INMUTE Festival | Συνέντευξη με τον Antonio Bertoni

(for English, scroll down)

Το τριήμερο φεστιβάλ INMUTE διαπραγματεύεται τη σχέση μεταξύ βωβού κινηματογράφου και σύγχρονης μουσικής. Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες θα συνοδεύσουνε φτιάχνοντας το δικό τους νήμα -νοηματικά και ηχητικά- σημαντικές ταινίες του 20 και 21ου αιώνα. Λίγο πριν την έναρξη της 4ης έκδοσης του φεστιβάλ συζητήσαμε με τον Antonio Bertoni για την performance που θα παρουσιάσει κατά την τρίτη μέρα του INMUTE έχοντας ως βασικό πυλώνα το φανταστικό ντοκυμαντέρ “HÄXAN” του 1922. Βρείτε το event εδώ. 

- «Χάριν εισαγωγής», πότε και πού ξεκινήσατε το ταξίδι σας στη μουσική; Με ποια μουσικά όργανα αρχίσατε να ασχολείστε και πως καταλήξατε να νιώσετε ενθουσιασμό για την αυτοσχεδιαστική / μη συμβατική προσέγγιση της μουσικής;

Ξεκίνησα όταν ήμουν δεκατεσσάρων ετών παίζοντας κυρίως ροκ με ηλεκτρικό μπάσο. Τότε δεν με ενδιέφερε πολύ η τζαζ ή άλλες μουσικές παραδόσεις. Στη συνέχεια σπούδασα κοντραμπάσο στο ωδείο και ήταν τότε όπου παρακολουθώντας ένα εργαστήριο του Barre Phillips, συνειδητοποίησα πως όλα όσα γνώριζα σχετικά με τη μουσική ήταν πολύ περιορισμένα. Έτσι κάπως άρχισε ένα επίπονο ταξίδι που συνεχίζεται έως και σήμερα και που σκοπό έχει να διευρύνω τους μουσικούς μου ορίζοντες. Δεν είναι πάντα εύκολο και θέλει σκληρή δουλειά να «βρεις τον εαυτό» σου μέσα από διαφορετικά μουσικά είδη και να καταλάβεις τους διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορεί ένα κομμάτι να αποδοθεί.

- Πώς ανακαλύψατε το HÄXAN; Είναι η πρώτη σας σόλο παράσταση που βασίζεται στον βουβό κινηματογράφο;

Ένα φεστιβάλ στην Ιταλία μου ανέθεσε να «ντύσω» μουσικά την ταινία - ήταν κάτι που είχα κάνει και στο παρελθόν για άλλες διοργανώσεις με άλλα έργα. Με το που παρακολούθησα το HÄXAN το λάτρεψα. Ένιωσα πως συνδεόταν με μία απόλυτη φυσικότητα με τη μουσική μου κι έτσι αποφάσισα να το κάνω ξανά και ξανά!

- Μιλήστε μας για τα όργανα που επιλέξατε να χρησιμοποιηθούν στην παράσταση (ειδικά το guimbri). Πώς ο συνδυασμός τους διαμορφώνει το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα και πως θα το περιγράφατε σε σχέση με την ταινία;

Το guimbri είναι το κορυφαίο όργανο της μουσικής gnawa και των τελετών και χρησιμοποιείται για να καθοδηγήσει τους ανθρώπους στην έκσταση. Έτσι, η σύνδεση με αυτή την ταινία είναι πολύ δυνατή. Η ταινία αναφέρεται στη μαγεία.

Αυτό που θέλησα να κάνω ήταν μία μουσική πρόταση με ρίζες σε διαφορετικές μουσικές περιόδους και πολιτισμούς. Άλλωστε η μουσική είναι αιώνια και βαθιά συνδεδεμένη με το ανθρώπινο σώμα και το μυαλό και πλέον και με τη χρήση της τεχνολογίας και τα ψηφιακά μέσα.

- Γνωρίζουμε πως ασχολείστε με την κατασκευή πειραματικών μουσικών οργάνων όπως ανακυκλωμένες κιθάρες και πολλά ακόμη. Χρησιμοποιείτε αυτά τα χειροποίητα όργανα στις παραστάσεις σας;

Μόλις επέστρεψα από την Κίνα, όπου έπαιζα σε μία θεατρική παράσταση με το Long-String το οποίο είναι ουσιαστικά μια χορδή μήκους 6 μέτρων. Τη συγκεκριμένη χορδή την έχω χρησιμοποιήσει σε συνδυασμό με πολλά και διαφορετικά εργαλεία, όπως χειροποίητα δοξάρια. Κάθε μουσικό όργανο που κατασκευάζω με οδηγεί να κατανοώ καλύτερα τόσο τον ήχο όσο και τα υλικά. Συχνά καταγράφω αυτούς τους ήχους και τους χρησιμοποιώ σε παραστάσεις μου. Επίσης με αυτά τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα μπορείς εύκολα να βάλεις παιδιά να παίξουν μουσική!

- Πείτε μας για αυτή σας την εμπειρία στην Κίνα. Που βρισκόσασταν και ποιος ήταν ο χαρακτήρας της δουλειάς σας; Ήταν μία παράσταση σχετική με το HÄXAN, κάποιο solo έργο ή μία συνεργασία και με άλλους καλλιτέχνες;

Πέρασα ένα μήνα στο Τσονγκκίνγκ, στο Dimensions Art Center. Ήμουν προσκεκλημένος σε ένα Performance Art φεστιβάλ, τόσο με το solo έργο μου όσο και με δύο συνεργατικές παραστάσεις με μία Πολωνή καλλιτέχνιδα, την Ewa-Maria Smigielska. Επίσης έδωσα άλλες τρεις συναυλίες - μία στο χώρο του residency μου (Dimensions Art Center), μία άλλη στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Sichuan και μία ακόμη στο Νταλί όπου έπαιξα αρκετές συνθέσεις μου από το Häxan. Το πιο ενδιαφέρον εκεί είναι πως ο κόσμος δεν έχει εκτεθεί πολύ ακόμη σε αυτό που ονομάζουμε πειραματική μουσική. Έτσι οι αντιδράσεις του ήταν πολύ διαφορετικές από ότι αυτές στην Ευρώπη.

- Έχετε ξανάρθει στην Αθήνα; Πως αισθάνεστε που βρίσκεστε εδώ;

Είναι η πρώτη μου φορά στην Αθήνα και είμαι πραγματικά χαρούμενος γι 'αυτό. Ακούγεται κλισέ αλλά η Ελλάδα είναι πράγματι η χώρα όπου γεννήθηκε ο πολιτισμός - συγκεκριμένα ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με πειράματα με χορδές Νιώθω πως οι Έλληνες είναι πολύ ευαίσθητοι μουσικά και ελπίζω να μπορέσουν να εκτιμήσουν τη δουλειά μου.

- Πως μπορούμε να βρούμε προηγούμενα έργα σας σε φυσική ή ψηφιακή μορφή; Ποια είναι τα σχέδιά σας για τις μελλοντικές σας κυκλοφορίες;

Προγραμματίζω να κυκλοφορήσω αυτές τις μέρες, στη δισκογραφική μου “Loup Editions”, ένα νέο δίσκο για τσέλο το οποίο θα λειτουργεί ως ένα σώμα που θα συντονίζεται για να φιλτράρει ήχους που θα παράγω με ένα modular συνθεσάϊζερ και και μετατροπείς τοποθετημένους σε διάφορες επιφάνειες. Στη συνέχεια, σύντομα θα βγει άλλος ένας δίσκος σε συνεργασία με άλλους αυτοσχεδιαστικούς παίκτες από την Ιταλία και την Ελβετία. Αυτός θα έχει μια πιο “free-jazz” ροή και εκεί θα παίζω τσέλο. Άλλα project που σκοπεύω να κυκλοφορήσω είναι ένα με Guimbri, ηχητικά δείγματα (samples) και ηλεκτρονικά στοιχεία, το οποίο θα ονομάζεται “Ongon” και τέλος, στα πλάνα μου είναι να ηχογραφήσω τη μουσική που έχω γράψη στο “long-string”. Οπότε παίζουν πολλά διαφορετικά projects, το μόνο που χρειάζομαι είναι λίγος χρόνος! Ορίστε μερικά links για τις προηγούμενες κυκλοφορίες μου:

http://www.leorecords.com/?m=select&id=CD_LR_685

https://boringmachines.bandcamp.com/album/bertoni-boccardi-mongardi-litio

https://kohlhaas.bandcamp.com/album/pequod-ex

English:

-For the sake of introduction, when and where did you start your journey in music? Which instruments did you begin with and how did you get interested in improvisation and unconventional approaches to music?

I started when I was fourteen with electric bass playing mainly rock music, then I was interested more and more with jazz and other traditions from different countries. Then I studied double-bass at conservatory and one day I went to a workshop with Barre Phillips where I understood how my thinking about music was limited and I started with big pain to open my mind, something that you never stop because each day you find something that can be watched in different ways, it's hard work to find yourself and your way to do things.

-How did you came across HÄXAN? Is it your first solo performance based on a silent movie?

It was commissioned to me by a festival in Italy, when I saw this movie was love at first sight and the connection with my music was so natural that I decided to do this again and again. It's my first solo silent movie, I've done other movies before but with other people.

-Tell us about the instruments you chose to use for the performance (especially guimbri), how does the combination of those lead to the final sound and how would you describe that sound in connection with the film?

You know guimbri it's the leading instrument of gnawa music and rites, it's used to guide people to trance and possession. So the connection with this movie it's really strong. The movie also talks about witchcraft in different centuries so my idea was also to use this idea about time using instruments and music suggestions from different periods and cultures, because some elements in music are eternal and deeply connected with human body and brain, while more superficial aspects change, like instruments or the use of technology and other things like this.

-You’re also into building experimental instruments including recycled broken guitars, a double string mouth bow and “tea-set” instruments. Have you been using them on performances? 

I just came back from China where I played a 6 meters long string, something I used a lot for a theatre work. I play this string with a lot of different tools some traditional like bows and other that I built and developed to create my music. The other instruments are more like experiments that I enjoy doing and I use to understand sound and materials. I used some of this instruments to record new sounds or performance and once also I used these to make children play music.

-Tell us some things about your last residency in China. Where was the location? What was the character of your work there, was it related to HÄXAN as well? Was it a solo work or did you collaborate with other artists?

I spent one month in Chongqing where was my residency at Dimensions Art Center. I was also invited to a festival of Performance Art, where I performed by myself and also collaborated on two performance in different locations with a Polish artist called Ewa-Maria Smigielska. Then I focused on long-string music and made two shows in Chongqing one in DAC art center and another at Sichuan Fine Arts University. It was really interesting because there they are new to experimental music and their reactions are natural and pure very different from Europe. I had also some days in Dali where I played a more "traditional" concert where I used some of my compositions from Häxan.

-Have you been in Athens before? How do you feel about coming and performing here?

It's my first time in Athens and I'm really happy about it. You know it could sound like a commonplace but Greece it's really where our culture begun and especially for strings experiments a special place, with Pythagoras being a starting point in Europe for research on this subject. I know greeks are very sensitive for music and I hope they can appreciate my work.

-In physical or digital form, where can we find your previous works? What are your plans on future releases? 

I'm planning to release in these days on my label Loup Editions a new record for prepared cello used as a resonant body to filter sounds that I produce with a modular synth and surface transducers, then another record will come out soon with other improvisers from Italy and Switzerland, this is more free-jazz and I play cello there. Other projects that I'm going to release are one with guimbri, samples and electronics called Ongon, and in my plans I want to record my long-string music. So a lot of different projects, I just need some time! Here some links to records of the last years: 

http://www.leorecords.com/?m=select&id=CD_LR_685

https://boringmachines.bandcamp.com/album/bertoni-boccardi-mongardi-litio

https://kohlhaas.bandcamp.com/album/pequod-ex