Μία συζήτηση με την κ. Μαρία Κωνσταντινίδη, Πρόεδρο του Συνδέσμου «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», με αφορμή το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Σίφνου MuSifanto που ανοίγει και πάλι αυλαία σε λίγες μέρες

Η σπίθα που άναψε με την πρωτοβουλία της μουσικοπαιδαγωγού Φραγκίσκης Ψαχαροπούλου Καρόρη, πριν από 31 χρόνια, οδήγησε στην ίδρυση του Συνδέσμου «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας». Σκοπός του, να δοθούν στα παιδιά και στους νέους των νησιών μας πολιτιστικές ευκαιρίες για μάθηση και επικοινωνία με τον ευρύτερο χώρο του πολιτισμού και της τέχνης, με έμφαση στην κλασική μουσική και με σεβασμό στη δική τους μουσική παράδοση. Ιδρυτικά μέλη του Σωματείου υπήρξαν σημαντικοί εκπρόσωποι της Τέχνης και του πολιτισμού εκείνης της εποχής. Ενδεικτικά αναφέρονται οι: Τίτος Πατρίκιος, Μάριος Πλωρίτης, Έλλη Σολωμονίδου Μπαλάνου, Πολυξένη Ματέυ, Παναγιώτης Τέτσης, Άννα Σικελιανού, Λάμπρος Λιάβας και πολλοί άλλοι.

Σε συνεργασία με την Πολιτεία, τις κατά τόπους Αρχές και Διοικητικές Περιφέρειες ιδρύθηκαν 10 Μουσικά Εργαστήρια κλασικής μουσικής και εκπαιδευτικών δράσεων στα νησιά Ικαρία, Λήμνο, Κέα, Κύθνο, Κουφονήσια, Σαντορίνη, Σέριφο, Τήνο, Σίφνο και Κάσο. Συνολικά μέχρι σήμερα στα Μουσικά Εργαστήρια έχουν συμμετάσχει 6.000 μαθητές, δίδαξαν 60 δάσκαλοι και τα επισκέφθηκαν 50 σολίστ.

Στο έργο των 31 χρόνων, καταλυτικό ρόλο έπαιξε το παιδαγωγικό πρόγραμμα Μουσική για Όλους, με δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Στόχος του ήταν να δοθεί δωρεάν η ευκαιρία σε όλους, παιδιά και ενήλικες, να γνωρίσουν τον ευρύτερο χώρο της μουσικής. Πραγματοποιήθηκε σε 6 νησιά του Αιγαίου και παρουσιάστηκαν 16 εισηγήσεις, 7 σεμινάρια, 5 συναυλίες, 18 βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα, 3 ανταλλαγές μεταξύ των νησιών και 6 επισκέψεις στην Αθήνα για την παρακολούθηση μουσικών παραγωγών του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Για την εφαρμογή του προγράμματος συνεργάστηκαν με επιτυχία 20 διακεκριμένοι μουσικοί. 11 χρόνια επιτυχημένης πορείας διέτρεξε και η ετήσια έκδοση «Το Τετράδιο της Χρονιάς» προϊόν και αυτό της Φραγκίσκης Ψαχαροπούλου Καρόρη με καλλιτεχνικό και ενημερωτικό υλικό.

Για το Σύνδεσμο «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», αλλά και το επικείμενο φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής MuSifanto, που θα πραγματοποιηθεί από τις 4 μέχρι τις 10 Ιουλίου στη Σίφνο, μας μίλησε η Πρόεδρος του Συνδέσμου «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», κα Μαρία Κωνσταντινίδη.

Πού δραστηριοποιείται σήμερα ο Σύνδεσμος «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας»;

Σήμερα υπηρετούμε σε 6 εργαστήρια: στην Ικαρία, τη Λήμνο, την Κέα, τη Σέριφο, τη Σίφνο και την Κάσο, η οποία ιδρύθηκε πρόσφατα.  Σε αυτά έχουν ενταχθεί μαθήματα προπαιδείας με σύστημα ORF, πιάνου και κλασικής κιθάρας με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών, τις δυνατότητες του κάθε νησιού και τις οικονομικές αντοχές του Συνδέσμου, έχουν προστεθεί μέχρι σήμερα μαθήματα χορωδίας, χορού, αυτοσχεδιασμού, κρουστών, παραδοσιακού και κλασικού βιολιού, θεωρίας της μουσικής και προγράμματα μουσικής αγωγής για νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας. Δημιουργούνται επίσης μικρά μουσικά σύνολα τα οποία συμμετέχουν στις εκδηλώσεις των Μουσικών Εργαστηρίων, αλλά και σε τοπικές εκδηλώσεις των νησιωτικών Δήμων όπου λειτουργούν, π.χ. αρχαιολογικούς χώρους, πολιτιστικές εκδηλώσεις, βραδιές πανσελήνου, κάλαντα Χριστουγέννων κ.λπ.  Οι δάσκαλοι μουσικής επισκέπτονται τα νησιά 2 Σαββατοκύριακα τον μήνα όλο τον χειμώνα, αψηφώντας τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και τα συχνά μεταβαλλόμενα δρομολόγια των ακτοπλοϊκών και αεροπορικών συγκοινωνιών. Ακόμη και στην εποχή της πανδημίας, τα μαθήματα εξακολούθησαν διαδικτυακά, με τη στήριξη του Δ.Σ. μέσω ενημερωτικών σεμιναρίων για την εξοικείωσή των δασκάλων με την εξ αποστάσεως διδασκαλία.

Έχουν περάσει 31 χρόνια από την ίδρυσή του Συνδέσμου. Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιες στιγμές;

Πολλές! Η αρχή του κάθε Μουσικού Εργαστηρίου και η γνωριμία του Συνδέσμου με κάθε ένα από τα νησιά, όπου ιδρύεται, αποτελεί για τον Σύνδεσμο μια ξεχωριστή στιγμή.

Η βράβευση με το βραβείο «Νησίδες Ποιότητας» της Κίνησης Πολιτών» για μια Ανοιχτή Κοινωνία και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού και το Βραβείο Gina Bachauer – Νικολάου Δούμπα.

Η συναυλία του Αντώνη Κοντογεωργίου με τη χορωδία της ΕΡΤ και η σύμπραξη τους σε μια συνταρακτική λειτουργία ναού στην Σίφνο παρουσία του μουσικού Αργύρη Κουνάδη. Οι συναυλίες της Καμεράτας, Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής Αθηνών, με αρχιμουσικό τον Αλέξανδρο Μυράτ στη Σέριφο, στην Κίμωλο και τη Σίφνο με σολίστ μαθήτρια κλασικής κιθάρας του Μουσικού Εργαστηρίου Σίφνου.

Η παρουσίαση μουσικοθεατρικού έργου του Μουσικού Εργαστηρίου Σερίφου στο χώρο της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής».

Το κάθε ένα από τα ετήσια φεστιβάλ μουσικής, MuSifanto, στη Σίφνο και η συμμετοχή τόσων αναγνωρισμένων μουσικών σε τοποθεσίες εξαιρετικού φυσικού περιβάλλοντος και σε συμβολικά μνημεία του νησιού.

Η αξιόλογη από κάθε πλευρά συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ στο 7ο Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής στη Σίφνο 2022 και η συμμετοχή των μουσικών στον Μουσικό Περίπατο με μικρές μουσικές στιγμές κατά τη διάρκεια της διαδρομής μέσα στη φύση. Μια τρομερή εμπειρία για όλους και για τους μαθητές των Σεμιναρίων που γνώρισαν από κοντά τα μέλη της Ορχήστρας και τα μουσικά όργανα από τα οποία αποτελείται.

Η συμμετοχή του καταξιωμένου πλέον μουσικού Μάρκου Δεστέφανου, πρώην μαθητή του Μουσικού Εργαστηρίου Κέας και σήμερα διευθυντή του τμήματος  Εγχόρδων στα Ωδεία της Άνω Αυστρίας, στο 7ο Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής στη Σίφνο 2022.

Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο επίτευγμα του Συνδέσμου μέχρι σήμερα;

Το ότι εισήγαγε την κλασική μουσική στις κοινωνίες των νησιών και ιδιαίτερα στα παιδιά κάθε ηλικίας. Έδωσε ευκαιρίες για να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους, να ανακαλύψουν τα ταλέντα, όπου υπήρχαν, αλλά κυρίων να απολαύσουν τη χαρά, που προσφέρει η καλή μουσική στη ζωή τους. Γνώρισαν σπουδαίους μουσικούς, άνοιξαν οι ορίζοντες και οι προοπτικές τους, και μέσα από την εκπαίδευση που παρέχουν τα Μουσικά Εργαστήρια ασκήθηκαν στη συνεργασία, την πειθαρχία και το σεβασμό των διπλανών τους.

Μιλήστε μας για το MuSifanto που ξεκινάει σε λίγες μέρες. Πώς ξεκίνησε, με τι αποστολή, τι συμβαίνει στις μέρες που πραγματοποιείται στο νησί;

Το Φεστιβάλ γεννήθηκε και σχεδιάστηκε ώστε να δώσουμε στα παιδιά που ζουν μακριά από αίθουσες συναυλιών, την ευκαιρία να ακούσουν από κοντά σημαντικούς ερμηνευτές, να απολαύσουν, να εμπνευσθούν, να έχουν ένα ακόμα κίνητρο για να προχωρήσουν.

Παράλληλα, οι επισκέπτες του νησιού έμαθαν με τα χρόνια πως στο ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον της Σίφνου γίνονται συναυλίες υψηλού επιπέδου, που μπορούν να κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρουσες τις διακοπές τους. Η Σίφνος και οι Σιφνιοί φημίζονται για την καλαισθησία τους και για την αγάπη τους στον πολιτισμό. Εκτός από τις καθημερινές συναυλίες, από σημαντικούς σολίστ και μουσικά σύνολα από την Ελλάδα και το εξωτερικό, κατά τη διάρκεια του MuSifanto τα παιδιά παρακολουθούν σεμινάρια κλασικής κιθάρας, πιάνου, παλαιάς μουσικής, μονωδίας και τρομπέτας και δημιουργούνται μαθητικές ορχήστρες με βάση την κιθάρα ή άλλα μουσικά σύνολα. Προσπαθούμε επίσης να «βγαίνει» η μουσική από τις αίθουσες και να παρουσιάζεται σε μέρη ιδιαίτερου φυσικού ή αρχιτεκτονικού κάλους, όπως σε πλατείες, αυλές μοναστηριών και ξεχωριστά μονοπάτια. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε και τον Μουσικό Περίπατο. Επιλέγουμε μια διαδρομή, και στις στάσεις της υπάρχουν μουσικοί που ερμηνεύουν μικρής διάρκειας έργα, ενώ ο κόσμος ακολουθεί. Είναι ένας πολύ άμεσος τρόπος προσέγγισης της μουσικής και προσελκύει ένα πολυπληθές κοινό, όλων των ηλικιών.

Φέτος τι να περιμένουμε;

Κάθε χρόνο το MuSifanto δημιουργεί στη Σίφνο μια μουσική κοινότητα.

Το MuSifanto είναι ένας μουσικός θεσμός που φέρνει σε επαφή μουσικούς και κοινό γύρω από τα μαθήματα, τις πρόβες, τις συναυλίες δημιουργείται μια μουσική ανταλλαγή που συμπεριλαμβάνει όλους: από τους πιο μικρούς μαθητές μέχρι τους Έλληνες και ξένους σολίστ. Φέτος, δημιουργούμε ένα collage που ξεδιπλώνει σελίδες της μουσικής.

Την πρώτη βραδιά, εξερευνούμε τη φωνητική μουσική της Αναγέννησης και του Μπαρόκ με μουσικά όργανα όπως το σπινέτο και η θεόρβη και φτάνουμε ως το Bel Canto και τις συνθέσεις του Rossini και του Donizetti.

Την επόμενη βραδιά, παρουσιάζεται ένα πανόραμα της κιθαριστικής δημιουργίας από την Αναγεννησιακή Αγγλία ως τον 20ο αιώνα. Το επόμενο βράδυ, έχουμε το ρεσιτάλ πιάνου του Απόστολου Παληού, που παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον Sergei Rachmaninoff.

Την Παρασκευή, στον μουσικό περίπατο, ακολουθούμε μια διαδρομή στο γραφικό στενό του Αρτεμώνα με μουσικές στάσεις και πολλά και διαφορετικά μουσικά όργανα. Το Σάββατο έχουμε τον Γιώργο Κοντραφούρη με το τζαζ τριο του.

Την Κυριακή και τη Δευτέρα, οι μαθητικές συναυλίες φωτίζουν το εκπαιδευτικό κομμάτι του Φεστιβάλ, με σολιστικές εμφανίσεις των μαθητών, αλλά και με την ορχήστρα που δημιουργείται στο πλαίσιο του MuSifanto.

Για ποιο λόγο επενδύετε τόσο πολύ στη μουσική;

Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει τη θετική επίδραση που έχει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, ιδιαίτερα αν αυτό γίνεται σε μικρή ηλικία. Τα οφέλη αφορούν στην πνευματική και συναισθηματική του ευφυΐα, στην αντιληπτική του ικανότητα, στην ανάπτυξη της δημιουργικής του φαντασίας και στην τόνωση της αυτοεκτίμησής του. Γενικότερα η μουσική προσφέρει σε όλους χαρά, συντροφεύει, παρηγορεί, ενώνει, δίνει ευεξία και αισιοδοξία. Δώρα που θέλουμε να προσφέρουμε στις κοινωνίες των νησιών μας, ιδιαίτερα στα παιδιά και τους νέους που λόγω της γεωγραφικής περιοχής στην οποία ζουν δεν είναι εύκολο να τα αποκτήσουν διαφορετικά.