Η Δανάη Λιοδάκη μας μιλάει για την παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε»!
2023-02-11«Αυτές που δεν προλάβατε», μια φεμινιστική κωμωδία για την γυναικεία φιλία παρουσιάζεται για πρώτη φορά από την ομάδα b.p.m. (beats per minute) στο ΠΛΥΦΑ. Το έργο προσεγγίζει θέματα όπως η έμφυλη βία, η γυναικεία καταπίεση, η σεξουαλική παρενόχληση, μέσα από το πρίσμα της γυναικείας ενδυνάμωσης και του δεσμού της γυναικείας φιλίας.
Η Δανάη Λιοδάκη έγραψε και σκηνοθέτησε την παράσταση και μιλάει στο deΒόp!
Το θεατρικό έργο «Αυτές που δεν προλάβατε» είναι εξολοκλήρου δικό σας δημιούργημα. Είναι το πρώτο θεατρικό έργο που γράφεται και ανεβάζετε;
Όχι, είναι το δεύτερο έργο που έχω γράψει και ανεβάσει. Το πρώτο ήταν το «Hyperspace ή αλλιώς...» που ανέβηκε πρώτη φορά το 2019. Και αυτό, όπως και το «Αυτές που δεν προλάβατε» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κάπα. Και στις άλλες σκηνοθεσίες που έχω κάνει, όπως το «Με τις μέλισσες ή με τους λύκους» ή το «Ζαπατίστας- Μια παράσταση που παίχτηκε παλιά, δηλαδή σήμερα» έχω ασχοληθεί και με το κομμάτι της δραματουργίας ή της δραματουργικής επεξεργασίας. Επομένως, το να σκηνοθετώ ένα εξ ολοκλήρου ή επιμέρους δικό μου κείμενο δεν είναι κάτι καινούργιο για μένα, είναι ο βασικός τρόπος που δουλεύω μέχρι τώρα.
Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το έργο; Με ποια αφορμή επιλέξατε αυτή τη θεματική;
Ήθελα εδώ και πολύ καιρό να γράψω ένα έργο για τη γυναικεία εμπειρία και ειδικά για τη γυναικεία φιλία. Η γυναικεία φιλία είναι ένα θέμα που ενώ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή μου, δεν το έχω δει να αναπαρίσταται με όλη του τη σημασία στο θέατρο και ένιωθα πως έπρεπε να το κάνω. Η αφορμή βέβαια ήταν η αλλαγή του νομικού πλαισίου για τις εκτρώσεις στις ΗΠΑ. Ήταν ένα γεγονός που με σόκαρε και ξεκλείδωσε μια ιστορία που ήθελα να πω εδώ και πολύ καιρό.
Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι ταυτίζεται το γυναικείο κοινό με τα όσα διαδραματίζονται;
Πιστεύω ότι το γυναικείο κοινό ταυτίζεται απόλυτα με τα όσα συμβαίνουν στο έργο. Τα περιστατικά που ξεδιπλώνονται στην αρχή του έργου είναι περιστατικά που έχουν συμβεί σε όλες μας. Είναι όλα πραγματικά περιστατικά από τη ζωή τη δική μου και των φίλων μου, και δεν πιστεύω ότι υπάρχει καμία γυναίκα που να μην της έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο.
Ποια γυναικεία εικόνα είχατε στο μυαλό σας καθώς γράφατε το θεατρικό σας έργο;
Για τις ηρωίδες του έργου εμπνεύστηκα από τις παιδικές μου φίλες. Αυτές είχα στο μυαλό μου όταν έγραφα το έργο και φυσικά στην πορεία μπλέχτηκαν με άλλες γυναίκες που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή μου.
Σημαντικό ρόλο στο έργο παίζει και η χιουμοριστική του πλευρά. Πώς το χιούμορ μπορεί να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα;
Για μένα το χιούμορ είναι απαραίτητο για να μιλήσουμε για οτιδήποτε σοβαρό. Ειδικά στο πολιτικό θέατρο, το θέατρο που θίγει σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, αν λείπει το χιούμορ υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει διδακτικό, να κουνάει το δάχτυλο. Προσπαθώ να βρω έναν άλλο τρόπο να μιλάμε για τα πολιτικά ζητήματα, μέσα από ένα πρίσμα πιο προσωπικό.
Από σκηνοθετική πλευρά, σε ποια σημεία έχετε δώσει έμφαση;
Το έργο έχει διαφορετικά επίπεδα. Αφενός πρόκειται για μια ιστορία τεσσάρων γυναικών. Σε δεύτερο επίπεδο αυτή η ιστορία θέτει ζητήματα σχετικά με την γυναικεία καταπίεση από την μία και τη γυναικεία χειραφέτηση από την άλλη. Ωστόσο, υπάρχει και ένα μέρος του έργου που πέρα από όλα αυτά μιλάει για τη δύναμη του δεσμού της γυναικείας φιλίας, το sisterhood , όπως μπορούμε να το περιγράψουμε χρησιμοποιώντας μια αγγλική λέξη. Η δύναμη αυτού του δεσμού θέτει συνολικά το ζήτημα της δύναμης της συλλογικότητας και αυτό είναι το θέμα που προσπαθώ να αναδείξω σκηνοθετικά.
Έχετε γράψει και ταυτόχρονα σκηνοθετείτε την παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε». Ποια είναι τα θετικά σε αυτή την περίπτωση; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όλα γίνονται όπως τα είχατε ονειρευτεί ή στην πορεία υπάρχουν και αλλαγές;
Προς το παρόν όλα κυλάνε πάρα πολύ ωραία. Η ανταπόκριση αρχικά των άλλων συντελεστών και συντελεστριών και μετά του κοινού είναι συγκινητική – με αποτέλεσμα να είμαστε ήδη sold out πριν την πρεμιέρα για 3 εβδομάδες. Όταν γράφεις κάτι μπορεί να το φαντάζεσαι ανεβασμένο με διάφορους τρόπους αλλά προσωπικά θέλω να είμαι ανοιχτή στην διαδικασία της πρόβας και στις προτάσεις των υπόλοιπων συντελεστών και έτσι το αποτέλεσμα είναι πραγματικά ζωντανό. Δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της δικής μου φαντασίας, αλλά της συλλογικής φαντασίας μιας ομάδας.
Η συνεργασία με την ομάδα b.p.m. πώς κύλησε; Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε;
Η ομάδα b.p.m. είναι το βασικό θεατρικό μας σπίτι από το 2018 και με τα κορίτσια που παίζουν στην παράσταση ήμασταν μαζί στην σχολή του Θεάτρου Τέχνης από το 2015, επομένως μιλάμε για αρκετά χρόνια κοινής πορείας. Είναι κάτι παραπάνω από μια επαγγελματική συνεργασία, είμαστε φίλες, οικογένεια. Οι προκλήσεις φυσικά και σε αυτές τις συνθήκες είναι πολλές και οι δυσκολίες είναι μεγάλες, αλλά πάντα στο τέλος της πρόβας είμαστε και παραμένουμε ένας δυνατός πυρήνας.
Ποιο κοινωνικό μήνυμα θα επιθυμούσατε να περάσει στο κοινό αυτή η παράσταση;
Θα σας απαντήσω με ένα απόσπασμα του κειμένου. «Πάντως, αν θέλετε να πάρετε το θάρρος για να δράσετε, εμείς έχουμε να σας προτείνουμε έναν τρόπο. Υπάρχει ένα κόλπο. Βρείτε τις αδερφές σας και κοιμηθείτε όλες μαζί. Μπορεί να δείτε το ίδιο όνειρο και τότε θα ξέρετε ακριβώς τι πρέπει να κάνετε. Ή περίπου».
Ευχαριστούμε τη Δανάη Λιοδάκη για την παραχώρηση της συνέντευξης.
Όλες οι πληροφορίες για την παράσταση εδώ.