Η Εύη Κουταλιανού από τις «Τρωάδες» του ΚΘΒΕ στο deBόp!
2023-08-10Η Εύη Κουταλιανού συμμετέχει φέτος το καλοκαίρι στο χορό των «Τρωάδων» που ανεβαίνει από το Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος και περιοδεύει σε όλη τη χώρα. Με αφορμή την παράσταση, η Εύη μιλάει στο debόp!
Λίγα λόγια για το έργο:
Σε αναμονή της αναχώρησής τους για την Ελλάδα, οι αιχμάλωτες γυναίκες της Τροίας θρηνούν για την άλωση της πόλης. Μαζί τους η Εκάβη, που περιμένει την ανακοίνωση για τη δική της μοίρα αλλά έρχεται αντιμέτωπη με απανωτές συμφορές: η Πολυξένη σκοτώνεται στον τάφο του Αχιλλέα και η Ανδρομάχη μαθαίνει την απόφαση των Αχαιών να θανατώσουν τον μικρό της γιο, τον Αστυάνακτα. Την ίδια ώρα, η Κασσάνδρα προμηνύει τις καταστροφές που θα βρουν τους Έλληνες στον δρόμο της επιστροφής.
Οι Τρωάδες, η μόνη σωζόμενη τραγωδία της ευριπίδειας τριλογίας για τον Τρωικό Πόλεμο, διδάχτηκε το 415 π.Χ. στα Μεγάλα Διονύσια. Το έργο γράφτηκε λίγο μετά την καταστροφή της Μήλου το 416 π.Χ., όταν οι Αθηναίοι, με απάνθρωπη βιαιότητα, σκότωσαν όλους τους ενήλικες άντρες της Μήλου και πούλησαν για δούλους τις γυναίκες και τα παιδιά.
Ο Ευριπίδης επιχειρεί να προειδοποιήσει για τις συνέπειες της ασυδοσίας των νικητών και να υπενθυμίσει τη σημασία του να παραμένει κανείς άνθρωπος, μακριά από την ψευδαίσθηση παντοδυναμίας που προκαλούν οι εφήμερες νίκες. Στις Τρωάδες ο ποιητής αναδεικνύει την ανθρώπινη διάσταση του εχθρού και, εστιάζοντας στο μεγαλείο των γυναικών της Τροίας, προβάλλει τη δύναμη εκείνη που κάνει τον άνθρωπο να επιμένει ακόμα και μετά την καταστροφή.
Όλες οι πληροφορίες για την παράσταση εδώ
Πώς θα χαρακτήριζες τον πρώτο σου χρόνο στο ΚΘΒΕ;
Η απόφαση μου να ανέβω στο ΚΘΒΕ συνέπεσε με μια βαθιά ανάγκη μου για αλλαγή. Ήταν συνειδητή κι αναγκαία στη φάση που βρισκόμουν.
Στη Θεσσαλονίκη έχω ζήσει για πολλά χρόνια στο παρελθόν, οπότε μου είναι οικεία και πολύ αγαπημένη. Γύρισα σε μέρη γνώριμα και μπορώ να πω ότι μου είχε λείψει η πόλη, η ανάσα της, οι ρυθμοί της. Όσο για τις συνεργασίες μου φέτος στο ΚΘΒΕ, ήταν όλες ξεχωριστές, με υπέροχους σκηνοθέτες και ιδιαίτερες παραστάσεις. Το μεγαλύτερο όμως δώρο μου σε αυτό μου το τόλμημα ήταν οι άνθρωποι που γνώρισα αυτή τη χρονιά και που πια αποκαλώ φίλους μου…
Φέτος το καλοκαίρι σε βρίσκουμε στο χορό των «Τρωάδων» (ΚΘΒΕ) σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη. Παράλληλα, θα είναι και η πρώτη σου φορά στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου. Μίλησέ μας για το έργο και την εμπειρία αυτή.
Και μόνο το γεγονός ότι θα σταθώ στην ορχήστρα του θεάτρου της Αρχαίας Επιδαύρου, είναι από μόνο του η απόλυτη εμπειρία.
Νιώθω πολύ τυχερή και συγκινημένη που επιτέλους θα ζήσω αυτή την τόσο μοναδική στιγμή της Επιδαύρου, κι η μόνη λέξη που μου έρχεται στο νου είναι ευγνωμοσύνη… Όπως ανέφερες λοιπόν, είναι η πρώτη μου φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και είναι εξολοκλήρου αφιερωμένη στον Α.Ρ ...
Το έργο αυτό του Ευριπίδη, αποκτά μια συγκινητική οντότητα, πέρα από την υπέροχη γραφή του, ακριβώς επειδή είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Το θέμα της μετανάστευσης, του πολέμου, των έρημων αυτών ψυχών που βρίσκονται ξαφνικά στο πουθενά κι όλοι τους βαφτίζουμε μετανάστες, νιώθοντας μία «γενικευμένη κι απρόσωπη συγκίνηση» είναι η πραγματικότητα του τώρα κι ας μας έρχεται από το βαθύ παρελθόν.
Η εμπειρία της προσέγγισης μιας αρχαίας τραγωδίας είναι ένα μεγάλο, επίπονο κάποιες φορές και διαφωτιστικό ταξίδι μέσα στην τέχνη μας.
Σ´ αυτό έρχεται να προστεθεί και η καθαρή, συνειδητοποιημένη και απόλυτα οργανωμένη-απ´την πρώτη μέρα- σκηνοθεσία του Χρήστου, με αποτέλεσμα στο τέλος να απολαμβάνουμε όλοι τους κόπους ενός μεγάλου και μοναδικού ταξιδιού.
Στο καστ συμμετέχουν σπουδαίοι ηθοποιοί του ελληνικού θεάτρου. Πώς είναι η συνεργασία αυτή;
Αυτή η συνεργασία ήταν και είναι απ´τα πιο όμορφα πράγματα σ´αυτή τη δουλειά. Είναι όλοι τους ένας κι ένας. Σπουδαίοι ηθοποιοί, με ήθος, χιούμορ, ταπεινότητα, αγάπη για τη δουλειά και τους συνταξιδιώτες τους.
Πέρα από την αγαπημένη Μαρία Διακοπαναγιώτου, που τυχαίνει να είναι φίλη μου από παλιά, γνώρισα τον Αλέξανδρο Μπουρδούμη, που πάντα ανεβάζει το ηθικό της ομάδας με την ενέργειά του, κάτι που κάνει με μεγάλη μαεστρία και η Μαρίζα Τσάρη, τον Δημήτρη Πιατά που είναι η ήρεμη δύναμη της ομάδας, τον Αντώνη Καφετζόπουλο, που γεμίζει το κεφάλι μας με γνώσεις κι υπέροχα αστεία και φυσικά την Ρούλα Πατεράκη που γεμίζει με την ύπαρξη της τις καρδιές μας…
Πώς έχει προσεγγιστεί η τραγωδία του Ευριπίδη; Τι διαφορετικό θα δούμε σε αυτό το ανέβασμα;
Η λέξεις που χαρακτηρίζουν την παράσταση μας είναι λιτότητα και ανθρωπιά.
Είναι μια απλή, αλλά όχι απλοϊκή παράσταση.
Αυτό που ήθελε, και πέτυχε νομίζω, ο σκηνοθέτης μας ήταν να πούμε αυτή την ιστορία όσο πιο ανθρώπινα κι ειλικρινά γίνεται, ώστε να αποκτήσει το πανανθρώπινο οικουμενικό της μέγεθος. Χρησιμοποιώντας τον τρόπο μιας χαμηλόφωνης αφήγησης δημιούργησε ένα αισθητικό αποτέλεσμα με περιεχόμενο, συναισθήματα κι αλήθεια στη σκηνή.
Όπως είπα και πριν, δεν αφορά στο τότε το έργο μας, αλλά στο τώρα, οπότε έχουμε υποχρέωση αλλά και ανάγκη να σεβαστούμε όλους αυτούς τους ανθρώπους που ζουν στην πραγματική ζωή ό,τι εμείς εξιστορούμε και βιώνουμε πάνω στη σκηνή.
Δεν ξέρω αν θα δείτε κάτι διαφορετικό, πάντως σίγουρα θα εισπράξετε το κείμενο, μέσα από λιτούς κι ειλικρινείς κώδικες, θα γίνετε συνένοχοι μας σε όλο αυτό ταξίδι και μπορεί στο τέλος να φύγετε μ' αυτό το παράξενο μούδιασμα, θέλεις το λες συγκίνηση, θέλεις το λες κάθαρση…
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των γυναικών της Τροίας τότε και ποιες αναφορές συναντάμε στο σήμερα;
Ο Ευριπίδης καταφέρνει, αναδεικνύοντας το μεγαλείο των γυναικών της Τροίας, να μιλήσει για όλες τις γυναίκες όλων των εποχών.
Σε τι διαφέρει μια Τρωαδίτισσα από μια Ουκρανή πρόσφυγα ή μια πρόσφυγα από τη Συρία.
Ο πόλεμος δε γνωρίζει φύλα, ηλικίες, ζωές, σαρώνει τα πάντα στο πέρασμα του και στο τέλος μένουν θραύσματα ανθρώπων.
Έτσι λοιπόν κι αυτές οι γυναίκες της Τροίας, όρθιες σε μια καμένης γη, έχοντας χάσει τα πάντα, ορθώνουν το ανάστημα τους και τολμούν να ονειρευτούν ένα μέλλον.
Η πανανθρώπινη αξία της γυναίκας που αντέχει, με ήθος κι αξιοπρέπεια κι ένα απόθεμα ψυχής που χωράει τον κόσμο όλο. Δεν είναι αυτό από μόνο του η πιο μεγάλη ελπίδα;
Ποιο είναι το μήνυμα της τραγωδίας αυτής και πως ανάγεται στο σήμερα;
Ο Ευριπίδης αναδεικνύει ήδη από την αρχή του έργου την απόλυτη πλάνη της παντοδυναμίας που μπορεί να νιώσει ο άνθρωπος, όντας νικητής, μια πλάνη που φτάνει στα όρια της ύβρεως.
Πόσο μάταια ο κάθε νικητής ενός πολέμου θεωρεί τον εαυτό του άτρωτο;
Και πόσο, απαλλαγμένος πια απ´ την ανθρώπινη υπόστασή του, είναι ικανός για τις πιο μεγάλες κτηνωδίες;
Κι άραγε να ήξερε πόσο εύκολα μπορεί να γκρεμιστεί…
Πώς παραμένει κάποιος άνθρωπος, όταν έχει κερδίσει τα πάντα, ή ίσως ακόμα κι όταν έχει χάσει τα πάντα;
Μέσα απ´ το πρόσωπο αυτών των γυναικών το μήνυμα της επιβίωσης μέσα απ´ τα χαλάσματα είναι ξεκάθαρό.
Όπως, νομίζω, κι η αναγωγή του στο σήμερα.
Όλες οι φωτογραφίες είναι παραχώρηση του Mike Rafail, τον οποίο ευχαριστούμε πολύ
Instagram: @thatlongblackcloud
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
03/08 Δωδώνη
12/08 Δίον
18-19/08 Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
31/08 Κιλκίς
08/09 Βύρωνας
10/09 Ηρώδειο
12/09 Παπάγου