Μια συνέντευξη με τον Αντώνη Τουμανίδη, γιατί η συνέχεια του «Μια φορά και έναν καιρό» μπορεί να μην είναι αυτή που φαντάζεστε…

Μετά από την επιτυχία του πρώτου βιβλίου της σειράς «Εφιάλτες & Παραμύθια» και λίγο πριν δούμε το πολυβραβευμένο του σενάριο -βασισμένο στο βιβλίο του «Η Αληθινή Ιστορία του Πινόκιο»- να κάνει πρεμιέρα στο Χόλυγουντ, ο Αντώνης Τουμανίδης επιστρέφει με το ολοκαίνουριο «Εφιάλτες & Παραμύθια 2» και μιλά στο deBόp για το νέο του ταξίδι στη σκοτεινή πλευρά των παραμυθιών!

Πώς αποφασίσατε να εστιάσετε στη σκοτεινή πλευρά των παραμυθιών;

Τα παραμύθια κατά τον Μεσαίωνα και μέχρι τον 19ο αιώνα είχαν εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο, συγκριτικά πάντα με αυτό που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν ιστορίες σκοτεινές που προετοίμαζαν τα παιδιά για την ενήλικη ζωή −στην οποία το κακό μπορούσε ενίοτε να νικήσει, όπως άλλωστε συμβαίνει πολλές φορές− και, ταυτόχρονα, ψυχαγωγούσαν τους ενήλικες τα βράδια. Επιδίωξα να επαναφέρω τα παραμύθια σε αυτήν την πρωτόλεια μορφή.

Και με ποια κριτήρια επιλέγετε τους ήρωές σας;

Ένα είναι το βασικό κριτήριο: η μαγεία. Γιατί αυτό είναι τα παραμύθια: «μαγικές ιστορίες»! Στο «Εφιάλτες & Παραμύθια 2» είναι έντονο το άρωμα της εξωτικής ανατολής με τον Αλαντίν να πρωταγωνιστεί. Από εκεί και πέρα ταξιδεύω στην παγωμένη Ρωσία, στην Ελλάδα των μύθων και στους αστικούς θρύλους της Αμερικής. Γνωστά παραμύθια, όπως «Η Πεντάμορφη & το Τέρας» και ο «Χάνσελ και η Γκρέτελ», δίνουν το παρών μαζί με κάποια άλλα λιγότερο γνωστά, όπως η «Κυρά Τρούντε».

Στο τελευταίο σας βιβλίο «Εφιάλτες και Παραμύθια 2», ηρωίδες όπως η Χιονάτη κι η Αλίκη δεν είχαν το happy end που ξέρουμε. Γαλουχηθήκαμε ουτοπικά διαβάζοντας αυτό το περίφημο «Και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα»;

Ναι! Και ας μου επιτραπεί να είμαι απόλυτος σε αυτό. Το «Και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» είναι, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δημιούργημα του 20ου αιώνα. Στα παραμύθια μου, λοιπόν, το κακό θριαμβεύει, σαρώνει τα πάντα στο διάβα του και οι εκάστοτε ήρωες δεν έχουν παρά μερικές μόνο ευτυχισμένες στιγμές – σε αντίθεση με τους αντιήρωες, τους εκπροσώπους του ερέβους. Το ίδιο συμβαίνει και στη ζωή. Τα παραμύθια πάντα έτσι ήταν. Εμείς τα αλλοιώσαμε και διώξαμε τη μάγισσα από το σπίτι με τα ζαχαρωτά. Ας προσπαθήσουμε, τώρα, να εξηγήσουμε στα παιδιά πως το μονοπάτι της ζωής είναι δύσβατο και πως μπορεί να συναντήσει κανείς δράκους και τέρατα που ενίοτε θριαμβεύουν. Ας το κάνουμε πριν να είναι πολύ αργά, μήπως και έτσι σώσουμε κάτι από το ρημαγμένο μέλλον τους.

Ως ενήλικες πολλές φορές βάζουμε σε δεύτερη μοίρα τη φαντασία, έναντι της πραγματικότητας. Τι έχουμε να κερδίσουμε από ένα παραμύθι, κατά τη γνώμη σας;

Ένας ενήλικας μέσα από ένα παραμύθι μπορεί να θυμηθεί πως κάποτε ήταν κι αυτός παιδί. Είμαστε ιδιαίτερα πλάσματα οι άνθρωποι. Μέχρι την ενηλικίωση ζούμε σε έναν κόσμο φαντασίας και μαγείας όπου όλα είναι δυνατά. Και ξαφνικά, πατάμε ένα κουμπί και ξεχνάμε τα πάντα. Τα παραμύθια έχουν τη δύναμη να μας (υπεν)θυμίσουν όλα αυτά που κουβαλούσαμε μέσα στην καρδιά μας σαν παιδιά.

Γράφοντας τη δική σας εκδοχή πάνω σε κλασικά παραμύθια, κάνατε κι ο ίδιος μια αναθεώρηση της οπτικής σας για τον κόσμο;

Θα σας απαντήσω με ένα απόσπασμα από το παραμύθι «Το κορίτσι με τα κομμένα χέρια»: «Στα παλιά τα χρόνια, ζούσε ένας μυλωνάς που αργά αλλά σταθερά έφτασε στην απόλυτη φτώχεια… Μια μέρα ξεκίνησε να πάει στο δάσος για να μαζέψει ξύλα, μα μόλις βρέθηκε εκεί μέσα, παρουσιάστηκε ξαφνικά μπροστά του ένας γέρος… “Γιατί κουράζεσαι κόβοντας ξύλα;” του είπε ο γέρος. “Αν μου υποσχεθείς πως θα μου δώσεις ό,τι βρίσκεται τώρα πίσω από το μύλο σου, εγώ θα σε κάνω πλούσιο”…»

Ένα από τα βιβλία σας γίνεται ταινία, σε δικό σας σενάριο και μάλιστα θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Καννών του 2025. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτή την κατάκτηση;

Δεν θεωρώ πως έχω κάνει καμία «κατάκτηση». Αυτό είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς. «Η Αληθινή Ιστορία του Πινόκιο» πέρασε στην αντίπερα όχθη του ωκεανού και έφτασε στα κινηματογραφικά στούντιο μέσα από μια κοπιώδη −συχνά επίπονη− και πολυετή διαδικασία. Αγαπώ τον κινηματογράφο και συγκεκριμένα αγαπώ το σενάριο. Τα συναισθήματα είναι ανάμικτα. Ενθουσιασμός, χαρά, αγωνία για την έκβαση της ταινίας αλλά πάνω απ’ όλα αγάπη για τη μαριονέτα μου!

Πόσο δύσκολο είναι για έναν δημιουργό να γίνει γνωστός εκτός συνόρων; Ποια είναι ή θα έπρεπε να είναι η αρωγή της πολιτείας;

Πολύ δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο. Απλά, θα πρέπει να συνειδητοποιήσει κάποιος πως η επιτυχία στο εξωτερικό είναι πρόσκαιρη και απαιτείται διαρκή προσπάθεια για μια σταθερή πορεία. Η αρωγή της πολιτείας… για να είμαι ειλικρινής η πολιτεία είναι απούσα. Η χώρα μας διαθέτει ταλαντούχους ανθρώπους αλλά η κρατική υποστήριξη είναι ανύπαρκτη ή ελλιπής στην καλύτερη των περιπτώσεων. Εξ’ ου και η φυγή των νέων, και όχι μόνο, στο εξωτερικό. Μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα; Ναι, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει και η θέληση από την πολιτεία.

Τι να περιμένουμε από σας στο επόμενο διάστημα;

Για το 2025 προγραμματίζεται η συγγραφική συνέχεια της «Αληθινής Ιστορίας του Πινόκιο» με τίτλο «Η Αληθινή Ιστορία του Πινόκιο 2: Γραμμή Αίματος». Τα παραμύθια επίσης, κάποια στιγμή στο μέλλον, θα επιστρέψουν. Κινηματογραφικά να περιμένετε πολλές εκπλήξεις.

Τα βιβλία του Αντώνη Τουμανίδη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Anubis και μπορείτε να τα βρείτε εδώ.