Μια εσωτερική συνομιλία για το «Δαίμονα» που παρουσιάζεται στο ΚΕΤ!

Ο Μιχάλης Αγγελίδης και η Μαριέττα Σπηλιοπούλου ανεβάζουν στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων το «Δαίμονα» της Μαρίας Ευσταθιάδη. Ο Μιχάλης, του οποίου δουλειά είδαμε και πέρισυ στον ίδιο χώρο, αποτελεί για την ομάδα του debop το next big thing στην σκηνοθετική νέα γενιά. Με καταβολές από τις εικαστικές τέχνες, ο Μιχάλης συνδυάζει την πλαστικότητα των εικαστικών τεχνών, το μινιμαλισμό και τη φρέσκια σκηνοθετική οπτική, που διαθέτει ένα άνθρωπος της ηλικίας του, με αποτέλεσμα να δίνει στο έργο την εικονοκλαστική απεικόνιση και τη σκηνοθεσία που αρμόζει σε ένα πολυφωνικό μονόλογο, όπως αυτόν.

Η Μαριέττα, μια ηθοποιός με εμπειρία και στη σκηνοθεσία, απλή, δωρική και σύμφωνα με τις σκηνοθετικές εντολές, πολυπρόσωπη κι αφηγηματική, αναδεικνύει, μέσα από το υποκριτικό της ταλέντο, τη στιβαρή παρουσία της και την υποβλητική φωνή της, ένα δύσκολο κείμενο.

Είναι πάντα όμορφο να παρακολουθούμε νέους ανθρώπους να παλεύουν με τους δαίμονες και την τέχνη τους. Είναι πάντα όμορφο να αγκαλιάζουμε τέτοιες προσπάθειες και να πειραματιζόμαστε κι εμείς μαζί τους. Σε μια ενδεικτική τέτοια προσπάθεια, δεν συνομιλήσαμε απευθείας με τα δυο παιδιά, παρά προτιμήσαμε εν είδη συνέντευξης, να συνομιλήσουν οι ίδιοι μεταξύ τους, σαν σε εσωτερικό διάλογο. Απολαύστε τους και δείτε τους στο ΚΕΤ, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη για λίγες παραστάσεις.

Μ.Α.: Για πες, πώς να ξεκινήσουμε;

Μ.Σ.: Με μια λέξη ξεκινούν όλα.

Μ.Α.: Ωραία, να ξεκινήσουμε από τη λέξη Έρωτας ;

Μ.Σ.: Αυτό σε συγκινεί περισσότερο στο Δαίμονα;

Μ.Α.: Μα ναι. Αυτή η απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη παράδοση ενός ανθρώπου σε έναν άλλον άνθρωπο. Αυτή η παραδοχή του έρωτα ως κυρίαρχου στοιχείου πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη και φυσικά των συνεπειών που η παραδοχή αυτή επιφέρει. Την ευτυχία της ένωσης και τον πόνο της απουσίας. Εσένα;

Μ.Σ : Ναι κι εμένα. Ακόμα περισσότερο επειδή πρόκειται  για μια συνθήκη που στις μέρες μας φαντάζει ρομαντική, ουτοπική και σίγουρα σπάνια. Θέλω να πω δηλαδή πως σήμερα, υπάρχει ένα πρόβλημα, μια συναισθηματική αναπηρία που καταλαμβάνει τις προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων. Κυρίως της δικής μας γενιάς, άλλα όχι μόνο. Υπάρχει μια σύγχυση. Φόβος για εμβάθυνση, παραδοχή, δέσμευση. Έρχεται λοιπόν ένα κείμενο σήμερα και μιλάει για την ολοκλήρωση του ενός  μέσα από τον άλλο. Αυτό είναι συγκινητικό και λυτρωτικό ταυτόχρονα.

Μ.Α.: Και όχι μόνο. Είναι πολιτική πράξη.

Μ.Σ : Ακριβώς με αυτή την έννοια το λέω.

M.A : Και τι σε δυσκολεύει περισσότερο στην προσέγγιση του κειμένου;

Μ.Σ. : Μιλάει για μια οριακή στιγμή στην ζωή ενός ανθρώπου. Εκείνη την στιγμή που ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον «δαίμων εαυτού», δηλαδή με το εντός μας υλικό, με αυτό το πολύ προσωπικό που ζει μέσα μας. Είναι μια εξομολόγηση εφ' όλης της ύλης στον δυσκολότερο ακροατή, τον εαυτό. Καθώς αυτό συμβαίνει σπάνια στην ζωή μας σε τέτοιο βάθος, προϋποθέτει καταβύθιση, χωρίς φόβο και περιττές άμυνες, για να μπορεί όλο αυτό να έχει κάποιο νόημα. Αυτό νομίζω είναι το δυσκολότερο στοιχείο του κειμένου και η γοητεία του ταυτόχρονα. Εσένα;

Μ.Α. :  Δεν θα μιλήσω για δυσκολία, θα πω όμως για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του κειμένου που είναι παράλληλα και το πιο προκλητικό σε σχέση με την σκηνική του απόδοση.  Τον τρόπο που η συγγραφέας έχει χρησιμοποιήσει τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι, την αφετηρία του Δαίμονα. Καταφέρνει να οικειοποιηθεί την ατμόσφαιρα των Δαιμόνων.  Με κάποιο τρόπο ο Δαίμονας εμπεριέχει ήχους και εικόνες της καταγωγής του ενώ ταυτόχρονα η φόρμα του, ο τρόπος που έχει γραφτεί, αλλά και ιστορία του η ίδια έχουν μια δική τους αυτονομία. Αυτό λοιπόν ήταν πρόκληση. Έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος ώστε  η όψη του και η φόρμα του να φέρουν με κάποιον τρόπο τα καταγωγικά τους στοιχεία, διεκδικώντας παράλληλα ένα δικό τους στίγμα.

Μ.Σ.: Και με όλες αυτές τις σκέψεις φτάσαμε στην παράσταση.

Μ.Α. : Ναι, από ένα βράδυ καλοκαιριού. Διαβάζω τον Δαίμονα απνευστί και ήδη εκείνο το βράδυ έχω σχεδιάσει μια πρώτη σκέψη του σκηνικού στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου. Ήξερα ήδη πόσο ήθελα να κάνω αυτό το κείμενο. Μετά σκέφτηκα την φωνή σου να λέει αυτό το κείμενο κι εκεί ήξερα! Έπειτα βρεθήκαμε με την Μαρία Ευσταθιάδη, της οποίας η παρουσία και υποστήριξη υπήρξε τουλάχιστον συγκινητική, οφείλω να το πω και δημόσια, και πήραμε όλοι μαζί τον δρόμο.

Μ.Σ.: Και στην πορεία ήρθαν φίλοι να συμβάλλουν με ενθουσιασμό, όρεξη και ταλέντο πολύ. Φτιάχτηκε μια σπουδαία συνθήκη δημιουργικής εργασίας.

Μ.Α. : Μετά οι βόλτες στα βαθιά και τα άγνωστα, πρόβες, ξενύχτια, αγωνίες, σκοτάδια, αγάπες και ξαφνικά πρεμιέρα!

Τους ευχαριστώ όλους ΚΙ εσένα. Πολύ.

Μ.Σ.:  Εγώ δεν ξέρω τι απαντάνε μετά από το ευχαριστώ σου ό,τι και να απαντήσω φαίνεται αμήχανο. Θα πω κι εγώ ευχαριστώ!

Λοιπόν, τι είναι τελικά (ο) Δαίμονας;

Μ.Α.: Δαίμονας είναι  ο άλλος μας εαυτός, η άλλη αυτή φωνή, ο πιο κοντινός σε ότι ονομάζουμε ανθρώπινη φύση, αυτός που βρίσκεται περά από ηθικές η κοινωνικές συμβάσεις, ο εαυτός του ενστίκτου και του ασύμβατου. Ο εαυτός που έμεινε πίσω, που υπέκυψε στο βάρος μιας αδιαπραγμάτευτης κανονικότητας. Ο εαυτός που ξέπεσε και γι αυτό στοιχειώνει.

M.Σ.: Το θεϊκό που μας κατοικεί από την γέννηση ως τον θάνατο μας, που φροντίζει για την προσωπική μας εξέλιξη, (ευδαιμονία: προσδιόριζε τον έχοντα την εύνοια του Δαίμονος). Το καλό και το κακό μας, το σκοτάδι και το φως μας. Είναι η φωνή μέσα μας που ακούμε συνεχώς. Αυτή που ξέρουμε εμείς και κανένας άλλος κι ωστόσο παραμένει άπιαστο και σκοτεινό. 

Ο «Δαίμονας» αποτελεί ένα έναυσμα για σκέψη και μια πηγή από όπου το συναίσθημα αναβλύζει αβίαστα. Παρακολουθώντας αυτή τη γυναίκα να αφηγείται, τις διαφορετικές φάσεις του έρωτά της και της ζωής της μαζί του, μένεις άναυδος μπροστά στο μεγαλείο του και τις αντιφάσεις που ο Έρωτας επιφέρει. Ένα κείμενο ενίαιο κι αποσπασματικό ταυτόχρονα που όλοι βρίσκουν κομμάτια να ταυτιστούν!

Φωτογραφίες: Ευθυμία Παπαγιαννοπούλου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Μιχάλης Αγγελίδης Γεννήθηκε το 1988 στην Καβάλα. Σπούδασε Εικαστικά στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι και σήμερα παρακολουθεί το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του ίδιου τμήματος. Στην δουλειά του διερευνά τα όρια μεταξύ της performance, των εικαστικών τεχνών και του θεάτρου. Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Happy days, σχεδίασμα πάνω στο ομώνυμο έργο του Samuel Beckett, (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2012), Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας, του Δημήτρη Δημητριάδη, (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2014, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, Αθήνα, 2015), Τα Κτίσματα, του Αριστείδη Αντονά, (Φεστιβάλ Φιλίππων, Καβάλα, 2015). Έχει παρακολουθήσει workshop θεάτρου, αρχιτεκτονικής και εικαστικών τεχνών και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μαριέττα Σπηλιοπούλου Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.(2009) στην κατεύθυνση της υποκριτικής. Εργάστηκε στην Πειραματική σκηνή της Τέχνης στην Θεσσαλονίκη (2006-2012) ως βοηθός σκηνοθέτη και ηθοποιός σε 12 παραγωγές. Συνεργάζεται με τον Γιάννη Καλαβριανό ως βοηθός σκηνοθέτη (Αβελάρδος και Ελοΐζα, Η Τσερλίνε και το σπίτι των κυνηγών). Το Δεκέμβριο του 2013 σκηνοθέτησε στο Θέατρο Αθηνών την παιδική παράσταση Ο Πέτρος και ο λύκος (Sergei Prokovief) σε μεταγραφή για κουιντέτο χάλκινων πνευστών με την δική της εταιρεία παραγωγής LibARTe. Η παράσταση επαναλήφθηκε σε μεταγραφή για κουαρτέτο σαξοφώνων (S.T.A.B Quartet) σε διασκευή-σκηνοθεσία-ερμηνεία της ίδιας στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (2014-15). Η παράσταση Δαίμονας είναι η δεύτερη συνεργασία της με τον Μιχάλη Αγγελίδη, μετά το Happy days του Samuel Beckett (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2012).