ου αιώνα και να συνδιαλέγεται με κάποιους από τους μεγαλοφυείς εκπροσώπους της: με τον Βill Evans, τον Thelonius Monk, την Carla Bley αλλά και με τους Beatles.
Δεν πρόκειται για jazz εκδοχές έργων του, όχι. Πρόκειται για μια συνύπαρξη, κάποιες φορές και στο ίδιο κομμάτι, μελωδιών και αρμονιών ώστε, τα όρια σιγά-σιγά να αρχίσουν να θολώνουν ή να συγκλίνουν. Ο ακροατής θα βρεθεί να γλιστρά πάνω στη σχεδία της μιας ενιαίας μουσικής, που εκμηδενίζει τον χρόνο.
Ας υποθέσουμε πως, αντί για μουσική συνεύρεση, «προσκαλούσατε» τον Johann Sebastian Bach, τον Bill Evans, την Carla Bley και τους Beatles σε… δείπνο! Πιστεύετε θα έκαναν καλή παρέα; Τι θαυμάζετε εσείς στον καθένα τους και πως θα κυλούσε η βραδιά;
Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πώς θα αντιδρούσαν σε μια τέτοια συνέυρεση μουσικοί διαφορετικών εποχών! Θα είχα περιέργεια σ ένα τέτοιο time trip να διαπιστώσω πρώτα απ΄όλα, άν εγώ δεν πάθαινα σύγκρυο, δίπλα στον J.S. Bach! Τις αντοχές των υπολοίπων δεν μπορώ να τις υποψιαστώ, αν και είμαι σίγουρη πως όλοι όσοι προαναφέρατε θα ένοιωθαν τεράστιο δέος προς τον Μεγάλο Κάντορα, ο οποίος θα περνούσε σίγουρα πανέμορφα. Θα έπινε το κρασάκι του και θα’ ταν πολύ ευτυχισμένος που θα γνώριζε πόσο γόνιμη σπορά άφησε η αρμονική του σκέψη στο διάβα των αιώνων. Τη μοναδικότητα της υπέροχης αρμονικής και μελωδικής σκέψης, αυτό ακριβώς θαυμάζω σ ΄όλους όσους προαναφέρατε. Ειναι εκπρόσωποι της μουσικής της εποχής μας.
Έχετε ασχοληθεί επισταμένα με το συνολικό έργο του J.S. Bach. Φαίνεται πως τον αγαπάτε ιδιαίτερα. Τι είναι αυτό που κάνει την τόσο ιδιαίτερη μουσική του Bach να ακούγεται ενδιαφέρουσα και τον 21ο αιώνα;
Ο Bach υπήρξε δεινός αυτοσχεδιαστής αλλά και ακούραστος εφευρέτης της μουσικής επιστήμης και τέχνης. H μουσική του είναι οικουμενική, είναι «η μεγαλοφυής προσωπικότητα που μπορεί να υψωθεί πάνω από την Ιστορία, σε μια υπεριστορική Διαπασών», όπως έχει γράψει ο φιλόσοφος Ernst Bloch.
Θα εστιάσω λίγο και στην άλλη γυναίκα της μουσικής σας «παρέας» την Carla Bley. Μια σημαντική μουσικό της free jazz που χωρίς να πτοηθεί, άνθισε και ξεχώρισε σε έναν μάλλον ανδροκρατούμενο χώρο. Θέλετε να μου πείτε λίγα λόγια για τη μουσική σύνδεσή σας;
Αγάπησα πολύ τη μουσική και την προσωπικότητα της Carla Bley από παλιά. Tο κομμάτι “Lawns” αποφασίσαμε από κοινού με τους άλλους μουσικούς που συνυπάρχουμε στη συναυλία αυτή, να το συμπεριλάβουμε γιατί το αγαπάμε πολύ! Οι συνοδοιπόροι μουσικοί της συναυλίας είναι ο Δημήτρης Παπαλάμπρου στις κιθάρες, ο Απόστολος Καλτσάς στο μπάσο, ο Γιώργος Μανιάτης στην drums και ο Θοδωρής Χατζηλάμπρου στα πλήκτρα.
Διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά διάβασα πως στην Αίθουσα Συναυλιών του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» δώσατε το πρώτο σας ρεσιτάλ πιάνου σε ηλικία 7 χρονών! Εκείνο το μικρό κορίτσι φανταζόταν πως το πιάνο και η μουσική θα γίνει η ζωή του; Πώς αισθάνεστε κάθε φορά που επιστρέφετε στο χώρο;
Έχω επιστρέψει τόσες φορές που δεν το σκέφτομαι πιά. Ο «Παρνασσός» είναι σημείο συνάντησης πολλώς γενεών, πολλών ειδών μουσικής και ένα βιωματικό μουσικό σταυροδρόμι, ακριβώς γιατί δύσκολα θα βρεις κάποιον ποιυ να μην έχει αναμνήσεις, έστω κι από μαθητική συναυλία στην αίθουσα αυτή. Σημερα πια έχει καταξιωθεί σαν μια κοιτίδα μουσικής στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας θα ακουστούν συνθέσεις από το άλμπουμ «Πασιφάη» στο οποίο μελοποιείτε ποιήματα του Μίλτου Σαχτούρη. Θα έλεγα πως αν ο υπερρεαλισμός του Μίλτου Σαχτούρη ήταν μουσική θα ήταν jazz. Τι μας προσφέρει πλέον ο λόγος του και πόσο εύκολο ήταν να συνομιλήσει με το πιάνο σας;
Η «Πασιφάη» έχει ήχο ηλεκτρικό. Δεν είναι μόνο πιάνο, έχει ισχυρές jazz επιρροές, όπως σωστά επισημάνατε, αλλά δεν είναι μόνον αυτό, ούτε μόνο alternative ή progressive rock. Ο Μίλτος Σαχτούρης ο ασυμβίβαστος διανοούμενος που τόσο εκκωφαντικά αλλά και τόσο συμβολικά ανατρέπει τις συμβάσεις, δημιουργεί έναν θαυμαστό κόσμο, κάτι σαν τα παλιά mirabilia! Τα τραγούδια της «Πασιφάης» στην συναυλία ερμηνεύουν η Δάφνη Πανουργιά, ο Διονύσης Κωστής και η Βασιλική Κωνσταντέλλου.
Εκτός της σολιστικής σας διαδρομής ασχολείστε και με τη διδασκαλία πιάνου. Σε μια εποχή με πάρα πολλά φανταχτερά ερεθίσματα τι είναι αυτό που προσελκύει τα παιδιά στο να ασχοληθούν με την εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου;
Αυτά ακριβώς τα φανταχτερά ερεθίσματα! Πολλά παιδιά παίζουν κι άλλα είδη μουσικής αλλά το ρεπερτόριο του πιάνου, καθώς και η υποχρεωτική διδακτέα ύλη που συνοδεύει την εκμάθησή του, είναι η ύλη της κλασικής μουσικής παιδείας. Οποιος έχει τις αντοχές και τις προυποθέσεις συνεχίζει τις κλασσικές σπουδές, που φυσικά είναι ακρογωνιαίος λίθος της μουσικής.
Παρακολουθείτε τη σύγχρονη μουσική; Κι αν ναι, έχετε αδυναμία/προτίμηση σε κάποια μουσικά είδη, σχήματα ή καλλιτέχνες;
Παρακολουθώ με μεγάλη αγάπη την μπαρόκ μουσική, την κλασική ή την σύγχρονη και μοντέρνα μουσική. Εχω αδυναμία σε κάθε καλή μουσική!
Για το τέλος, μια ερώτηση που κάνω πάντα στους μουσικούς που συνομιλώ. Αν ήσασταν μουσικό όργανο ποιο θα ταίριαζε στην προσωπικότητά σας και γιατί;
Μα πιάνο φυσικά! Πώς θα μπορούσα να αναπνεύσω χωρίς την πολυφωνία του πιάνου;!
* Περισσότερες πληροφορίες για τη συναυλία “Between J.S. Bach, Bill Evans and beyond…” μπορείτε να βρείτε εδώ.