Συνέντευξη Ρηνιώς Κυριαζή: Η τέχνη βάζει λιθαράκια για να δούμε αλλιώς τα πράγματα

Η παράσταση "Στη Σκιά του Λούσια" έρχεται για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Από Μηχανής υπό τη σκηνοθετική ματιά της Ρηνιώς Κυριαζή στο έργο του Νίκου Χουλιαρά.

Ένα παράξενο θέατρο σκιών φτιαγμένο από τις φιγούρες του Χουλιαρά ζωντανεύει την παραμορφωμένη πραγματικότητα του Λούσια. Έχοντας απολαύσει την παράσταση στην περσινή πρεμιέρα, είχα τη χαρά να συνομιλήσω με τη Ρηνιώ Κυριαζή, μια σκηνοθέτιδα και ηθοποιό που παρακολουθώ τα τελευταία 3 χρόνια να κάνει καταπληκτικές δουλειές.

Γιαννιώτισσα αν δεν κάνω λάθος. Πότε ήρθες σε επαφή με το έργο του Νίκου Χουλιαρά και τι σε τράβηξε στο συγκεκριμένο έργο;

Όπως λέγαμε κάποτε με φίλους, εγώ δεν ξέρω από αυτά, γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα, επαρχιώτης στην Ομόνοια κλπ. Ναι, είναι αλήθεια ότι τα Γιάννενα καθορίζουν τη ζωή μου και πολλές φορές τις καλλιτεχνικές μου επιλογές, αν και, ευτυχώς κυλάει μέσα μου και αίμα από τη Λέσβο. Τον Λούσια τον γνώρισα πριν γνωρίσω τον Χουλιαρά και γι αυτό μέχρι σήμερα πιστεύω ότι ο Χουλιαράς είναι ο Λούσιας. Είναι παρών σε όλη την ποίησή του, σε όλη τη ζωγραφική του, εν τέλει μοιάζει να είναι η ψυχή του δημιουργού του, ο τρόπος που βλέπει ή θέλει να βλέπει τον κόσμο. Με μαγεύει το βλέμμα του που ρουφάει το θαύμα της ζωής ακόμη και μέσα στα σκοτάδια του.

Η μίξη με το θέατρο σκιών και τον κο Δανέλλη ήταν άκρως ενδιαφέρουσα. Θέλω να μου πεις για εκείνη τη στιγμή της έμπνευσης που οδήγησε στην πρώτη σύλληψη της ιδέας και μας χάρισε αυτό το όμορφο αποτέλεσμα.

Η σύλληψη ανήκει στη Σοφία Χουλιαρά και ήταν μια σκέψη που άνοιξε έναν τεράστιο χώρο! Μετά τον αυθόρμητο ενθουσιασμό μας αρχίσαμε να σκεφτόμαστε τους λόγους που η ιδέα αυτή έμοιαζε να ήταν πάντα εκεί και να μας περίμενε: είναι η υποβλητική παρουσία των σκιών στο ζωγραφικό, και όχι μόνο, έργο του Χουλιαρά, η έμπνευση που αντλεί από την παράδοση του Καραγκιόζη, είναι στίχοι και φράσεις του όπως: κλεισμένος μες στα μαύρα περιγράμματα του πρώτου ανθρώπου ή του Καραγκιόζη... Αργότερα, κατά τη διάρκεια των προβών, αναδύθηκαν και προσωπικές μου μνήμες: να παρακολουθώ Καραγκιόζη στα Γιάννενα στην Πλατεία Μαβίλη με πολλούς Λούσιες γύρω μου. Και τελικά η συγκλονιστική κατάθεση του Άθου έγινε η έμπνευση για το φινάλε της παράστασης (δεν το μαρτυράμε): οι Λούσιες είναι το κοινό του Καραγκιόζη, άλλοτε στέκονται μπροστά από τον μπερντέ και τον παρακολουθούν μαγεμένοι κι άλλοτε βοηθούν τον Καραγκιοζοπαίχτη πίσω από τον μπερντέ γιατί δεν έχουν πουθενά αλλού να πάνε.

Οι τέχνες, και για την οικονομία της συζήτησης θα σταθώ στο θέατρο, δείχνουν ότι είναι πάντα κάποια βήματα μπροστά από την κοινωνία. Στο ζήτημα του στίγματος, οποιουδήποτε στίγματος θεωρείς ότι συμβαίνει αυτό; Το ρωτάω με αφορμή ένα συσχετισμό του Λούσια με τον τραγικό χαμό του "τρελού" Αντώνη Καργιώτη στο λιμάνι του Πειραιά.

Η κοινωνία καθημερινά δείχνει το φρικτό της πρόσωπο, ακούμε αδιανόητες δηλώσεις από επίσημα στόματα σχετικά με τα άτομα με αναπηρία, εισπράττουμε την αδιαφορία ή και το μίσος για οτιδήποτε διαφορετικό. Δεν υπάρχει κοινωνική πρόνοια, προστασία, φροντίδα. Ο καθένας παλεύει ολομόναχος.  Τα όρια του τι θεωρείται φυσιολογικό, στενεύουν συνεχώς. Η εποχή κάνει βήματα προς τα πίσω. Πιστεύω ότι όλα έχουν να κάνουν με το χρήμα: όποιος δεν είναι αποδοτικός, αποτελεσματικός, δεν παράγει, δεν βγάζει κέρδος, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Η τέχνη, δυστυχώς δεν επηρεάζει άμεσα την πραγματικότητα, θέλω να πιστεύω ότι βάζει μερικά λιθαράκια για να δούμε αλλιώς τα πράγματα, μέσα από την καλοσύνη, την ποίηση και την ομορφιά  αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα, ούτε γραμμικά.

Στο έργο δεν μεταμορφώνεσαι απλώς σε ένα νεαρό αγόρι αλλά χρησιμοποιείς έντονα και διαφορετικά τη φωνή, τον λόγο. Είναι κάτι που σε έλκυει, αν θυμηθώ και τη Σαπφώ Καταστερωμένη (τι έργο...)

Η φωνή είναι το υποκριτικό εργαλείο εισόδου μου στα πράγματα. Επιδιώκω τη μεταμόρφωση μέσω της φωνής. Αυτός είναι συνήθως ο δρόμος μου. Μέσα από τον ήχο ανιχνεύω τη σκέψη του συγγραφέα επιθυμώντας τελικά φωνή, σώμα, κίνηση, αναπνοή να γίνουν ένα. Η Σαπφώ είναι η θαλασσινή μου αγάπη, γεμάτη τρέλα για τη ζωή αν και εκείνη χλευάστηκε μέσα στις εποχές, για τις πολιτικές της απόψεις, την τόλμη της, τη γυναικεία της φύση, την καλλιτεχνική της υπόσταση.

Θα ήθελα να μάθω και τα μελλοντικά σχέδιά σου. Που θα σε δούμε εκτός του Λούσια;

Η επόμενη παράσταση της Εταιρείας Θεάτρου Άλκη θα ανέβει τον Φεβρουάριο στο Θέατρο Από Μηχανής. Πρόκειται για το δεύτερο θεατρικό μου έργο με τίτλο ‘Μα’. Ο ήρωάς μου, ο Οδυσσέας, ένας αυτιστικός, με όχημα μόνο τη λέξη μα, διασχίζει τη σκληρή πραγματικότητα, διαρρηγνύει τον χρόνο και διεκδικεί για τον εαυτό του και τους αγαπημένους του, αυτό που επιθυμεί.  

Πατώντας εδώ θα δείτε την κριτική μου για την παράσταση.

Πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ.