Συνέντευξη του Γιώργου Σίμωνα της ομάδας Νοσταλγία

Φέτος η ομάδα Νοσταλγία εκπλήσσει το θεατρικό κοινό της Αθήνας, ανεβάζοντας μια σειρά τεσσάρων επεισοδίων γύρω από το «θρύλο» του Τζακ του Αντεροβγάλτη. Το deBόp, με αφορμή την πρεμιέρα του δεύτερου επεισοδίου, μίλησε με τον σκηνοθέτη της παράστασης Γιώργο Σίμωνα.

Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης είναι ένα από τα πρώτα «οικουμενικά» σύμβολα του κακού, εξάλλου έδρασε στα χρόνια που -σχηματικά- ξεκινούσε το λεγόμενο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Τι πιστεύετε πως είναι αυτό που μας ασκεί ακόμα και σήμερα τόση γοητεία  πάνω του;

Πρωτίστως το όνομά του. Ίσως γνωρίζουν κάποιοι αναγνώστες ή θεατές, ότι όταν πρωτοεμφανίστηκε ο δολοφόνος δεν είχε όνομα. Ένα από τα μεγάλα «διαφημιστικά» κόλπα της περιόδου ήταν η συζήτηση για την ονομασία: στην αρχή μάλιστα κατηγόρησαν λάθος άνθρωπο λόγω του ονόματός του, τον Τζον Πάιζερ ή αλλιώς η Πέτσινη Ποδιά! Το όνομα Τζακ ο Αντεροβγάλτης υιοθετήθηκε από ένα στοιχειό που υπήρχε τον 15ο αιώνα, τον Φτεροπόδαρο Τζακ. Με λίγα λόγια, ακόμη και το όνομα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην είναι εφεύρεση δική του. Από την άλλη, είναι ένας δολοφόνος – φάντασμα. Ποτέ δεν το έπιασαν. Ποτέ δεν έμαθαν αν ήταν ένας, μια ομάδα, αν ήταν γυναίκα ή άντρας. Τέλος, ήταν όντως ένα σύμβολο του κακού και όχι ένας κακός – τα σύμβολα δεν τα φτιάχνει ένας άνθρωπος, αυτός που έδρασε. Τα φτιάχνουν οι άνθρωποι και οι κοινωνίες που τοποθετούν τους δράστες στο θρόνο που τους έχουν ετοιμάσει. Ο Άντεροβγάλτης είναι σύμβολο γιατί η κοινωνία τον χειρίστηκε έτσι. Τον χρειαζόταν και τον χρειάζεται ακόμη.

Από ποια βιβλία, ταινίες, μουσικές κτλ επηρεαστήκατε κατά τη συγγραφή και σκηνοθεσία του πρώτου επεισοδίου;

Οι επιρροές για όλα τα επεισόδια είναι κοινές. Οι νουάρ ταινίες των 40s και 50s και το κίνημα του νεονουάρ από τη δεκαετία των 80s ως και τις μέρες μας είναι η πηγή των ταινιών. Φυσικά, δεν εξαιρούμε τις αστυνομικές σειρές των τελευταίων χρόνων.

Στις μουσικές και στα βιβλία η επιρροή ήταν διαφορετική: αυτό γίνεται διότι ο συνθέτης της σειράς που παρουσιάζουμε [Στάθης Νταφαλιάς] δεν έχει επιρροές μόνο από μουσικές που παρουσιάστηκαν σε νουάρ θεματολογίες, αλλά και από μουσικές της εποχής [1988 -1989] και από πιο σύγχρονα μουσικά ρεύματα. Στα βιβλία επίσης, θα δείτε επιρροές από ρομαντικούς συγγραφείς όπως η Σέλλεϋ [Φρανκενστάιν] – υπάρχουν πάμπολλες αναφορές στα επόμενα επεισόδια. Σκηνογραφικά [Τώνια Ράλλη] οι επιρροές είναι μια έκπληξη – πρέπει αν το δείτε για να καταλάβετε, γιατί σχετίζεται και με τη χρήση αυτών.

Τα επόμενα τρία επεισόδια θα έχουν διαφορετικό ύφος; Θα θεωρηθούν αυτόνομες παραστάσεις ή θα λογίζεται ως προαπαιτούμενο η παρακολούθηση των προηγουμένων επεισοδίων.

Το κάθε επεισόδιο έχει το δικό του ύφος. Είναι μια αυτόνομη παράσταση, αλλά παράλληλα είναι και η συνέχεια του προηγούμενου. Αλλάζουν κάποιοι ηθοποιοί, αλλάζουν σκηνικά, εξελίσσεται η υπόθεση. Είναι μια σειρά. Ο θεατής που δεν έχει δει το προηγούμενο, μπορεί άνετα να παρακολουθήσει το επόμενο: υπάρχει περίληψη [θα δείτε με ποιον τρόπο] και φυσικά υπάρχουν και αναφορές στην δράση για το παρελθόν. Η διαφορά είναι ότι αυτός που έχει δει το προηγούμενο, γνωρίζει αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που θα τον κάνουν πιο... ευτυχισμένο στην παρακολούθηση του επόμενου. Αλλά, είναι λογικό, έτσι δεν είναι;

Πέρα από την πλοκή, ποια είναι η θεματική που διαπερνά όλο το εγχείρημα; Αν δηλαδή μπορούσατε να αποδώσετε με μια και μόνο λέξη όλο τον κύκλο των επεισοδίων, ποια θα ήταν αυτή;

Η διαστροφή [της σκέψης] – σε πολλαπλά επίπεδα.

Από τις παραστάσεις σας διαφαίνεται πως σας σαγηνεύει το αλλόκοτο και το «ανοίκειο». Εξίσου οι περισσότερες δουλειές σας τα τελευταία χρόνια είναι πρωτότυπες και αρκετά προσωπικές. Θα σας ενδιέφερε στο μέλλον να ανεβάζατε μια παράσταση του –ας το πούμε- κλασικού ρεπερτορίου;

Πιστεύω πολύ στις θεματικές που εργάζεται και ασχολείται ένας σκηνοθέτης. Περισσότερο δηλαδή με την τακτική που ασχολούνται οι κινηματογραφικοί σκηνοθέτες: δεν κάνουν ότι θεματολογία τους έρθει στο μυαλό και ότι έργο «τους κατέβει». Έχουν το δικό τους στυλ που εξελίσσουν, τα δικά τους αγαπημένα θέματα, την προσωπική τους υπογραφή.

Το κλασικό ρεπερτόριο είναι μια πολύτιμη κληρονομιά για να ασχοληθεί κάποιος μαζί της αν δεν αγαπάει [έτσι ώστε να θέλει να ασχοληθεί] αυτήν ακριβώς. Εγώ δεν την αγαπάω. Την εκτιμώ, την ερευνώ, αλλά δεν την αγαπώ [για την ώρα]. Όταν αγαπάς κάτι, ασχολείσαι ουσιαστικά μαζί του και γίνεσαι καλύτερος. Όταν το κάνεις απλώς γιατί πιστεύεις ότι είναι σημαντικό, το αποτέλεσμα δεν θα είναι σημαντικό. Οι κλασικοί έγιναν κλασικοί επειδή κάποιοι ασχολήθηκαν σοβαρά μαζί τους.

Στη μέθοδό σας, τι βαθμό ελευθερίας δίνετε στον ηθοποιό κατά την προσέγγιση στο ρόλο του;

Τεράστια. Διότι από την αρχή ο ηθοποιός ξεχνιέται ότι συμμετέχει σε θεατρική παράσταση. Καταλαβαίνει ότι αν εργαστεί με αυτόν τον τρόπο δεν θα τα καταφέρει και δεν θα του φτάσει ο χρόνος. Οπότε μαθαίνει αυτόματα να εργάζεται σαν να βρίσκεται σε κινηματογραφικό σετ. Το οποίο είναι καταπληκτικό.

Πόσο δύσκολη είναι η οικονομική συγκυρία για το ανέβασμα μιας τόσο διαφορετικής παράστασης όπως η δική σας;

Η παραγωγή του Αντεροβγάλτη είναι πανάκριβη. Φανταστείτε τέσσερα σετ σκηνικών από 15 διαφορετικά μέρη το καθένα, πάνω από 35 ηθοποιούς συνολικά και γενικότερα, ο κάθε τομέας είναι μια τρελή οικονομική περιπέτεια. Αλλά όταν έχεις να κάνεις με πειράματα πρέπει να τα κάνεις έντιμα και σωστά. Αλλιώς καλύτερα να μην τα κάνεις. Στην ομάδα μας και το θέατρο που διαχειριζόμαστε είναι σαν νόμος αυτό: ποτέ πειραματισμός για το «φαίνεσθαι». Απλώς για να γίνει. Ναι, οι οικονομικές δυσκολίες είναι μεγάλες, υπάρχει γενικότερα γκρίνια και απαισιοδοξία, αλλά έτσι είναι η κατάσταση. Αν κάποιος θέλει να την πολεμήσει και να μην τα παρατήσει, ένας είναι ο δρόμος: να κοιτά μπροστά και να κάνει το καλύτερο που μπορεί. Έτσι θα δώσει [κι αυτός με την σειρά του] ουσιαστικό θάρρος στον άλλον, στον όποιον άλλον, είτε αυτός λέγεται θεατής, είτε ηθοποιός, είτε οτιδήποτε άλλο.

Τέλος, τι συμβουλές θα δίνατε στον θεατή που ετοιμάζεται να έρθει να δει την παράστασή σας;

Αν ξέρει τι θα έρθει να δει, μιλώντας για το είδος τέχνης [για να μην πω παράστασης], τότε δεν χρειάζεται να ετοιμαστεί για τίποτα. Είναι ήδη έτοιμος. Ο Αντεροβγάλτης είναι μια σειρά αστυνομική. Μιλά για το κακό και για την κοινωνία που επηρεάζει. Πραγματοποιείται σε έναν θεατρικό χώρο, αλλά αυτό είναι μόνο το μέσο. Αυτά είναι τα βασικά. Αν τον ενδιαφέρουν ας κοπιάσει. Τα άλλα ας τα αφήσει σε εμάς.

Το δεύτερο επεισόδιο της σειράς «Στα Ίχνη του Μονόκερω», θα παίζεται στο θέατρο Rabbithole (Γερμανικού 20, Μεταξουργείο), από 07-12-2016 και για δέκα μόνο παραστάσεις.  Κρατήσεις απαραίτητες.