Ο Βασίλης Καραγιάννης μιλάει για το project του «Kosmogonia» στο deBόp

Ο Βασίλης Καραγιάννης, με εμπειρία από το 1979, έχει γράψει μουσική για θέατρο και τηλεόραση, έχει υπάρξει ηχολήπτης πολλών παραστάσεων, έχει παίξει τύμπανα ως μέλος συγκροτημάτων (π.χ. Λαθρεπιβάτες), αλλά και ως session, έχει παίξει τύμπανα σε νυχτερινά μαγαζιά και έχει υπάρξει ιδιοκτήτης του studio "Χρόνος" στη Νίκαια. Τον συναντάω στο σπίτι του, στη Νίκαια, για να μιλήσουμε για το project του "Kosmogonia". Είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με τίτλο "NEBULA" που πραγματεύεται τη δημιουργία του σύμπαντος και κυκλοφορεί από τη Modu Records. Το album εκφράζει την άποψή του για το πώς φτιάχτηκε το σύμπαν και πώς αυτό τον εκφράζει μουσικά.

- Πες μου λίγα πράγματα για το άλμπουμ και το τι πραγματεύεται.

Το άλμπουμ είναι μέρος μιας τριλογίας που λέγεται "Νέμπουλα". Είναι μια μουσική περιγραφή της δημιουργίας του σύμπαντος, σύμφωνα με τη δική μου οπτική. Το πρώτο μέρος λέγεται "Κοσμογονία", το δεύτερο "Γαία" και το τρίτο "Κόσμος". Ξεκίνησα εικονοποιώντας πράγματα στο κεφάλι μου γύρω στο 1993. Αν και είχα βασικές ιδέες, κυρίως μελωδίες, ήθελα να γίνουν οι ενορχηστρώσεις όπως ακριβώς τις είχα στο μυαλό μου. Κάθε μουσικό όργανο συμβολίζει μια διεργασία του σύμπαντος. Έχουν συντελέσει πολλοί σε αυτό το project... Σκέψου ότι και η επιστημονική σύμβουλος είναι αστροφυσικός! Πρακτικά δεν είναι ότι παίζει μια μπάντα εδώ πέρα, αν και οι ιδέες ολοκληρώθηκαν μετά από πολλές συζητήσεις και ζυμώσεις με τους μουσικούς. Τα όργανα είναι κυρίως ενορχηστρωμένα από μένα αλλά υπάρχουν και κάποια ελεύθερα σημεία, όπου ο κάθε μουσικός έχει βάλει το δικό του λιθαράκι. 

- Τι εννοείς ότι το κάθε όργανο συμβολίζει μια συμπαντική διεργασία;

Π.χ. τα τύμπανα είναι τα χρονικά διαστήματα. Συμβαίνουν διάφορα, όπως εκρήξεις, ανεμοθύελλες, κεραυνοί... Ο χρόνος που συμβαίνουν όλα αυτά οδηγείται από τα τύμπανα. Το κάθε όργανο, λοιπόν, έχει να κάνει με ένα συγκεκριμένο στοιχείο. Υπάρχει ο αέρας, ο ήχος, η βάση από όπου "παρακολουθώ" τα πάντα, ένα διαστημόπλοιο και άλλα. Έτσι το έχω φανταστεί. Όλα αυτά, φυσικά, θα υπάρχουν και στα επόμενα άλμπουμ.

- Γιατί επέλεξες το σύμπαν;

Έχει μαγεία το σύμπαν! Έχω μελετήσει άπειρα πράγματα αυτά τα χρόνια. Όταν κάθισα με την επιστημονική σύμβουλο και μιλήσαμε διεξοδικά, ένιωσα πάλι σαν μαθητής στο σχολείο. Αν το καλοσκεφτείς, το σύμπαν είναι η μητέρας μας, οι πλανήτες είναι τα παιδιά και εμείς είμαστε το αποτέλεσμα του πλανήτη Γη. Είμαστε μέρος ενός συστήματος πολυδιάστατου. Έτσι, ήθελα και τα τραγούδια του άλμπουμ να έχουν αυτήν την πολυδιάσταση φύση. 

- Πώς θα χαρακτήριζες τη μουσική του άλμπουμ με τρεις λέξεις;

Δε νομίζω ότι μπορώ να της βάλω ταμπέλα αλλά ίσως στερεοτυπικά να την αποκαλούσα ambient ή περιγραφική. Για μένα είναι απλά μουσική και από ό, τι μου λένε διάφοροι ακροατές, εμπεριέχει πολλά ακούσματα. Rock, progressive, jazz, μέχρι και κλασική μου έχουν πει, αν και είμαι αυτοδίδακτος.

- Προσάρμοσες συνειδητά τις επιρροές σου;

Στα 60 χρόνια που ζω, έχω ακούσει πολλά είδη μουσικής. Ξεκίνησα ακούγοντας classic rock και progressive. Στη συνέχεια, πήγα και σε άλλα μονοπάτια όπως soul, funk, reggae, instrumental... Φαντάζομαι ότι όλα αυτά θα έχουν περάσει μέσα. Αυτό που δε με ενδιαφέρει μόνο οι μουσικές που κατασκευάζονται για να συνοδεύσουν κάτι συγκεκριμένο. Καλό είναι να υπάρχουν αλλά δε με αφορούν! Πιθανό και ένας άνθρωπος που φτιάχνει μουσική για ένα διαφημιστικό να γράφει όπως γράφω και εγώ. Δεν το αναιρώ επειδή εμένα δε με εκφράζει. Πάντως, σίγουρα, δεν υπάρχει παρθενογένεση στη γραφή μου. 

- Ήταν συνειδητή η επιλογή να σου πάρει τόσα χρόνια;

Δεν ασχολήθηκα ποτέ με τον χρόνο που θα κάνω για να το τελειώσω. Ήθελα μόνο αυτό που ακούω στο κεφάλι μου να είναι αυτό που έχω παίξει και αυτό που έχω παίξει να περιγράφει ακριβώς τα συναισθήματά μου!

- Ασχολιόσουν συνέχεια με αυτό ή πέρασες διαστήματα που το εγκατέλειπες;

Δε θα το είχα τελειώσει αν το εγκατέλειπα, έστω και για λίγο! Σκέψου ότι αυτό το άλμπουμ έχει γραφτεί και σβηστεί πάνω από 15 φορές.

- Και πότε ένιωσες ότι ήσουν έτοιμος;

Ποτέ! Ακόμα και τώρα, αισθάνομαι ότι ίσως λείπουν κάποια ηχητικά εφέ που θα ήθελα. 

- Αυτό σου δίνει κίνητρο για το επόμενο;

Όχι, απλά νομίζω ότι είναι σαν τον ανεκπλήρωτο έρωτα. Όποτε και αν το ακούσω, κάτι θα ανακαλύψω και θα μου λείπει.

- Γιατί παίζεις μόνο τύμπανα στο άλμπουμ αφού έγραψες τα πάντα;

Όλα είναι γραμμένα από μένα σε midi. Έπειτα, μέσω της τεχνολογίας, τα μετέτρεψα σε παρτιτούρα. Στο τέλος, φώναξα τους μουσικούς και ο καθένας έβαλε την ψυχή του σε αυτό.

- Ήταν εύκολη η γραφειοκρατική διαδικασία για να σου δώσει η NASA τα δικαιώματα για τα video clip;

Η συνεννόηση ήταν πολύ εύκολη και άμεση. Τους έγραψα ακριβώς τι ήθελα και μου απάντησαν σε ένα e-mail δίνοντας μου την άδεια και προτείνοντάς μου κιόλας κάποια link για να επιλέξω υλικό. Σε αυτό με βοήθησε και ο Γιώργος Ιακωβίδης. 

- Ποια είναι η πρώτη σου μουσική ανάμνηση ως ακροατής;

Μεγάλωσα εδώ στη Νίκαια, μια λαϊκή γειτονιά, όπου οι κάτοικοι άκουγαν Καζαντζίδη και τέτοια. Δε θυμάμαι ένα κομμάτι συγκεκριμένο να σου πω αλλά γύρω στο δημοτικό, αρχίσαμε να ακούμε αυτά που λέγαμε τότε "shake". Ήταν ουσιαστικά ο απόηχος του rock n' roll, τότε δηλαδή που το rock n' roll έγινε πιο pop. Ακούγαμε Poll, Νοστράδαμος, Πουλικάκο, Σιδηρόπουλο, Άσιμο, Σαββόπουλο κτλ. Αργότερα, στο γυμνάσιο ανακάλυψα τους Cream και μπήκα σε ένα άλλο ταξίδι... Jimi Hendrix, Deep Purple, Led Zeppelin... Βέβαια, εγώ είμαι της άποψης ότι στο τέλος επηρεάζεσαι από ό, τι ακούγεται γύρω σου, ακόμα και από αυτά που δε σου αρέσουν!

- Τι οδηγεί τους ανθρώπους στην τέχνη;

Τέχνη είναι οτιδήποτε έχει να κάνει με τη ζωή σου και συμβαίνει μόνο σε σένα! Από τη στιγμή που μπαίνει σε "σακουλάκι", της βάζεις εισιτήριο και βγαίνει προς τη μάζα, είναι προϊόν. Όταν φτιάχνει ένας γλύπτης το έργο του, τότε κάνει τέχνη. Από τη στιγμή που φεύγει από τα χέρια του, η διαδικασία που ακολουθεί είναι το αποτέλεσμα της τέχνης του. Αυτό το κατάλαβα μεγάλος και μπορώ να σου πω πως εκείνη τη στιγμή ήταν σαν να μου τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια μου!

- Υπάρχει κάποια λέξη που συνοψίζει την τέχνη;

Τέχνη είναι η έκφραση των συναισθημάτων.

- Πώς έμαθες να παίζεις ντραμς;

Ήμουν πολύ μικρός. Έφτιαξα ένα αυτοσχέδιο σετ που ήταν βασισμένο σε κουτιά από απορρυπαντικά, ελατήρια, παλιά πέλματα παπουτσιών... Παράλληλα, έπαιζα στο μεσημεριανό τραπέζι με κουτάλια και πιρούνια. Κατάλαβες (γέλια)! 

- Τελικά παλιότερα ήταν όντως πιο εύκολο να ζεις από τη μουσική;

Πρώτη φορά δούλεψα ως επαγγελματίας στην Τρούμπα 7 στα 7. Η σεζόν διαρκούσε από 1 Σεπτεμβρίου μέχρι 31 Ιουλίου. Εκεί έρχονταν κρυφά οικογενειάρχες αλλά και άνθρωποι που είχαν στη λαχαναγορά πάγκους και γενικά λαϊκοί άνθρωποι. Υπήρχε ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Όταν συρρικνώθηκε αυτό και ο μέσος εργάτης είχε να πληρώσει πάρα πολλούς λογαριασμούς, σταμάτησε να κάνει νυχτερινή ζωή. Λογικό είναι, αφού δεν είχε ούτε για τα βασικά πια. Η νύχτα τελείωσε περίπου στις αρχές του '90. Είχε από τότε προδιαγραφεί το μέλλον! 

- Απολαμβάνεις περισσότερο να δουλεύεις για το θέατρο ή την τηλεόραση;

Το θέατρο έχει κάτι πιο ζωντανό και αγγίζεις περισσότερο την τέχνη έτσι. Παρ' όλα αυτά, αυτό εξαρτάται και από το πόσο διαλλακτικός είναι ο μαέστρος. Από την άλλη, στην τηλεόραση είναι πολύ πιο στημένα τα πράγματα.

- Ξεχωρίζεις κάτι στη μουσική σήμερα;

Πάντα βγαίνουν καλά πράγματα! Υπάρχουν διαμάντια ακόμα και εκεί που δε φαντάζεσαι! Θα σου πω ένα παράδειγμα από παλιά... Κράζαμε τότε τους Duran Duran, γιατί ακούγαμε Lynyrd Skynyrd και Whitesnake... Όταν κράζεις κάποιον, δεν ακούς τι σου λέει... Με τα χρόνια πρόσεξα τους στίχους και ήταν πολύ "ανώτεροι" και η μουσική τους πολύ πιο προχωρημένη από πάρα πολλά που άκουγα τότε. 

- Θα έπελεγες κάποιο κομμάτι για μουσική υπόκρουση στο big bang είτε δικό σου είτε κάποιου άλλου;

Στο άλμπουμ έχω περιγράψει το big bang, στο "Cosmic Dawn". Διαρκεί περίπου 7 δευτερόλεπτα αλλά δε θα σου πω περαιτέρω για αυτό. Πολλοί συγχέουν το big bang με την Kosmogonia αλλά για μένα δεν είναι μόνο αυτό. Ίσως κάποιος άλλος να το έχει περιγράψει πιο εμπεριστατωμένα.

- Ποιο κομμάτι θα επέλεγες για το τέλος της γης;

Όταν βγει το δεύτερο μέρος, η Γαία, τότε θα ξέρω (γέλια)...

- Είσαι αισιόδοξος για το μέλλον του πλανήτη και της ανθρωπότητας;

Ο μεγαλύτερος εχθρός του πλανήτη φαίνεται να είναι ο άνθρωπος. Όπου δεν έχει παρέμβει ο άνθρωπος, βλέπεις τον πλανήτη στην πραγματική του εκδοχή. Όπως τα ζώα στα lockdown που έβγαιναν στους άδειους δρόμους... Δεν μπορώ να πω ότι όλα μοιάζουν δυσοίωνα, διότι ευελπιστώ ότι θα άλλαξουν τα πράγματα κάποια στιγμή! Χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν παντού φωτεινοί άνθρωποι, σε κάθε τομέα, που πραγματοποιούν μικρές καθημερινές αλλαγές. Αν δεν υπήρχαν και αυτοί, θα το είχαμε κλείσει το μαγαζί! 

- Πιστεύεις ότι υπάρχουν εξωγήινοι τελικά;

Μου φαίνεται απίθανο να μην υπάρχει εξωγήινη μορφή ζωής εκεί έξω, αφού το σύμπαν είναι ατελείωτο. Τώρα τι μορφή θα έχουν δεν μπορώ να γνωρίζω! Εξάλλου, μην ξεχνάς ότι όσα γνωρίζουμε για το σύμπαν είναι λίγα σε σχέση με όσα δε γνωρίζουμε.

- Θα μετοικήσει ο άνθρωπος σε άλλους πλανήτες;

Φρόνιμο θα ήταν να μη συμβεί αυτό. Αφενός για να μην καταστρέψει ο άνθρωπος και άλλους πλανήτς, αφετέρου, αν γίνει αυτό, πάει να πει ότι τα πράγματα θα έχουν γίνει πολύ ζοφερά στη Γη. Η βλακεία του ανθρώπου είναι ατελείωτη. Αντί να βρει ο άνθρωπος τρόπους για να ζήσει καλύτερα εδώ, προσπαθεί να δει αν μπορεί να μείνει στον Άρη!

- Το project σου μπορεί να παρουσιαστεί ζωντανά;

Κάναμε κάποιες προσπάθειες αλλά θα είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Θα χρειάζονταν πάρα πολλά άτομα και υψηλό budget για το τεχνικό κομμάτι, από τα ρούχα μέχρι και τις θέσεις των θεατών. Τα σκηνικά θα ήταν πιο φευγάτα και από τις συναυλίες του Peter Gabriel. Δεν μπορείς να παρακολουθείς ένα ταξίδι στο σύμπαν και να κάθεσαι σε πλαστική καρέκλα! Όταν κάνεις εκπτώσεις, αλλοιώνεις το αρχικό γεγονός. Επομένως, είναι σχεδόν απίθανο αυτήν τη στιγμή! Φυσικά, ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να προκύψει... Εγώ θα προτιμούσα να μην παίζω τίποτα παρά να κάθομαι σε μια γωνία και να το παρακολουθώ.