Οι 42 Years Day 42 Years Night αυτοσχεδιάζουν στο Cycle of 4ths

Το debop.gr μίλησε με τους μουσικούς Δημήτρη Βεντουράκη και Σωκράτη Τσεντόγλου για το πειραματικό μουσικό τους πρότζεκτ «42 years day 42 years night», με αφορμή το ιδιαίτερο φεστιβάλ Cycle 4ths.

Cycle of 4ths. Μιλήστε μας λίγο για τους σκοπούς του εγχειρήματος και πως προέκυψε η ιδέα της δημιουργίας του.

Δημήτρης Βεντουράκης: Με τον Σωκράτη πάντα ψάχνουμε τρόπους να είμαστε δραστήριοι και να βρίσκουμε αφορμές να αξιοποιούμε την δημιουργικότητά μας. Αισθανόμαστε πως η μουσική είναι η βασική μας γλώσσα, αλλά κάθε νέο πρότζεκτ θέλουμε να μας δίνει χώρο για να εκφραστούμε ολιστικά χωρίς περιορισμούς. Επιστρέφοντας λοιπόν ο Σωκράτης από την Κοπεγχάγη ήταν ανυπόμονος να παίξουμε, να κάνουμε κάτι, οτιδήποτε, και αυτό συνδυάστηκε με την επιθυμία μου αυτό το "κάτι" να μην είναι απλά μια ακόμη χυμαδιό εμφάνιση που πολλές φορές συνηθίζουμε να κάνουμε αρκετοί από εμάς στον μουσικό χώρο - λόγω συνθηκών κυρίως και εν μέρει από δική μας ευθύνη (πολύ εν μέρει).

Ταυτόχρονα, μας απασχολεί καιρό τώρα η έννοια της συλλογικότητας και αποφασίσαμε πως ό,τι και αν ήταν αυτό που θα κάνουμε, θέλουμε να γίνει μαζί με κάποια ακόμη άτομα με τα οποία νιώθουμε κοντά μουσικά, καλλιτεχνικά και ανθρώπινα. Έτσι προσεγγίσαμε τον Γιάννη Αράπη, τον Θέμη Βασιλείου και την Μαριανίνα Καλοκαιρινού, τρία άτομα με προσωπικά πρότζεκτ πλούσια σε χαρακτήρα και περιεχόμενο, με επιθυμία να κάνουμε όλα μαζί μερικές συναυλίες στην Αθήνα μέσα στο επόμενο διάστημα ώστε να παρουσιάσουμε την δουλειά μας, τον χαρακτήρα μας...ισχύς εν τη ενώσει κατά βάση. Αν βάλουμε μέσα σε αυτό και το ντουέτο 42 Years Day 42 Years Night που έχουμε με τον Σωκράτη, προέκυψαν τέσσερα ανεξάρτητα πρότζεκτ, αρκετά όμοια και διαφορετικά μεταξύ τους ώστε να έχει νόημα να παρουσιαστούν όλα μαζί και να ανοιχτούν στο μεταξύ μας κοινό και το νέο κοινό που θα δημιουργηθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Έτσι βγήκε και το όνομα Cycle of 4ths: ένας κύκλος από τέσσερις συναυλίες σε τέσσερις διαφορετικούς χώρους με διαφορετικές συνθήκες και προδιαγραφές μέσα σε τέσσερις μήνες με την συμμετοχή τεσσάρων πρότζεκτ, ε μας κοίταζε κατάματα τέλος πάντων. Επιπλέον σε αυτή τη διαδικασία συμμετέχει και η Σοφία Ιωαννίδου που έχει αναλάβει το εικαστικό/γραφιστικό κομμάτι της επικοινωνίας του εγχειρήματος και βοήθησε στην ονομασία και την διασαφήνιση του χαρακτήρα του.

Σωκράτης Τσέντογλου: Η ιδέα προέκυψε από την ανάγκη μας να δημιουργήσουμε μια ομάδα καλλιτεχνών με κοινό εκφραστικό και αισθητικό άξονα σε καλλιτεχνικούς χώρους έτσι ώστε να δημιουργηθούν σημεία αναφοράς μέσα στην πόλη.

Γιατί επιλέχθηκαν οι συγκεκριμένες τοποθεσίες για τα συγκεκριμένα δρώμενα;

Δημήτρης Βεντουράκης: Το αρχικό ερέθισμα ήρθε καθώς κοιτούσαμε τον χώρο του Τζάμια Κρύσταλλα - και συγκεκριμένα το υπόγειο - για ένα άλλο πρότζεκτ που στήνουμε και αν και δεν μας έκανε για εκείνη την συνθήκη, μείναμε και εγώ και ο Σωκράτης με μία αίσθηση "ρε συ, εδώ δεν κάναμε άνετα συναυλία με 42 Years Day 42 Years Night;". Μπορεί σαν χώρος να μην έχει ακουστικό πιάνο - ένα βασικό όργανο για το ντουέτο μας - και η ηχητική συνθήκη εκ πρώτης όψεως φαντάζει κάπως ανεξέλεγκτη, αλλά διαισθητικά νιώσαμε και οι δύο άνετα με την ιδέα να παίζουμε εκεί μέσα. Παράλληλα μας έχει διαμορφωθεί μία εμπιστοσύνη στα άτομα που βρίσκονται στην διαχείριση του χώρου και γενικά θέλουμε να έχουμε επαφές με ανθρώπους που μας εμπνέουν για συνεργασία, γιατί αυτό είναι κάτι δύσκολο σε οποιοδήποτε επίπεδο και πεδίο. Είμαστε συνεχώς σε αναζήτηση για τέτοια άτομα.

Από εκεί και πέρα, με το που αποφασίσαμε ότι θέλουμε να κάνουμε κάμποσες συναυλίες, για κάποιο λόγο σκεφτήκαμε απευθείας πως κάθε συναυλία θέλουμε να είναι σε άλλο χώρο. Πιθανώς γιατί θα ήταν μάλλον πιο εύκολο να το συνεννοηθούμε, δεδομένου ότι κάποιοι χώροι ανταποκρίνονται πιο γρήγορα από μερικούς άλλους, ενώ άλλοι δεν ανταποκρίνονται καθόλου και είμασταν ανυπόμονοι να ξεκινήσουμε να το οργανώνουμε. Εώς ένα βαθμό όμως ήταν και μια ασυνείδητη επιθυμία να έχουμε και την καλλιτεχνική πρόκληση της παρουσίασης ίδιας παράστασης σε διαφορετικό χώρο κάθε φορά με άλλες συνθήκες και άλλο ερέθισμα. Σε κάποιους υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες ηχητικά ή χωρικά ή οργανωτικά, αλλά κάτι άλλο δεν πολυταιριάζει, δηλαδή παίζει μια ποικιλία από προτερήματα και μειονεκτήματα και αυτό με συναρπάζει προσωπικά. Κατά κάποιο τρόπο θέλαμε να εξερευνήσουμε πόσο διαφορετικό, αλλά και πόσο ίδιο θα παρέμενε κάθε πρότζεκτ στον κάθε χώρο. Ποια θα είναι τα στοιχεία του που θα αποκρυσταλλωθούν και ποια θα αλλάζουν π.χ. λόγω της έλλειψης πιάνου στον ένα χώρο, ή λόγω έντονης αντήχησης στον άλλο, ή του διαφορετικού πλαισίου για το κοινό - αλλού θα είναι καθιστό, αλλού όρθιο, αλλού σε καρέκλες. Κάποιοι χώροι είναι πιο ψυχροί και "βίαιοι", άλλοι είναι πιο θερμοί και φιλικοί και είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα το πως θα επηρεάσει εμάς αυτό όσο παίζουμε, αλλά και πως θα επηρεάσει το ίδιο το κοινό και την διάδρασή μας μαζί του. Γενικά είμαι θερμός υποστηρικτής της γνώμης πως η ουσία δεν έγκειται στα υλικά, αλλά στο ένστικτο και την άφεση.

 

Σωκράτη Τσέντογλου: Επιλέχθηκαν γιατί μας εμπνέουν και συνάμα στηρίζουν τέτοιου είδους project, η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν πολλοί χώροι στην Αθήνα για να παρουσιάσεις ένα project όπως το Cycle of 4ths. Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως από κάποιους χώρους δεν πήραμε ποτέ απάντηση, είτε θετικά είτε αρνητικά.

Πόσο παρεξηγημένος είναι ο όρος «πειραματική μουσική» και γιατί;

Δημήτρης Βεντουράκης: Εκτός από παρεξηγημένος, μου φαίνεται και ασαφής. Αλήθεια τι είναι η πειραματική μουσική; Μοιάζει ώρες ώρες να εννοούμε περισσότερο τις λέξεις "περίεργο" ή "ασυνήθιστο" όταν μιλάμε για κάτι πειραματικό στην τέχνη και, πέρα από τις ελιτίστικες προεκτάσεις αυτού που μου προκαλούν δυσφορία το λιγότερο, πραγματικά όλα είναι θέμα συνήθειας και ταύτισης. Όταν κάτι σταματάει να σου είναι ξένο, τότε δεν είναι ασυνήθιστο. Όταν βρεις σημείο σύνδεσης και επαφής μαζί του, τότε δεν το αισθάνεσαι και περίεργο. Ο στόχος μου σε κάθε συναυλία είναι κάθε άτομο στο κοινό να νιώσει άνεση και ασφάλεια να υπάρξει στον χώρο με την ησυχία του και να βιώσει ό,τι είναι αυτό που το εκφράζει περισσότερο εκείνη την στιγμή. Τα στυλ, οι τεχνικές, τα μουσικά υλικά που χρησιμοποιώ πραγματικά δεν με ενδιαφέρουν καθόλου από την στιγμή που πέφτει η πρώτη νότα και αυτό ισχύει επί δέκα για το κοινό. Όλοι με συναισθήματα παίζουμε, ασχέτως του πως τα παρουσιάζουμε, και έχω πετύχει πολλές φορές ανθρώπους να έρχονται μετά από συναυλίες να μου λένε με ειλικρίνεια και χαμόγελο "ρε συ, τι όμορφα που ήταν, συγκινήθηκα/χαλάρωσα/σκιάχτηκα/ξέσπασα/πορώθηκα", άτομα που καμία επαφή δεν είχαν με αυτό το "πειραματικό" είδος μουσικής που μόλις άκουσαν. Για αυτούς τους ανθρώπους παίζω αν με ρωτάς και για κάθε άτομο που είναι εκεί για να ακούσει, να αφουγκραστεί και να αισθανθεί. Και γω το ίδιο θέλω. Αυτός είναι ο λόγος που καλέσαμε και τον Γιάννη, τον Θέμη και την Μαριανίνα, γιατί γνωρίζουμε πως αυτή η δύναμη και η ειλικρίνεια στην μουσική τους έκφραση είναι εκεί και αξίζει να ακουστεί.

 

Ποιά είναι η ιστορία και οι καλλιτεχνικές φιλοδοξίες των 42 Years Day 42 Years Night ως συγκρότημα;

Δημήτρης Βεντουράκης: Με τον Σωκράτη παίζουμε μαζί χρόνια σε διάφορα σχήματα και πρότζεκτ, αλλά περιέργως δεν είχαμε στήσει κάτι αποκλειστικά δικό μας μέχρι τώρα και, αν και υπήρχε από πριν το 42 Years Day 42 Years Night ως οντότητα, κάποια στιγμή άρχισε να βγάζει νόημα να το δούμε ως κοινό μας πρότζεκτ και ως εν μέρει προέκταση της δράσης μας σαν Athens Arts Collective. Κατά βάση το βλέπουμε ως ένα όχημα της κοινής μουσικής μας έκφρασης, η οποία καταλήγει να είναι κυρίως αυτοσχεδιαστική γιατί μας αρέσει και στους δύο κάθε φορά που παίζουμε να είναι μια νέα εμπειρία και τείνουμε να θέλουμε να εκπλησσόμαστε συνεχώς από αυτό που πρόκεται να συμβεί. Είναι μια απόπειρα δημιουργίας ενός ρευστού και ζωντανού περιβάλλοντος συνεχούς διερεύνησης μέσα στον ήχο, την εξιστόρηση και τη συνύπαρξη και η αλήθεια είναι πως η αρχική αφορμή του Cycle of 4ths ήταν να κανονίσουμε κάποια συναυλίες για να παρουσιαστούμε σε κοινό. Κατά την διάρκεια των επόμενων μηνών, πιθανώς πριν καν τελειώσουν οι προγραμματισμένες συναυλίες, θα μπούμε σε στούντιο να ηχογραφήσουμε γιατί πραγματικά, δυσκολεύομαστε να σταματήσουμε μόλις πάρουμε φόρα.

Παράλληλα, επιθυμούμε να συνεργαζόμαστε με άτομα του μουσικού ή/και των υπολοίπων καλλιτεχνικών πεδίων γιατί μας εμπνέουν οι από κοινού πράξεις και συλλογικές διαδικασίες ειδικά εκείνες που είναι γεμάτες εμπιστοσύνη και ρίσκο. Θέλουμε πάντως κάθε εμφάνιση του σχήματος να αποτελεί μια φρέσκια εμπειρία, σαν να πρόκειται για έναν άδειο καμβά που διαμορφώνεται από την αρχή ξανά και ξανά. Έχουμε κάποιες βασικές επιρροές από την τζαζ, την κλασική μουσική, τις πειραματικές - χα! να το πάλι - εκφάνσεις οποιουδήποτε μουσικού είδους, την ποίηση και τον κινηματογράφο, αλλά αυτά τα βλέπουμε ως αφετηρίες, όχι περιορισμούς.

Σωκράτης Τσέντογλου: Το 42 Years Day 42 Years Night είναι ένα σημείο αισθητικής αναφοράς το οποίο δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο σ αυτούς που χρησιμοποιούν το κενό που παράγει για να μπορέσουν να δημιουργήσουν μέσα από αυτό.

Ποιά είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Δημήτρης Βεντουράκης: Αρχικά αναζητούμε πόρους για να ξεκινήσουμε να δουλεύουμε πάνω σε μια υπέροχη ιδέα του Σωκράτη που ενώνει κινηματογραφικά μουσική, χορό και αρχιτεκτονική γύρω από την έννοια της εγκατάλειψης. Πιο άμεσα όμως οργανώνουμε μια ζωντανή παράσταση, για την οποία νιώθουμε πολύ περήφανοι. Πρόκειται για μια σύμπραξη μουσικής και ποίησης που είναι επί της ουσίας το καλλιτεχνικό παιδί του Σωκράτη που προέκυψε μετά από συνομιλίες που είχε με τον ποιητή Γιάννη Λειβαδά. Με την βοήθεια του Γιάννη επιλέξαμε τα ποιήματα και τα βάλαμε σε ένα πλαίσιο που ξεκινάει από την αθωότητα, συνεχίζει στο αδιέξοδο και καταλήγει στην αποδοχή, συμβολίζοντας έτσι ένα αφηγηματικό ταξίδι που καθρεφτίζει την συνειδητοποίηση της θνητής μας φύσης. Η δομή του έργου είναι τριμερής με το κείμενο να αποτελείται από ποιήματα σε μετάφραση ή συγγραφή του Γιάννη και την μουσική να είναι σε σημεία συγκεκριμένη, σε σημεία πλήρως αυτοσχεδιαστική, ακολουθώντας σε κάθε περίπτωση την συναισθηματική φόρτιση της στιγμής. Την παράσταση την στήσαμε και την παρουσιάσαμε πρώτη και μοναδική φορά τον χειμώνα του 2023 σε μορφή θεατρικής παράστασης στον χώρο του Κέντρου Ελέγχου Τηλεοράσεων με την τραγουδίστρια Μαρία Κριτσωτάκη και τον ηθοποιό Στέφανο Τσιφά στην απόδοση των ποιημάτων και εμένα και τον Σωκράτη στην μουσική υπόκρουση, ενώ ύστερα την ηχογραφήσαμε και βιντεοσκοπήσαμε με τον ηθοποιό Μάκη Παπαδημητρίου στην απόδοση και ξανά εμένα, τον Σωκράτη και την Μαρία στη μουσική. Τώρα θέλουμε να το ανεβάσουμε την άνοιξη του 2025 για περισσότερες εμφανίσεις - μάλλον για τέσσερα δευτερότριτα το πάμε και δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιοι θα είναι οι υπόλοιποι συντελεστές - και κοιτάμε να γίνει ένα πρότζεκτ που θα εδραιωθεί και θα μας εκπροσωπεί και θα το εκπροσωπούμε για αρκετό καιρό ακόμη, σε διαφορετικές μορφές, με διάφορες συμμετοχές και τέλος πάντων, πρόκειται για ένα ανεξάντλητο πεδίο έμπνευσης για εμάς.

Παράλληλα, αυτή την περίοδο δουλεύω πάνω σε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ένα σεμινάριο μέσω του οποίου θέλω να αρχίσω να παρουσιάζω σε όλο και μεγαλύτερο κοινό την παιδαγωγική μου προσέγγιση - ειδικά σε άτομα που αισθάνονται πληγωμένη και δύσκολη την σχέση τους με την μουσική γιατί έχω υπάρξει αυτό. Ένα πράγμα που με ενδιαφέρει τόσα χρόνια που κάνω μαθήματα, είναι το πως μπορούμε να έχουμε μία πλούσια και υγιή σχέση με την μουσική χωρίς να χάνουμε τον εαυτό μας στην πορεία. Πλέον που έχω πάρει αρκετές απαντήσεις, έχουν αυξηθεί οι ερωτήσεις και οι προβληματισμοί και έχω δει πως δουλεύουν αρκετά εργαλεία, θέλω πλέον να το μοιραστώ περαιτέρω, σε περισσότερο κόσμο και σε πιο ανοιχτές μορφές διδασκαλίας. Το άλλο είναι ένα νέο ατομικό μου πρότζεκτ στο οποίο τραγουδάω και παίζω πιάνο και το οποίο αποτελεί μια σύμπραξη σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού ως αφηγηματικά εργαλεία, κάτι που με απασχολεί και με γοητεύει εδώ και πολύ καιρό και που θέλω να διερευνήσω περαιτέρω από κοινού και ισάξια. Σε αυτό θέλω να συνδυάσω μια πληθώρα χρωμάτων και επιρροών που θα διαμορφώσουν αυτά τα νέα κομμάτια μουσικής, αγγίζοντας ένα φάσμα από goth φολκ και avant-garde τζαζ ήχους, εώς ροκ, κλασικές και οριακά noise τάσεις, βέβαια πάντα στο επίκεντρο θα είναι το αφηγηματικό πλαίσιο, θέλω ο ακροατής να μπορεί να αισθανθεί όλα τα παραπάνω, αλλά όχι να τα σκέφτεται κατά την διάρκεια. Νιώθω κάπως θυμωμένος, μάλλον απογοητευμένος και αρκετά πεισμωμένος ανέκαθεν, όμως πάντα μ'αρέσει να προσεγγίζω αυτά τα συναισθήματα και με μία δόση αποδοχής, τρυφερότητας και γαλήνης και σκοπεύω όλο αυτό να παρουσιαστεί πιο ολοκληρωμένα από άλλες προσωπικές δουλειές που χω κάνει στο παρελθόν. Όσον αφορά άλλα πρότζεκτ, συμμετέχω επίσης στο avant-garde jazz trio του Γιάννη Αράπη με τον Νίκο Παπαβρανούση στα τύμπανα, παίζω πλήκτρα στο indie pop/rock σχήμα 33Lovers του Στράτου Κίρη που τώρα ηχογραφούμε τον δεύτερο δίσκο του και τραγουδάω και στους Mammock, ένα noise rock σχήμα για το οποίο είμαι πολύ περήφανος και χαρούμενος κάθε φορά που παίζουμε.

Σωκράτης Τσέντογλου:

Επόμενο βήμα είναι η παρουσίαση μιας παράστασης που έχουμε σχεδιάσει και ηχογραφήσει από κοινού με τον Δημήτρη Βεντουρακη. Στην εν λόγω παράσταση συναντώνται η ποίηση και η μουσική. Πιο συγκεκριμένα: ειδικά επιλεγμένα κείμενα ιαπωνικής, γαλλικής και ελληνικής ποίησης θα παρουσιαστούν με τη συνοδεία σύγχρονης τζαζ και ελεύθερου αυτοσχεδιασμού.