Ο Γιάννης Παπανικολάου από τους Diviner συστήνεται στο deBόp

Ο Γιάννης Παπανικολάου είναι ιδιαίτερη περίπτωση καλλιτέχνη. Τον θυμάμαι από παλιά, στα tribute live για τον Gary Moore και τον Ronnie James Dio. Ξεχωριστός, ανοιχτόμυαλος, ανήσυχος και δημιουργικός, έχει χαράξει λαμπρή πορεία στη metal σκηνή της χώρας. Υπήρξε μέλος σε ένα από τα πρώτα heavy metal συγκροτήματα του τόπου, τους "InnerWish", στη συνέχεια ακολούθησε διαφορετική διαδρομή με τους "Ελεύθερους" ή τους αποκαλούμενους από τα μέσα της τότε εποχής ως "Παπαροκάδες" και βρίσκεται στο σήμερα. Έχει φτιάξει ένα από τα γνωστότερα γκρουπ παγκοσμίως εις μνήμην του Ronnie James Dio, τους "Rock n' Roll Children", με το οποίο πραγματοποιούν συναυλίες με φιλανθρωπικό χαρακτήρα, το λεγόμενο "Rock in Dio", ενώ ταυτόχρονα τραγουδάει στους "Diviner", μια metal μπάντα που έχει αγγίξει μεγάλο κοινό στα πέρατα του κόσμου και προχωράει. Μέσα σε όλα αυτά, έχει μοιραστεί τη σκηνή με μεγάλα ονόματα του χώρου και παράλληλα αγαπάει πολύ το ελληνικό τραγούδι, το οποίο και τον επηρέασε ριζικά. Τον συνάντησα στη Φωκίωνος Νέγρη και μιλήσαμε για όλα:

- Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με τη μουσική;

Ξεκίνησε το '70. Έχω δύο μεγαλύτερες αδελφές που άκουγαν πολλή μουσική στο σπίτι. Εκείνη την εποχή, βρισκόταν σε άνθιση το πολιτικό, το έντεχνο τραγούδι, η ροκ και η ντίσκο μουσική, ενώ μέταλ δεν υπήρχε ακόμα. Όπως έλεγε ο Τζίμης Πανούσης, έχω ακούσει πολύ Νταλάρα, Παπακωνσταντίνου, Πάριο και Αλεξίου (γέλια)! Άσχετα με την πλάκα, τα αγαπάω όλα αυτά και στην πορεία ασχολήθηκα πολύ με το ελληνικό τραγούδι. Παράλληλα, ο Θεοδωράκης και ο Ξαρχάκος βρίσκονταν ούτως ή άλλως στα ακούσματά μας. Ήταν μια εποχή γεμάτη από μουσική, ξεπρόβαλαν τόσα πολλά πράγματα, που δε γινόταν να μείνεις ανεπηρέαστος. Όλα αυτά μου προσέφεραν πολλά στην καλλιτεχνική μου παιδεία!

- Πώς ήρθες σε επαφή συγκεκριμένα με το rock n' roll;

Το "The Wall" των Pink Floyd το θυμάμαι πολύ έντονα από εκείνη την περίοδο ως πρώτο rock ερέθισμα. Αργότερα, στις αρχές του '80, γεννήθηκε το heavy metal και έπαθα πλάκα με το "Number of the Beast" των Iron Maiden! Σκέψου ότι βλέπαμε τον Eddie στο εξώφυλλο και νομίζαμε ότι κάτι θα πάθουμε (γέλια). Φαντάσου με τι δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις ζούσαμε τότε... Ταυτόχρονα, με συνεπήρε το "The Temple of the King" των Rainbow και κάποια στιγμή βγήκε το "Holy Diver". Έψαξα, λοιπόν, με ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον τους Black Sabbath, τους Rainbow και όλη την ιστορία του Dio. Επίσης, τρελάθηκα με τους AC/DC, τους οποίους χαριτολογώντας αποκαλώ ως το συγκρότημα που ανήκει σε όλους, αφού είναι πολύ αγαπητοί σε τεράστιο κοινό. Πέραν αυτών, με μεγάλη συγκίνηση θυμάμαι να ακούω Scorpions, Accept, Judas Priest, Manowar, Helloween, Savatage, Metallica, Slayer και πάρα πολλά ακόμα... Στην εφηβική ηλικία τα ζεις όλα έντονα και ρομαντικά! Ακόμα έχω μυθοποιημένα τα 80's στο μυαλό μου, όπως πολύς κόσμος και έχω την αίσθηση ότι τελικά ο χρόνος δικαίωσε εκείνα τα χρόνια, διότι δεν ήταν απλά ένα πυροτέχνημα. 

- Είχε εμφανιστεί στην ελληνική δισκογραφία το heavy metal εκείνη την περίοδο; Υπήρχαν οι Spitfire π.χ.;

Φυσικά και μου άρεσαν πάρα πολύ! Εντωμεταξύ, είχαν συμβόλαιο με την ΕΜΙ και μάνατζέρ τους ήταν ο Γιάννης Κουτουβός, ο ιδρυτής του Metal Hammer, οπότε έκαναν πάταγο και είχαν συχνή παρουσία στα έντυπα. 

- Τότε άρχισες να τραγουδάς;

Μου άρεσε πάρα πολύ να κρατώ τη χτένα μου και να κοιτιέμαι στον καθρέφτη τραγουδώντας και κάνοντας φιγούρες. Αυτή ήταν η αφετηρία ώστε να μην έχω συστολές. Θυμάμαι να κάνουμε εκδρομές με κασετόφωνα και κιθάρες, να υπάρχει επαφή και άμεση επικοινωνία... Κάποια στιγμή, μπήκα στην ορχήστρα του σχολείου μου (2ο Γυμνάσιο και 1ο Λύκειο Ηλιούπολης). Αυτός ήταν ο πρώτος "σταθμός". Η Ηλιούπολη ήταν πολύ δραστήρια καλλιτεχνικά περιοχή. Σταδιακά, άρχισε να μεγαλώνει ο κύκλος μου όσον αφορά τις καλλιτεχνικές ομάδες και τους μουσικούς... Καταλυτικό ρόλο έπαιξε, βέβαια, ένας δάσκαλος μουσικής που με δίδαξε κιθάρα και ενορχήστρωση, όπως και ένας φίλος μου που ήταν πιανίστας. Θυμάμαι τον εαυτό μου να μπαίνει όλο και περισσότερο στον χώρο και έτσι, στις αρχές δεκαετίες του '90, έγινα μέλος μιας κομπανίας που παίζαμε ρεμπετικά και λαϊκά σε μπουάτ και ραδιοφωνικές εκπομπές. Επιπλέον, έγινα ο κύριος τραγουδιστής στη λαϊκή ορχήστρα της Ηλιούπολης και φυσικά, τότε έσκασαν και τα πρώτα σχήματα που ξεκινήσαμε να παίζουμε rock και metal διασκευές. 

- Έχεις ακαδημαϊκές γνώσεις δηλαδή;

Ναι, διδάχθηκα επίσης θεωρία στο ωδείο της Ηλιούπολης και μάλιστα έβγαλα τρεις τάξεις σε ένα έτος. Μελέτησα πολύ. 

- Tι διασκεύες παίζατε;

Led Zeppelin, Deep Purple, ακόμα και τα πιο "δυνατά" κομμάτια του Βασίλη Παπακωνσταντίνου! Ο ένας από τα παιδιά που παίζαμε είναι ο Θύμιος Κρίκος, με τον οποίο φτιάξαμε μετά τους Rock n' Roll Children. Είμαστε αδελφικοί φίλοι από τότε!

- Κάπου τότε δημιουργήθηκαν οι Ιnnerwish;

Ξεκινήσαμε με τον Θύμιο ως "Growing Order", με μια κασετούλα demo και αργότερα εξελιχθήκαμε σε "InnerWish". Ήρθε ο Μανώλης Τσίγκος και βγάλαμε το "Waiting for the Dawn" το 1998, που ήταν και η πρώτη μου "σοβαρή" δισκογραφική δημιουργία. 

- Βιώνατε ότι ήσασταν κάτι "περιθωριακό" ως μεταλάδες;

Ναι, βιώναμε ότι δεν ήμασταν αποδεκτοί σε κανέναν χώρο πέρα από εκεί όπου έπαιζαν τέτοια μουσική. Υπήρχε μεγάλος ρατσισμός γενικά, γιατί τα μουσικά ρεύματα είχαν συσχετιστεί με τον χουλιγκανισμό. Έμπαιναν παιδιά που προέρχονταν και από ομάδες... Έχω περάσει και εγώ από αυτό το στάδιο και το βρίσκω λάθος τώρα πια. Παρ' όλα αυτά, όλοι έχουμε περάσει από ανώριμες καταστάσεις και έχουμε ζήσει ασυνείδητα. Ο κόσμος θέλει να ανήκει κάπου, σε κάτι μεγαλύτερο, που τον προστατεύει. Στην πορεία κατάλαβα ότι η μουσική γαληνεύει την ψυχή, δεν είναι μπύρες και γήπεδο! Πλέον έχει μείνει η συνειδητοποίηση της μουσικής, η πνευματικότητα και τα αισθήματα. Κάπως έτσι θέλω και εγώ να προσεγγίζω την τέχνη, ως προέκταση δηλαδή των ανησυχιών και του εσωτερικού μου κόσμου. Δε θεωρώ ότι εγώ είμαι ποιοτικός και τέτοια, βέβαια. Εξάλλου, ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος "κριτής" στο τέλος. Η "σοβαρή" τέχνη μένει για πάντα και αγγίζει τη συλλογική συνείδηση. Τα υπόλοιπα είναι και αυτά τέχνη αλλά και κάτι τελείως διαφορετικό.

- Θεωρείς ότι η metal μουσική έχει καταφέρει να απευθυνθεί σε μεγάλα ακροατήρια και να αγγίξει τη συλλογική συνείδηση;

Οι Iron Maiden έκαναν γνωστό το heavy metal παγκοσμίως τη δεκαετία του '80. Οι Metallica όμως το έκαναν mainstream, αφού έπαιξε στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση το Black Album. Κάποια στιγμή, το MTV αποφάσισε να αποκλείσει το κλασικό hard rock και heavy metal (κάτι που θα δεις και στο πρόσφατο ντοκιμαντέρ για τον Dio) και ήθελε νέα ακούσματα, κυρίως alternative και grunge. Πετούσαν, λοιπόν, στο καλάθι τα cd metal καλλιτεχνών, αλλά οι Metallica ανήκαν σε μια εταιρεία, την Q Prime Management, που είχε αναλάβει τα καινούρια ρεύματα τότε. Η απόφαση τους ήταν συνειδητή να στραφούν εκεί, ώστε να αποκτήσουν ακόμα μεγαλύτερο κοινό. Από την άλλη, οι Maiden είχαν ανάλογες προτάσεις, αλλά αρνήθηκαν. Ο καθένας κάνει αυτό που πιστεύει και το marketing χρειάζεται για να περνάει ένα συγκεκριμένο attitude στον κόσμο. Το marketing είναι ο τρόπος για να επικοινωνείται η μουσική καλώς ή κακώς.

- Οι Judas Priest δεν ξέρω πώς την "πάτησαν" και δεν έγιναν τόσο δημοφιλείς στο ευρύ κοινό!

Οι Judas Priest έκαναν το εξής λάθος. Έδωσαν έμφαση στο αμερικάνικο κοινό τη δεκαετία του '80, γιατί έκαναν εκεί πλατινένια άλμπουμ. Δεν έδωσαν την απαραίτητη σημασία στην Ευρώπη, θαμπώθηκαν από την αμερικανική αίγλη και όταν η ρόδα γύρισε, η Αμερική δεν ήθελε πια το heavy metal στις επιλογές της, δεν υπήρχε συμπαγές έδαφος στην Ευρώπη. Μέσα σε όλα αυτά, υπήρξαν, βέβαια, πολλές μπάντες που κράτησαν το metal τοπίο ακέραιο τη δεκαετία του '90. Ποιον να σου πρωτοπώ; Saxon, Accept, Motorhead, Blind Guardian, Stratovarius, Queensryche, Iced Earth...

- Εσύ άκουσες ποτέ grunge;

Άκουσα αναγκαστικά, γιατί έπαιζε παντού, αλλά δε συνδέθηκα ποτέ με αυτήν τη σκηνή. 

- Να γυρίσουμε τώρα στη δική σου πορεία. Μετά τους InnerWish ήρθαν οι Ελεύθεροι;

Ήμουν πάντα ανήσυχος υπαρξιακά και πνευματικά. Υπήρχε πάντα μέσα μου μια παράλληλη πορεία εσωτερικής αναζήτησης και όλα αυτά με οδήγησαν εκεί που πίστεψα ότι μπορώ να βρω την αλήθεια. Όσο μεγάλωνε το ενδιαφέρον για την αναζήτηση, τόσο περισσότερο ήθελα να ζήσω τη διαδρομή στο βάθος της. Κάποια στιγμή, λίγο μετά την πρώτη κυκλοφορία των InnerWish, μπήκα στην αδελφότητα και κάθισα 7,5 χρόνια! Τότε, ήταν και ο Χριστόδουλος στη θέση που ήταν, που είχε κοινωνικό και ανθρώπινο εκτόπισμα και όλοι νόμιζαν ότι εμείς είχαμε σχέση με αυτό. Όμως εγώ έγραφα ούτως ή άλλως μουσική και έτσι, έγραψα πολλά και για τους Ελεύθερους.

- Νομίζω πως πολλά από αυτά που είπατε είχαν διορατικό πνεύμα τελικά. 

Με την απόσταση πια του χρόνου, βλέπω ότι τα τραγούδια των Ελεύθερων είχαν κάτι να πουν για όλα αυτά που έρχονταν... To millenium ήταν η στιγμή που άλλαξε ο κόσμος για πάντα και η απόσπαση που είχα από τα κοινωνικά δρώμενα, με βοήθησε να δω καθαρά το τοπίο. Βέβαια, τα κανάλια εκμεταλλεύτηκαν πολύ αυτό που γινόταν με μας, τους "Παπαροκάδες" και όλα αυτά, γιατί ήταν κάτι πρωτόγνωρο και κάποια στιγμή, όλα ξέφυγαν από τα όρια. Όπως και να έχει, τα τραγούδια ταξιδεύουν στον χρόνο ακόμα και μετά τη σιωπή και τον θάνατο των δημιουργών. Αν κάτι αξίζει να ειπωθεί, θα λέγεται για πάντα... 

- Πίστη και θρησκεία είναι τελικά το ίδιο;

Όχι! Η πίστη είναι κάτι προσωπικό και μπορεί να μην έχει σχέση με συστήματα συμβόλων, ομαδικές συναθροίσεις, υμνογραφία και όλα αυτά. Στη δική μου περίπτωση, ακόμα και όταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης νόμιζαν ότι μόνο γράφαμε μουσική, εγώ συνέχιζα να ζω τον πνευματικό μου βίο, τον οποίο αποζητούσα από την αρχή. Διάβασα, εξερεύνησα και ανακάλυψα. Παρ' όλα αυτά, ήρθε ο καιρός που κατάλαβα ότι διαφορετική αντίληψη για την ελευθερία. Ήμουν "αλλεργικός" σε διάφορα που έβλεπα, τα οποία δεν είχαν σχέση με την πνευματικότητα (χειραγώγηση με το πρόσχημα της πίστης, εκμετάλλευση, κερδοσκοπία κτλ). Αποφάσισα το 2006 να φύγω και να κλείσει αυτός ο κύκλος λοιπόν!

- Τι έγινε στη συνέχεια;

Έκανα έναν προσωπικό πολυσυλλεκτικό δίσκο ως Γιάννης Παπανικολάου με τίτλο "Στην άκρη του χρόνου". Είχα αρχίσει να τον φτιάχνω προτού αποχωρήσω από την αδελφότητα. Βρισκόμουν σε μεταβατική περίοδο, μου είχε μπει η ιδέα να ασχοληθώ με την ελληνική μουσική και έκανα αυτόν τον δίσκο από κεκτημένη ταχύτητα. Μου δόθηκαν ευκαιρίες και προτάσεις να εμφανιστώ σε πίστες, έδωσα χρήματα σε όλο αυτό, αλλά κάτι δε μου πήγαινε. Δεν ήταν για την ιδιοσυγκρασία μου. Συν ότι ο δίσκος δεν έτυχε αναγνώρισης και αποφάσισα να μην ασχοληθώ άλλο. Ευτυχώς όμως που πέρασα και από αυτό το στάδιο και έμαθα!

- Και μετά επέστρεψες στη metal;

Κάπως έτσι... Αν και είναι απολύτως θεμιτό να κάνει ο καθένας αυτό που πιστεύει... Μπορεί μια μέρα να ξανακάνω μια παρόμοια απόπειρα. Το μότο "Έμαθα ελεύθερος να ζω" με ακολουθεί πάντα και παντού. Προσπαθώ ό, τι κάνω να ελέγχεται από μένα, όχι από εξωτερικούς παράγοντες. Τέλος πάντων, μετά από αυτόν τον προσωπικό δίσκο, ξεκίνησε σιγά σιγά η φάση με τους Rock n' Roll Children και αργότερα με τους Diviner.

- Σε τι φάση βρίσκονται τώρα αυτά τα δύο γκρουπ;

Οι Diviner είναι ένα σχήμα που πάει πάρα πολύ καλά και ευελπιστούμε μέσα στο '23 να βγάλουμε τον τρίτο μας δίσκο. Από την άλλη, οι Rock n' Roll Children έχουν μεγάλη αποδοχή τόσο για τον ανθρωπιστικό τους χαρακτήρα όσο και για τον μουσικό. Οπότε, μας πέρασε η ιδέα να βγάλουμε και δικό μας υλικό. Καθόμαστε με τον Μανώλη Τσίγκο και γράφουμε τα δικά μας κομμάτια. Θεωρώ ότι θα μπούμε πάλι στους ρυθμούς μας, εκτός απροόπτου φυσικά, διότι δεν ξέρεις τι ξημερώνει αύριο με όλα αυτά που συμβαίνουν... Μόνο κομήτης δεν έχει πέσει ακόμα στον πλανήτη (γέλια)!

- Έχετε παίξει και στο εξωτερικό με τους Diviner. Ποια ήταν η ανταπόκριση όταν βρεθήκατε έξω;

Έχουμε παίξει σε Ολλανδία, Γερμανία και Ελβετία. Ήταν υπέροχα, με αποκορύφωμα ένα φεστιβάλ στην Ελβετία, όπου παίξαμε με τους InnerWish.

- Ζεις από τη μουσική ή ασχολείσαι και με κάτι άλλο;
Έχω ένα όριο διάθεσης, γιατί απολαμβάνω τον ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό μου και τους ανθρώπους μου. Έχω προσωπική ζωή, πρωινή δουλειά και δεν μπορώ να το δω τελείως βιοποριστικά. Μπορεί και να μη μου άρεσε να κάνω 150 live τον χρόνο. Όταν είσαι rock n' roll, το τίμημα είναι τεράστιο! Ωστόσο, προφανώς και το κάνω με αγάπη και όσον περισσότερο επαγγελματισμό μπορώ!  

- Ξεχωρίζεις τρεις συναυλίες από όσες έχεις δει ως θεατής / ακροατής;

Maiden το '88, το '08 και το '18 (γέλια)! Στην Ελλάδα και οι τρεις! 

- Bruce Dickinson ή Paul Di Anno;

Μου αρέσουν και με τον Dianno οι Maiden, αν και είναι άλλη μπάντα και δε με εκφράζει τόσο πολύ πια αυτό το αλήτικο rock n' roll στοιχείο. Bruce με χίλια!

- Ronnie James Dio ή Freddie Mercury;

Είναι διαφορετικοί. Ο καθένας στον χώρο του ήταν κορυφή! Ο Dio ήταν κορυφαίος στο heavy metal ενώ ο Mercury ήταν σε όλα τα υπόλοιπα (γέλια). Πάντως η περσόνα του Mercury είναι αναφορά για όλους και ο ορισμός του καλλιτέχνη.

- AC/DC με Bon Scott ή Bryan Johnson;

Δεν μπορώ να διαλέξω αλλά το "Back in Black" είναι σίγουρα ένας από τους αγαπημένους μου δίσκους. 

- Metallica ή Megadeth;

Θα έλεγα Metallica της πρώτης περίοδου, με Mustaine και Burton! Θα ήμουν περίεργος να δω πού θα έφτανε όλο αυτό...

- Μίκης Θεοδωράκης ή Μάνος Χατζιδάκις;

Τα διλήμματα είναι αδιέξοδα. Δεν μπορώ να πάω στη ζωή με το ένα ή το άλλο, παρόλο που κάνουμε ένα παιχνίδι τώρα. Λατρεύω και τους δύο! Πλούτος μουσικότητας, ευαισθησίας και χρωμάτων είναι ο Μάνος. Ο Μίκης, από την άλλη, είναι πιο δωρικός, απλός και επαναστατικός. 

- Βινύλιο, cd ή ψηφιακή μορφή;

Ο αναλογικός ήχος είναι καλύτερος αποδεδειγμένα! Παρ' όλα αυτά, ένα νέο παιδί που δεν έχει προλάβει το βινύλιο ή ακόμα και το cd, δεν έχει κριτήριο για να καταλάβει τη διαφορά. Το θέμα όμως είναι να βγαίνει καλή μουσική και ας την ακούει ο καθένας όπως θέλει.

- Καταφέρνουμε να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία ως εργαλείο, χωρίς να γινόμαστε δούλοι της;

Βρισκόμαστε σε μέρες που η τεχνολογία έχει ξεπεράσει την κοινωνία. Έχουμε χάσει την ανθρώπινη επαφή, όπως αυτό που κάνουμε τώρα. Καθόμαστε σε ένα παγκάκι και συζητάμε. Αναμφίβολα, είναι εξαιρετικό που μπορώ να μιλήσω μέσω του κινητού ή του υπολογιστή με κάποιον που είναι στην άλλη άκρη του κόσμου. Όμως, βλέπω πολλή πληροφορία και λίγη γνώση, πολλή είδηση και λίγη συνειδητοποίηση! Για την ώρα, η τεχνολογία κάνει κακό στους ανθρώπους σε ιδιοσυγκρασιακό επίπεδο. Δε μιλάω φυσικά για την απίστευτη προσφορά επιστήμης και τεχνολογίας ούτε μιλάω συνομωσιολογικά! Βλέπω ότι προχωράμε προς την κοινωνία του μετανθρωπισμού με τελείως διαφορετικές συνθήκες, όπου πολλά πράγματα, όπως η μουσική, θα έχουν λίγη σημασία. Θέλω όμως να ζήσω και να δω πού θα φτάσει όλο αυτό! Είμαι αισιόδοξος κατά βάθος.

- Πιστεύεις δηλαδή ότι θα επανακάμψει η ανθρωπότητα;

Νομίζω ότι έχει ήδη χάσει το παιχνίδι. Όταν φτάσουμε στο τέλμα της αυτοκαταστροφής μας, θα το πάμε ξανά από την αρχή. Αυτό συμβαίνει και με τη φύση που υπάρχει άσχετα με μας! Μην ξεχνάς ότι η ανθρώπινη υπάρξη είναι απειροελάχιστες στιγμές στην ιστορία του σύμπαντος!

- Κλείσε με έναν στίχο που σε εκφράζει.

Mε επηρέασαν πολύ οι τελευταίοι στίχοι του "Hallowed Be Thy Name" από όταν τους διάβασα για πρώτη φορά και είχα τις πρώτες υπαρξιακές ανησυχίες. Πιστεύω ότι ζούμε οργανικά μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο, διότι η αντίληψή μας είναι περιορισμένη. Σαν να ζούμε σε ψευδαίσθηση περίπου. Έχουμε όμως και έναν ανώτερο εαυτό που αντιλαμβάνεται πέραν των πέντε αισθήσεων. Αυτό πιστεύω. Οπότε, θα κλείσω με αυτό...

When you know that your time is close at hand
Maybe then you'll begin to understand
Life down here is just a strange illusion