Η Ρηνιώ Κυριαζή μας μιλάει για τη «Σαπφώ καταστερωμένη | ένα μουσικό αστροφυσικό ταξίδι»

Μετά την ενθουσιώδη ανταπόκριση του κοινού και τα συνεχή sold out τον περασμένο Μάρτιο, όταν παρουσιάστηκε στο Αστεροσκοπείο Αθηνών στον Θόλο του Τηλεσκοπίου Δωρίδη, η Σαπφώ καταστερωμένη επανέρχεται τον Ιούλιο στο Αστεροσκοπείο, αυτή τη φορά στις άκριες των σπηλαίων των Νυμφών, για λίγες παραστάσεις.

Μια περιπλάνηση στα αστέρια στον Κήπο του Αστεροσκοπείου Αθηνών, με οδηγό τη Σαπφώ στη νέα μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα και πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου. Στις ερωτήσεις για τα άστρα απαντά η Σαπφώ. Στις ερωτήσεις για τον κόσμο απαντά η μουσική.

Στον Κήπο του Αστεροσκοπείου Αθηνών, στον Λόφο των Νυμφών κοντά στις σπηλιές τους ξετυλίγεται η ιστορίας μιας γυναίκας. Τα ποιήματα της Σαπφώς διαγράφουν κύκλους όπως οι φάσεις της Σελήνης – από τη νέα Σελήνη που αυξάνει ως την Πανσέληνο και πάλι πίσω, στη Σελήνη που σβήνει. Αναρωτιούνται για τον χρόνο, τον χώρο, το φθαρτό και το άφθαρτο, την τέχνη και την επιστήμη - τον έρωτα.

Η Σαπφώ θα καταστεριστεί. Η Ρηνιώ Κυριαζή οδηγεί το κοινό σε τοπία όπου η ομορφιά της φύσης γίνεται ποίηση και η ποίηση αστροφυσική, ο Θοδωρής Οικονόμου παίζει στο πιάνο, ο sound designer Νικόλας Καζάζης επεξεργάζεται τους ήχους ζωντανά κάτω από τον έναστρο ουρανό.

Λίγες μέρες πριν την έναρξη των παραστάσεων η Ρηνιώ Κυριαζή μας μιλάει για τη Σαπφώ, τα άστρα και όσα θα δούμε στις άκριες των σπηλαιών των Νυμφών. 

Πώς συλλάβατε την ιδέα για τη συγκεκριμένη παράσταση; Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε;

Πάντα ήθελα να ασχοληθώ με την ποίηση της Σαπφώς, με συγκινούσε από παιδί. Σε μια επίσκεψή μου στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, στον Λόφο των Νυμφών, στις σπηλιές των Νυμφών - ακριβώς εκεί που θα πραγματοποιηθούν οι καλοκαιρινές μας παραστάσεις, κάτι σκίρτησε μέσα μου. Ένιωσα ότι θα μπορούσε να είναι ένας δικός της τόπος. Ότι σε αυτόν τον τόπο όπου συναντιούνται οι γήινες αρχέγονες τελετουργίες με την παρατήρηση του ουρανού, όπου μύθος και επιστήμη συνυπάρχουν και αλληλοεπιδρούν θα ήταν όμορφο να ακουστούν τα λόγια της.

Για ποιους λόγους επιλέξατε η ‘ξενάγηση’ στα αστέρια να γίνει από τη Σαπφώ;

Την φαντάστηκα ξεναγό σε έναν περίπατο, σε μια διαδρομή - να μας μιλά για την ποίηση, τη μουσική, την τέχνη και την επιστήμη, τα αστέρια. Τα ποιήματά της είναι γεμάτα ουρανό. Μάλιστα αστροφυσικοί μελετούν την ποίησή της για να πάρουν πληροφορίες για τη θέση των αστεριών στην εποχή της. Από το παρελθόν μάς δίνει το χέρι να προχωρήσουμε μαζί στο μέλλον. Η ευχή που εκφράζει σε ένα ποίημά της «και λέω πως κάποιος θα βρεθεί στα χρόνια που θα ‘ρθούν να με θυμάται» πραγματώνεται όχι μόνο μέσα από την τεράστια επιρροή της στην τέχνη αλλά ακόμη και στην επιστήμη.

Με ποιο τρόπο συνδυάζεται η ποίηση της Σαπφώς με τα άστρα και πώς όλο αυτό γίνεται παράσταση;

Η παράσταση αποτελείται από τα ποιήματα της Σαπφώς σε νέα μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα. Ήταν κάτι που επιθυμούσε βαθιά και τριγύριζε στην ψυχή του- ας πούμε ότι η δική μας πρόταση έδωσε την αφορμή η εργασία του αυτή να ολοκληρωθεί. Μπλέκονται επίσης οι μύθοι των καταστερισμών γραμμένοι από τον Ερατοσθένη, τον πολύ σημαντικό αστρονόμο της αρχαιότητας. Επίσης σημαντικό κομμάτι της παράστασης είναι ο Επιτάφιος Αδώνιδος του Βίωνα μεταφρασμένος από τον Παντελή Μπουκάλα. Φαίνεται να ήταν ένα ποίημα επηρεασμένο από τα Αδώνεια, γιορτές αρχικά της Λέσβου που καθόρισε η ποίηση της Σαπφώς. Με όλα αυτά τα υλικά η δραματουργία διαμορφώνει 8 σκηνές θα λέγαμε, 8 φάσεις της Σελήνης δηλώνοντας έτσι την πορεία της ζωής μιας γυναίκας.

Η Σαπφώ πώς καταστερίζεται;

Η Σαπφώ δεν έχει αστερισμό, ένας μόνο αστεροειδής έχει πάρει το όνομά της -80. Συμβολικά την καταστερίζουμε κατά τη διάρκεια της παράστασης τοποθετώντας στα αστέρια τη λύρα της, τη λατρευτή της κόρη ΚλεΪδα, τις αγαπημένες και τους αγαπημένους της.

Η μουσική πώς πλαισιώνει την παράσταση;

Πρόκειται για ένα μουσικό έργο. Τα ποιήματά της είτε μελοποιούνται είτε αποδίδονται μουσικά. Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Θοδωρή Οικονόμου, την οποία ερμηνεύει ζωντανά στο πιάνο καθορίζει την παράσταση και είναι σύμφυτη με τη δραματουργία της.

Η παράσταση λαμβάνει χώρα στο Αστεροσκοπείο Αθηνών. Γιατί επιλέξατε αυτό το χώρο;

Ο χώρος επέλεξε την παράσταση - θέλω να πω πως η παράσταση δημιουργήθηκε για τον χώρο αυτό χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να ταξιδέψει σε χώρους ισάξιας δύναμης και ομορφιάς. Ήδη παρουσιάσαμε την παράσταση τον αύλειο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων, πρόκειται για ένα κτήριο του Άρη Κωνσταντινίδη με μεγάλη ιστορία και θέα στη λίμνη Παμβώτιδα. Ήταν μια μαγική βραδιά.

Η παράσταση έχει γίνει ήδη μια φορά sold out. Τι πιστεύετε ότι έκανε το κοινό να την αγαπήσει;

Από τη μια η παράσταση φτιάχτηκε με πολύ μεράκι, όλοι οι συντελεστές έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και είχαν όλοι κάτι πολύ προσωπικό να καταθέσουν. Από την άλλη η τόλμη της Σαπφώς να ζει, να εργάζεται, να σκέφτεται, να αγαπά, να πονά και να χαίρεται και η πολύτιμη ευχή της ὄττω τις ἔραται» νομίζω πως διαπερνά τους αιώνες και φτάνει ως εμάς σε μια εποχή που την έχουμε πολύ ανάγκη. Μια εποχή από την οποία λείπει το σώμα, ο σεβασμός, η ομορφιά, η αποδοχή του πόνου και της χαράς. Αυτό είναι το κάλεσμά μας και πάλι για μια βόλτα, για μια μεγάλη αναπνοή.

Με ποιες εντυπώσεις και συναισθήματα θα θέλατε να φεύγει το κοινό σας;

Με ανακούφιση και κέφι για ζωή και έρωτα!

Ευχαριστούμε πολύ τη Ρηνιώ Κυριαζή για την παραχώρηση της συνέντευξης!

Όλες οι πληροφορίες για την παράσταση βρίσκονται εδώ.