Ο Κωνσταντίνος Γώγουλος με αφορμή το «Moderato Cantabile» μιλά στο deBόp

Ο Κωνσταντίνος Γώγουλος αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση ηθοποιού. Απόφοιτος του Πολυτεχνείου (Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών), αποφάσισε ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια πως το θέατρο τον ελκύει. Για αυτό και στράφηκε προς αυτό, ίσως από εκείνη την παιδική του ανάγκη να ερευνήσει την ανθρώπινη ψυχή. Αποφοιτώντας από τη Δραματική Σχολή συνεργάστηκε με τους δασκάλους του (Δ. Καταλειφό & Ε. Σκότη). Δεν επαναπαύθηκε όμως, συνέχισε αν ακολουθεί το δύσκολο μονοπάτι της προσωπικής έρευνας πάνω στην έκφραση. Έχει συνεργαστεί με πληθώρα σκηνοθετών, ενώ παράλληλα έχει κάνει την σκηνοθετική του απόπειρα. Αυτή την περίοδο πρωταγωνιστεί στην παράσταση Moderato Cantabile σε σκηνοθεσία της Φρόσως Μστρόκαλου. Εμείς ξεκλέψαμε λίγο από το χρόνο του για να μιλήσουμε μαζί του με αφορμή το έργο στο οποίο πρωταγωνιστεί.

Ο τίτλος του έργου Moderato Cantabile σημαίνει μετρημένη λυρικότητα. Δεν είναι οξύμωρο, αφού ένα έγκλημα, μια καθόλου μετρημένη πράξη, αποτελεί το εφαλτήριο για τη συνάντηση του άντρα με τη γυναίκα;

Η Κραυγή της γυναίκας που πεθαίνει και ο άντρας που κοιτάζει το πλήθος που παρατηρεί το έγκλημα, με μια Έκφραση «κεραυνοβολημένη, ανεξίτηλη, αντίρροπη προς αυτή του υπόλοιπου κόσμου, (με την Έκφραση) του πόθου του» έρχονται να δυναμώσουν τα ποτάμια της ζωής εντός της Άννας Ντεμπαρέντ, που έχουν μπαζωθεί κάτω από  φόβους, τις κοινωνικές συμβάσεις και τη βίαια επιβολή τον όρων  μιας πατριαρχικής και καπιταλιστικής κοινωνίας πάνω στο άτομο. Με αυτή την Κραυγή και αυτή την Έκφραση μέσα από την κατασκευή μιας ιστορίας επιχειρούν να συναντηθούν τα πρόσωπα. Ένας μηχανισμός-κατασκευή  (μετρημένο - moderato) που επιχειρεί να εκφράσει  το «τραγούδι» αυτής της Κραυγής και αυτής της Έκφρασης (τραγουδιστά - cantabile).

Το έγκλημα που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια των ηρώων είναι μια γυναικοκτονία. Σήμερα 64 χρόνια μετά από τη συγγραφή του βιβλίου οι γυναικοκτονίες αποτελούν καθημερινή σχεδόν είδηση. Το έγκλημα, λοιπόν, είναι ατομική ή κοινωνική ευθύνη;

Είναι και τα δύο. Μια ολόκληρη κοινωνία που έχει δομηθεί με πατριαρχικούς όρους σαφώς και ευθύνεται γι’ αυτό. Αλλά και τα υποκείμενα που δρουν εντός αυτής της κοινωνίας δεν είναι χωρίς ευθύνες καθώς μπορούν με τη στάση τους είτε να ενισχύσουν αυτούς τους όρους, είτε να εναντιωθούν και να παλέψουν για την ανατροπή τους.

Οι δύο ήρωες συναντώνται εξαιτίας ενός φρικιαστικού γεγονότος. Είναι αυτό αρκετό ή υπάρχουν κι άλλοι λόγοι για αυτές τις συναντήσεις;

Έχω την αίσθηση πως η κεντρική λέξη που εκφράζει τις συναντήσεις τους, είναι η λέξη Επιθυμία. Τα δύο πρόσωπα Επιθυμούν να διαρρήξουν την πραγματικότητα έτσι όπως τους επιβάλλεται και τη βιώνουν (τόσο εξωγενώς ,όσο και ενδογενώς). Αυτή η επιθυμία δεν είναι απαραίτητα προϊόν συνειδητής απόφασης , ακόμα μπορεί και να μην μπορείς να το εκφράσεις καν σε λόγια. Μπορεί απλώς να μην μπορείς να κανείς αλλιώς. Να αντιδράει το Σώμα σου σε όλο αυτό που του έχει επιβληθεί.

Κοινό των δύο ηρώων είναι η ανία – η ζωή και των δύο απέκτησε νόημα μετά το έγκλημα. Και στην πραγματικότητα όμως αυτό συμβαίνει, οι ζωές των ανθρώπων είναι μονότονες. Γιατί η μονοτονία έχει δαιμονοποιηθεί;

Έχω τη σκέψη ότι αυτό που μοιράζονται τα δύο πρόσωπα δεν είναι η ανία, αλλά το γεγονός ότι ζουν μια πλήρως συμμορφωμένη και προβλεπόμενη ζωή, αυτό το είδος μονοτονίας φέρει βία και επιβολή. Η κραυγή της γυναίκας ήρθε να ρηγματώσει την κατασκευασμένη –κυρίως από άλλους- γι’ αυτή  πραγματικότητα που βίωνε η Άννα Ντεμπαρέντ. Αντίστοιχα ο Σοβέν παράτησε τη δουλειά του, στο εργοστάσιο, πιθανώς για αντίστοιχους λόγους. Επιχειρούν να δημιουργήσουν μέσα από τις συναντήσεις τους αυτή την τομή διαφυγής που θα τους επιτρέψει έστω και στιγμιαία να  ανασάνουν, να ζήσουν έστω  και για λίγο μέσα στα δικά τους πόδια κι όχι αλλωνών (του αφεντικού, του συζύγου κ.ο.κ).

Τι θα γίνει μετά, δεν το γνωρίζουμε. Για παράδειγμα, υπάρχει μια υπέροχη σκηνή στη νουβέλα που ο Σοβέν παίζει με τα κέρματα στην τσέπη του , τα οποία προφανώς λιγοστεύουν όλο και περισσότερο. Θα τον επισκεφθεί σύντομα ακόμα πιο έντονα η  βία της φτώχειας. Πως θα αντιδράσει σε αυτό; Αυτό πραγματικά δεν το γνωρίζει ούτε ο ίδιος.

Ο όρος moderato cantabile αφορά στον τομέα της μουσικής. Αλήθεια ποια είναι η σχέση του έργου με τη μουσική;

Ο ήχος γενικότερα είναι από τα βασικά δομικά στοιχεία στον κόσμο του Moderato Cantabile. Οι ήχοι της θάλασσας, του ανέμου, το ραδιόφωνο που παίζει στο καφέ, τα μαθήματα πιάνου, η σειρήνα του εργοστασίου, οι φωνές των αντρών που ξεχύνονται στην προκυμαία μετά τη δουλειά και φυσικά η κραυγή της γυναίκας συνθέτουν το ηχητικό τοπίο του έργου και την ατμόσφαιρά του. Μπορείς να το «ακούσεις», διαβάζοντάς το. Επίσης η αρχιτεκτονική των διαλόγων είναι δομημένη με τέτοια πύκνωση και ακρίβεια και με μία ισορροπία τέτοια που δεν χάνουν ίχνος από την προφορικότητά τους που συχνά στην πρόβα μου έδινε την εντύπωση ότι πρόκειται για μουσικό έργο τρομερής ακρίβειας και ποιότητας.

Υπάρχουν ανακοινώσιμα μελλοντικά σχέδια;

Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια, τα οποία όμως δεν είναι ανακοινώσιμα αυτή τη στιγμή.

Ευχαριστούμε πολύ τον Κωνσταντίνο και του ευχόμαστε να συνεχίσει να δημιουργεί όπως εκείνος επιθυμεί!

Όλες οι πληροφορίες για την παράσταση εδώ.