Ο Π. Δαδακαρίδης και ο Κ. Μπιμπής στο deBόp, για την παράσταση «Πόλεμος και Ειρήνη»

Λίγο πριν την έναρξη της παράστασης «Πόλεμος και Ειρήνη» που ανεβαίνει αυτή την περίοδο στη σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, συναντήσαμε backstage τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη και τον Κωνσταντίνο Μπιμπή και μιλήσαμε για την παράσταση, τους ρόλους που ερμηνεύουν και το έργο του Τολστόι.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχει ο ηθοποιός να αντιμετωπίσει ερχόμενος σε επαφή με το συγκεκριμένο έργο;

Π.Δ.: Ο ηθοποιός χρειάζεται να κατανοήσει και εν συνεχεία να αγαπήσει την ιστορία. Να καταλάβει το λόγο που ο συγγραφέας έγραψε συγκεκριμένους ήρωες σε χρονική ηλικία, τάξη και παιδεία, πού ακριβώς τους πετυχαίνουμε και το γιατί τους. Επίσης, χρειάζεται να θυμάται την αρχή, τη μέση και το τέλος, άρα την εξέλιξη του ήρωα. Τέλος, ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση είναι, μέσα από πολύ διάβασμα, να καταφέρει εισχωρώντας συναισθηματικά στο ρόλο να βρει μέσα του το δικό του το γιατί σαν ηθοποιός και να ταυτιστεί με τις ρωγμές που έχει αφήσει διακριτικά ο συγγραφέας.

Κ.Μ.: Η πρόκληση που έχεις να αντιμετωπίσεις παίζοντας σε μια παράσταση που βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα, ειδικά μάλιστα όταν αυτό ανεβαίνει για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή, είναι ότι κάποιοι θεατές μπορεί να αγαπούν πολύ το βιβλίο ή κάποιον από τους χαρακτήρες του, με αποτέλεσμα να περιμένουν να δουν κάτι πολύ συγκεκριμένο που όμως μπορεί να μην ταιριάζει με αυτό που τελικά θα δουν. Στην περίπτωσή μας, η παράσταση είναι μια διασκευή του μυθιστορήματος του Τολστόι, οπότε ως ηθοποιός χρειάζεται να σταματήσεις να σκέφτεσαι το βάθος των χαρακτήρων του μυθιστορήματος και να προσπαθήσεις να προσαρμοστείς στο περιεχόμενο της διασκευής.

Σε ποια σημεία του βιβλίου έχει εστιάσει η διασκευή;

Κ.Μ.: Η διασκευή της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη εστιάζει σε δύο παράλληλους άξονες, τα ιστορικά γεγονότα που είναι πολύ ισχυρά στο έργο και πώς αυτά αλληλεπιδρούν με τον ψυχισμό των ηρώων. Επί σκηνής, ο Κώστας Καζάκος και η Ρούλα Πατεράκη έχοντας αναλάβει την αφήγηση της ιστορίας, στέκονται μπροστά και εξιστορούν τα γεγονότα που συνέβησαν τις περίοδους που διανύει το έργο και σε ένα άλλο επίπεδο βλέπουμε ταυτόχρονα τους υπόλοιπους ήρωες πώς δρουν στον πόλεμο και την ειρήνη, πώς οι ψυχές τους πολλές φορές μέσα στον πόλεμο βρίσκουν ειρήνη και μέσα στην ειρήνη βρίσκουν πόλεμο.

Τι ξεχωρίζετε στην προσωπικότητα του ήρωα που υποδύεστε και ποια είναι τα κοινά σας σημεία;

Π.Δ.: Ο Αντρέι διακρίνεται για την ευγένεια, το σεβασμό, την καθαρότητα, το θάρρος, το κουράγιο, την ανάγκη του να αγαπηθεί και να αγαπήσει βαθιά. Νομίζω όλοι οι άνθρωποι έχουμε κοινά στοιχεία με τον Αντρέι, γιατί είναι απλός επί της ουσίας και η συναισθηματική του παλέτα μπορεί να εισχωρήσει πολύ βαθιά στο ψυχικό σύστημα του κάθε ανθρώπου.

Κ.Μ.: Ο Πιέρ είναι ένας πολύ βασανισμένος χαρακτήρας, οριακά αμλετικός. Αναζητά διαρκώς το νόημα της ζωής και τους στόχους του, παρασύρεται από τα πάθη του και όλα αυτά τον συντρίβουν ψυχολογικά. Νομίζω ότι έχουμε κοινά στοιχεία. Οι φιλοσοφικές του αναζητήσεις ταιριάζουν πολύ και σε εμένα. Δεν ησυχάζω με τίποτα και μέρα με τη μέρα αντί να καταλήγω σε κάποιο συμπέρασμα νιώθω ότι αυξάνεται η άγνοιά μου. Στον Πιέρ προσωποποιείται, θα λέγαμε, και η ανησυχία μιας ολόκληρης χώρας - της προεπαναστατικής Ρωσίας - η οποία ψάχνει να βρει ποιο είναι το επόμενο βήμα.

Τον Πιέρ Μπεζούχωφ και τον Αντρέι Μπαλκόνσκι συνδέει μια δυνατή φιλία. Ποιες ποιότητες, κατά τη γνώμη σας, χρειάζεται να έχει κάποιος ώστε να είναι ένας καλός φίλος;

Π.Δ.: Την αλληλεγγύη, την αγάπη, το σεβασμό, τη σκέψη, την ευγένεια και την εγκαρδιότητα που συνήθως οι πιο φιλικές σχέσεις έχουν έτσι ώστε να μπορούμε να είμαστε πιο πολύ «εμείς».

Κ.Μ.: Ο Αντρέι δέχεται όπως είναι τον Πιέρ. Τον αγαπάει, τον προσέχει και προσπαθεί να τον βοηθήσει, χωρίς να τον περιορίζει. Αυτός είναι ο ορισμός της φιλίας για εμένα. 

Πώς επιδρά στον Αντρέι και πώς στον Πιέρ ο έρωτάς τους για τη Νατάσα; 

Π.Δ.: Ο Αντρέι όταν γνωρίζει τη Νατάσα έχει χάσει τη γυναίκα του, ζει μόνος και είναι πολύ επιλεκτικός στις κοινωνικές σχέσεις. Η σχέση του μαζί της λειτουργεί σαν μια δεύτερη εφηβεία και ο έρωτας έρχεται στη ζωή του και τον αλλάζει καταλυτικά, προσδίδοντάς του μια παιδική ελαφρότητα, συνάμα με την ηλικία που έχει και τις εμπειρίες που έχει αποκτήσει ως άνθρωπος μέχρι τότε.

Κ.Μ.: Η Νατάσα είναι παιδική φίλη του Πιέρ, την αγαπάει πάρα πολύ και είναι εκείνος που τη γνωρίζει με τον Αντρέι. Όταν κάποιος ζητά τη Νατάσα σε γάμο, ενώ ο Αντρέι λείπει στον πόλεμο, εκείνη ετοιμάζεται να κλεφτεί, όμως ο Πιέρ την εμποδίζει να φύγει, οπότε με έναν τρόπο προστατεύει τον έρωτα του Αντρέι για τη Νατάσα και προσπαθεί να τον διαφυλάξει. Η φιλία του Αντρέι και του Πιέρ δεν επηρεάζεται από τον έρωτά τους για την ίδια γυναίκα, καθώς ο έρωτας του Πιέρ για τη Νατάσα εκφράζεται μετά το θάνατο του Αντρέι. Ο Πιέρ είναι σαν να ήταν πάντα ερωτευμένος με τη Νατάσα και να μην το είχε καταλάβει. Κάποια στιγμή, έχοντας ζήσει τη ζωή του με πολλές γυναίκες, συνειδητοποιεί τον έρωτά του γι΄αυτή και καταλήγει με τον άνθρωπο που θα έπρεπε να ξεκινήσει στ’ αλήθεια.

Ποιο πρόσωπο υφίσταται τη μεγαλύτερη αλλαγή κατά τη διάρκεια του έργου;

Π.Δ.: Όλα τα πρόσωπα έχουν αλλαγές, δεν αφήνει κανέναν στην ησυχία του ο Τολστόι. Η Νατάσα από ένα παιδί γίνεται μια ισχυρή μάνα, μια νέα σημαία της Ρωσίας, ένα καινούριο, υγιές πρότυπο. Ο Πιέρ, επίσης, διασχίζει χιλιάδες δαιδαλώδεις δρόμους για να φτάσει κι αυτός στη δική του όαση. Οι αλλαγές είναι καταλυτικές, δείχνοντας ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα. Μπορεί να πέφτει το ίδιο χιόνι, αλλά είναι πια αλλιώς η γη, λίγο πιο διαβρωμένη. Το ίδιο συμβαίνει και στους χαρακτήρες. Κάθε χρόνος που αλλάζει, τους φτάνει σε ένα καλύτερο ή χειρότερο δικό τους αύριο.

Κ.Μ.: Θεωρώ πως ο Πιέρ είναι το πρόσωπο που υφίσταται τη μεγαλύτερη αλλαγή κατά τη διάρκεια του έργου. Η αφήγηση για τον ήρωα ξεκινάει με μια μεταφυσική σκηνή. Χαρακτηριστικά μέσα στο βιβλίο αναφέρεται ότι πάνω σε ένα μεθύσι του έχει αρπάξει μια αρκούδα και την κυκλοφορεί στη Μόσχα κι όταν τον πλησιάζει ένας αστυνομικός, τον δένει στην πλάτη της αρκούδας και τους πετάει στο ποτάμι. Είναι ενας χαρακτήρας που ζει συνεχώς μέσα σε μια τρέλα. Περιτριγυρίζεται από  γυναίκες και αλκόολ, κάποια στιγμή μυείται στη μασονία, αργότερα πάει στον πόλεμο, όπου τον συλλαμβάνουν και τον αιχμαλωτίζουν οι Γάλλοι, παθαίνει ψυχωτικά επεισόδια, βγαίνει στην άδεια Μόσχα με ένα πιστόλι και ψάχνει να σκοτώσει τον Ναπολέοντα. Στο τέλος, όμως, καταλήγει ευτυχισμένος με τη Νατάσα και τα τρία τους παιδιά.

Στους άνθρωπους σήμερα υπάρχει αυτή η αυθεντικότητα - στη σκέψη και στη συμπεριφορά - που βλέπουμε στους χαρακτήρες του Τολστόι;

Π.Δ.: Η αυθεντικότητα της σκέψης και της συμπεριφοράς των χαρακτήρων του Τολστόι θέλω να ελπίζω πως υπάρχει και σήμερα. Ίσως όχι σε τόσο μεγάλη προβολή, αλλά υπάρχει.

Κ.Μ.: Θεωρώ κι εγώ πως η αυθεντικότητα των ανθρώπων δεν έχει χαθεί, υπάρχει και σήμερα. Αυτό αναφέρεται πολύ εύστοχα στην παράσταση από τον Κώστα Καζάκο που λέει «τότε, όπως και τώρα, οι άνθρωποι αγαπούσαν πολύ και ζήλευαν πολύ». Το «Πόλεμος και Ειρήνη» είναι ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα ακριβώς γιατί επικοινωνεί σε κάθε εποχή με τον πυρήνα του ανθρώπου και της ύπαρξης. 

Στο έργο εκφράζεται έντονα ο κοινωνικός προβληματισμός για την προεπαναστατική Ρωσία. Στην εποχή μας συμβαίνει το ίδιο για την σημερινή κατάσταση της Ελλάδας;

Κ.Μ.: Στο έργο άλλοι είναι πιο ενεργοί σε σχέση με το τι γίνεται κοινωνικά κι άλλοι είναι εγκλωβισμένοι στα σαλόνια τους, άλλοι στους έρωτές τους, όπως συμβαίνει δηλαδή και στις μέρες μας. Τότε βέβαια οι αριστοκράτες ήταν πρόσωπα ευγενή και μορφωμένα κι αν ανήκες στην τάξη τους, δεν είχες επιλογή να μην ασχοληθείς με τα κοινωνικά προβλήματα. Αυτά αποτελούσαν τα φλέγοντα θέματα συζήτησης στα σαλόνια της εποχής. Σήμερα, ο κοινωνικός προβληματισμός δεν είναι και τόσο της μόδας και δεν προέρχεται από την ίδια αφετηρία.

Γιατί αποφεύγουμε να μιλάμε για τον πόλεμο;

Κ.Μ.: Ίσως αποφεύγουμε να μιλάμε για τον πόλεμο γιατί πιστεύω πως τον ζούμε κάθε μέρα. Μπορεί να μην τον βιώνουμε άμεσα, αλλά βλέπουμε τα απόνερά του. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έρχονται κατατρεγμένοι από πόλεμο υπάρχουν παντού γύρω μας, στην πόλη μας, στα χωριά μας. Όλη η Ευρώπη θα τους πέταγε στη θάλασσα, αλλά ευτυχώς που υπάρχει ακόμα ανθρωπιά εδώ στη χώρα αυτή.

Ποιοι είναι οι λόγοι που πολέμαμε σήμερα;

Π.Δ.: Προσωπικά δεν πολεμάω, αγωνίζομαι. Αγωνίζομαι για να έχω περισσότερο χρόνο με τους δικούς μου ανθρώπους, για να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα, για να μπορώ να ταυτίζομαι με συναισθήματα και διαδρομές με πράγματα που φαντασιώνομαι και βλέπω σε έργα ανθρώπων γύρω μου, για να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Αγωνίζομαι πριν έρθει το κοινό για όλους τέλος να έχω στο στικάκι του μυαλού μου ένα τεράστιο χώρο μνήμης με χιλιάδες όμορφα πράγματα.

Ευχαριστούμε πολύ τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη και τον Κωνσταντίνο Μπιμπή για τo χρόνο τους και τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία!

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ