Η Νάντια Παλαιολόγου μιλά για την παράσταση «four no reason»

Απόφοιτος της επαγγελματικής σχολής Δέσποινας Γρηγοριάδου, ιδιοκτήτρια ερασιτεχνικής σχολής χορού και χορογράφος. Χορογραφεί και σκηνοθετεί παραστάσεις, ενώ τον τελευταίο καιρό είναι μόνιμη συνεργάτης του θεάτρου Άλφα.Ιδέα. Η Νάντια Παλαιολόγου, με αφορμή την επερχόμενη παράσταση χορού «four no reason», μας μίλησε για το πώς ο Μαγκρίτ ενέπνευσε την  performance, τη σχέση ζωγραφικής και χορού, αλλά και τα επόμενα σχέδιά της.

Πώς μπορεί η ζωγραφική να συνδυαστεί με το χορό; 

Μελετώντας ένα πίνακα βλέπει κανείς, εκτός από ένα έργο τέχνης, στοιχεία που μπορούν κάλλιστα να μετουσιωθούν σε μια ζωντανή μορφή. Η ενέργεια της εικόνας, οι γραμμές της, η επανάληψη τυχόν στοιχείων είναι μερικά μόνο στοιχεία που μπορούν να εμπνεύσουν έναν χορογράφο. Η θεματολογία ενός ζωγράφου επίσης ή και ενός μόνο πίνακα μπορεί να σταθεί αφορμή να συνδυαστούν οι δύο αυτές τέχνες.

Ο Μαγκρίτ αποτελεί έναν σπουδαίο εκφραστή του σουρεαλισμού, ενός καλλιτεχνικού κινήματος που στηρίχθηκε στο ονειρικό, εξωλογικό στοιχείο. Πόσο εύκολο είναι να δομήσει κανείς μια χορογραφία βασισμένη στο υπερρεαλιστικό στοιχείο; 

Δίνοντας σημασία κυρίως στη δύναμη της εικόνας και του υποσυνείδητου… Eικόνες που αφήνω να γεννιούνται με βάση το ονειρικό,το τυχαίο, αλλά και το ένστικτο των ερμηνευτών. Γι' αυτό και κάποια σημεία του έργου δεν βγαίνουν ποτέ ακριβώς τα ίδια… Με ενθουσιάζει να προκύπτουν κάθε φορά. Όπως με μαγεύει πάντα ο απροσδιόριστος αυτός τρόπος που οι εικόνες συγχωνεύονται και δημιουργούν τις σουρεαλιστικές αυτές, υποσυνείδητες καταστάσεις.

Ο χορός είναι μια τέχνη που κινητοποιεί το συναίσθημα του κάθε θεατή. Για το χορευτή ισχύει το ίδιο;

Πρώτα από όλα είναι θέμα καθοδήγησης. Εννοώ το τι θέλει να δείξει ο έκαστος χορογράφος, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και το μότο «motion and not emotion». Πολλοί καλλιτέχνες δημιουργούν ηθελημένα την πλήρη απουσία του συναισθήματος και επικεντρώνονται σε άλλα στοιχεία. Πρωτοπόρος τέτοιων χορογραφιών για παράδειγμα ήταν ο Merce Cunningham. Οπότε όλα είναι θέμα επιλογής - ο χορός σαφώς και μπορεί να κινητοποιήσει το συναίσθημα ή απλά να το παραλείψει.

Στην τρίτη και πιο ολοκληρωμένη εκδοχή της χορογραφίας, τι έχει αλλάξει;  

Κατά τη διάρκεια της δουλειάς μας δημιουργήσαμε πολλές δυνατές σκηνές, τις οποίες παρέλειψα τελικά, για να καταλήξω σε αυτή την εκδοχή, όπου οι σκηνές που θα δείτε συνδέονται πίσω από ένα νοερό σενάριο. Κρατώντας, δηλαδή, τον αρχικό σκελετό της ιδέας, είναι πλέον πιο ξεκάθαρη η σύνδεση των τεσσάρων ερμηνευτών. Το έργο έχει γίνει πιο δεμένο και η ομάδα πλέον έχει μπει απόλυτα σε αυτόν τον ονειρικό κόσμο που θέλουμε να δείξουμε.

Στον σουρεαλιστικό κόσμο του Μαγκρίτ τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Στη ζωή και στην τέχνη τι ισχύει;

Στην τέχνη νομίζω τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Θα επαναλάβω ότι είναι θέμα επιλογής του καλλιτέχνη. Στην καθημερινή μας ζωή νομίζω τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Για το ίδιο ακριβώς πράγμα ακούμε τόσες απόψεις. Αυτό που για μας είναι αυτονόητο, για άλλους θεωρείται αδιανόητο και αντίστροφα. Το βλέπουμε πολύ έντονα κυρίως στις ανθρώπινες σχέσεις, έχει χαθεί νομίζω τελείως η απλότητα στα πράγματα. Για αυτό θεωρώ ότι στην τέχνη υπάρχει ακόμα μια καθαρότητα που με ηρεμεί. Βλέπω κάτι που έχω μάθει να το λέω μήλο, ο καλλιτέχνης αποφασίζει να μου πει ότι ξέρεις αυτό δεν είναι ένα μήλο… Θα το δεχτώ, γιατί ξέρω ότι αυτό είναι και δεν τρέχει κάτι. Στη ζωή, όμως, δεν είναι το ίδιο.

Ο Μαγκρίτ είχε επιλέξει το άφυλο κι απρόσωπο για τα έργα του. Στη χορογραφία που θα παρουσιαστεί, αυτό το στοιχείο υπάρχει; Κι αν ναι, πώς έχει επιτευχθεί;

Στο έργο βλέπουμε τους ερμηνευτές να συνυπάρχουν, άλλοτε όλοι μαζί, άλλοτε το εγώ με το εσείς, άλλοτε το εσείς άλλα όχι το εγώ. Δεν υπάρχει καμιά σημασία αν αυτό που βλέπουμε γίνεται από άντρα ή γυναίκα. Για παράδειγμα, ο πίνακας του Μαγκρίτ «Οι εραστές» που αποτελεί βασική έμπνευση του έργου, δείχνει ένα ζευγάρι να φιλιέται. Εμείς  αναπαριστούμε αυτή τη σκηνή και μεταξύ δύο γυναικών, αλλά και μεταξύ άντρα και γυναίκας χωρίς να έχει νόημα το φύλο, αλλά η δύναμη της σκηνής και της εικόνας. Επίσης,το κοινό ντύσιμο και τα καλυμμένα με μαντήλια κεφάλια βοηθούν στη δημιουργία της άφυλης εικόνας.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Ολοκληρώνοντας το «four no reason» και τον κόσμο του Μαγκρίτ, μέσα στην επόμενη χρονιά θέλω να ξεκινήσω ένα νέο έργο. Πρόκειται για μία ιδέα που υπάρχει στο μυαλό μου τα τελευταία δύο χρόνια και έχει να κάνει με την γυναικεία φύση. Νιώθω ότι έχει ωριμάσει  και έχει έρθει η στιγμή να δουλέψω πάνω σε αυτό. Επίσης μετά το σεμινάριο σύγχρονου χορού στο Άλφα.Ιδέα, που πήγε ανέλπιστα καλά, σκοπεύω να το επαναλάβω και την επόμενη θεατρική σεζόν ανοίγοντας και πιο αυτοσχεδιαστικούς δρόμους στους μαθητές και τις μαθήτριες, πάντα πάνω στη βάση του σύγχρονου χορού. Επίσης διατηρώ δική μου σχολή χορού εδώ και πολλά χρόνια στο Ίλιον και κάθε χρόνο βάζω τους μαθητές μου σε διαδικασία μικρών ή μεγάλων χορευτικών πρότζεκτ που θα συμβεί και τώρα κοντά. Σκηνοθετώ και χορογραφώ τον Πινόκιο με τη συμμετοχή όλων των μαθητών μου από τη σχολή όλων των ηλικιών και όλων των επιπέδων συνδυάζοντας όλα τα είδη χορού που διδάσκονται στη σχολή μου. Από κλασικό χορό και σύγχρονο μέχρι χιπ χοπ.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ.